‘Gelukkig heb ik geen smartphone, dan zou het hek helemaal van de dam zijn’: lezers over de concentratiecrisis

Sociale media, landschapskantoren en een overdaad aan prikkels. Nog nooit was ons brein zo snel afgeleid, stelde deze krant vast in een nieuwe onderzoeksreeks. Heeft u het ook moeilijk om zich te concentreren? En wat helpt u om toch de aandacht erbij te houden? Een selectie uit de inzendingen van onze lezers.

Toverwoord

Deconnecteren is het toverwoord! Dus voor mij geen Facebook, Twitter, Instagram of push-e-mails op mijn gsm, die uitgaat tijdens een cinemavoorstelling of elke andere culturele activiteit. Op vele andere momenten staat mijn gsm op stil, zodat ik pas ga kijken wanneer ik er zin in heb en het toestel mij tussendoor niet kan storen.

Marc Thoné, apotheker (56), Antwerpen

Werken in afzondering

Concentratiecrisis? Wat is dat? Ik ben 73 en schrijf nog elke dag 5 tot 6 uur. Teksten waarvoor veel creativiteit vereist is. Al meer dan 30 jaar werk ik op dezelfde manier: helemaal afgezonderd, alle geluiden (ook van smartphone en telefoon) afgezet, en een computer waar slechts 2 programma’s openstaan: de tekstverwerker om te schrijven en het internet om op te zoeken. Ik schrijf in blokken van ongeveer 2 uur. Daarna, gedurende 15 tot 20 minuten een frisse wandeling in de natuur. Pas als mijn werk gedaan is, ga ik alle brievenbussen en gemiste telefoontjes nakijken en kort beantwoorden. Ik weet al mijn hele leven dat ik geen twee dingen tegelijk goed kan doen. Ik leef er dan ook naar. En ondanks mijn leeftijd lijkt dit nog voor vele jaren best te blijven lukken!

Patrick Lagrou, auteur (73), Diksmuide

Geen smartphone

Ik word tijdens het werk steeds weer afgeleid door de nieuwssites. Heel vervelend en tijdrovend. Zo raak ik achterop met het werk. Gelukkig heb ik geen smartphone, dan zou het hek helemaal van de dam zijn. Uit zelfbescherming weiger ik er een te kopen.

Sofie Maertens, vertaler (41), Ename

Forest

De app ‘forest’ blokkeert sociale media en apps zodat je minder snel naar je gsm kan gaan, dit helpt me enorm. Tegelijk plant je ook virtuele bomen wanneer je een periode onafgeleid afwerkt.

Joachim, student (22), Gent

Voldoende druk nodig

Ervaring: bij voldoende druk is concentratie geen probleem, in een projectcyclus zijn de voorbereiding en het afronden de meest efficiënte periodes omwille van deadlines.

De uitvoeringsperiode is moeilijker, omdat het einde te ver af is en druk nog afwezig. In die periode is er groot concentratieverlies. Tip: beginnen met een timer, eenmaal vertrokken helpt het om daarna verder te werken ‘want je bent gestart’.

Brecht Stalmans, sectorconsulent (29), Antwerpen

Gsm-itis

Heel simpel: geen Facebook, Twitter, Snapchat op je gsm. ‘Gsm-itis’ wordt over tien jaar een medische aandoening. Verplicht ‘cyberwijsheid’ en ‘mindfulness’ op scholen, tijdens godsdienst of zedenleer. We zijn het onze jeugd, onze toekomst, moreel verplicht.

Elke Celen, treinbegeleider (52), Diest

Mijn uithoek

Ik heb grote nood aan een rustige, stille, sobere en natuurlijke omgeving. Dat wordt een zeldzaamheid en daarom ben ik verhuisd naar de verst mogelijke uithoek in dit land. Het is voor mij een voorwaarde om gezond en creatief te kunnen zijn. In een stad wonen zou mijn leven met tien jaar inkorten.

Wat mij eveneens opjaagt en totaal afleidt van de inhoud van een gesprek zijn radiostemmen van mensen die onrustig verslag uitbrengen en klinken alsof ze achtervolgd worden. Mijn kleinzoon speelt als therapie voor zijn concentratieverbetering floorball.

Emi De Graeve, onderwijs (76), Manderfeld

Meditatie

Als je met iets bezig bent moet je niet ingaan op elke gedachte die door je hoofd vlamt. Blijf bij de les. Als de gedachte belangrijk was, komt ze wel terug. We leven in een cultuur waar we ons te sterk vereenzelvigen met onze gedachten. ‘Je pense donc je suis’ is volgens mij een foute slogan, we zijn niet onze gedachten, we hebben gedachten en sommige bezittingen zijn een ballast. Om dit te beseffen en de concentratie te oefenen is meditatie een goede oefening, zo beoefen ik al jaren zenmeditatie.

Fred Van Daele, gewezen buschauffeur, kelner, winkelbediende... (69), Hoegaarden

Dubbel ‘gejost’

Ik heb ADHD dus ik ben dubbel ‘gejost’. Bij opperste concentratie moet ik dus Medikinet nemen. Video’s of programma’s bekijk ik vaak versneld omdat het anders te traag gaat voor mij. Ik moet ook altijd met nog iets extra bezig zijn. Twee prikkels tegelijk aanbieden, dus bijvoorbeeld tijdens het tv kijken nog iets anders doen. Op Spotify staan er muzieklijsten om je focus te houden, die werken goed bij mij. Ik gebruik ze tijdens het lezen van een boek. Dat laatste is een tip van een mede ADHD’er die gigantisch luide focusrock combineert met andere activiteiten. Hij doet dit trouwens via een noise canceling headphone.

Leen Honings, opvoedster (43), Merksem

Na corona

Na corona kan ik me op kantoor niet goed meer concentreren. Een geluidswerende hoofdtelefoon helpt, alsook het anders indelen van mijn taken (focustaken verricht ik voortaan thuis). Thuis helpt de afwisseling van een zit-stabureau mij voor een goede concentratie en ga ik meer wandelen tussendoor.

Nancy Lataire, procesexpert (48), Hever

In tijdsnood

In tijdsnood, als er druk is, werk ik efficiënt. Omdat het dan echt moet. Natuurlijk ook onder invloed van het kapitalisme, dat efficiëntie predikt: zo goed en veel mogelijk werken in zo kort mogelijke tijd. Het zit er ook bij mij misschien een beetje ingebakken, omdat ik weet dat ik zo kan werken. De verdeling van de 8-8-8-regel (werk, slaap, vrije tijd) verloopt niet helemaal gesmeerd.

Ik denk dat het belangrijk is om een vast schema te hebben, genoeg vrije tijd in te plannen en ook activiteiten van te voren in te plannen. En vanzelfsprekend: gsm op vliegtuigmodus of even wegsteken. Jezelf belonen helpt ook, en minidoelen stellen. Kleine trappen zijn zoveel makkelijker om te beklimmen dan gigantische spaties tussen twee treden.

Isa Tomasevic, student wijsbegeerte en moraalwetenschappen (VUB) (20), Haaltert

Wanneer er werk is

Wanneer er echt werk te doen is en ik zit helemaal in de zone, word ik niet afgeleid. Als het minder betekenisvol is, durf ik weleens naar mijn gsm te kijken.

Virginie Lemmens, student (24), Brussel

Niets

Ik heb de drang om continu op mijn gsm te kijken. Terwijl ik vaak naar ‘niets’ aan het kijken ben. Daarom leg ik mijn gsm ver weg. Bijvoorbeeld in een schuif van een kast.

Julie Seghers, apothekersassistente (31), Maasmechelen

Studietips

Als leerkracht en studiecoach in de eerste graad van het secundair onderwijs krijg ik regelmatig een hulpvraag rond concentratie. Ik deel graag enkele tips:

- Nooit afleiders tijdens het studeren. Zorg voor een stille en ordelijke werkplek zonder lawaai van huisgenoten of rommel die kan afleiden. Geen sociale media of andere apps tijdens het studeren. Schakel je smartphone uit of bewaar hem op een andere plek.

- Deel de leerstof op in kleine gehelen. Een uitgebreide woordenlijst verdeel je bijvoorbeeld in groepjes van zes of zeven woorden, leg jezelf een krappe deadline op om in hyperfocus te gaan: ‘binnen 2 minuten wil ik deze definitie van wiskunde kennen’. Je timet werktijd én pauzetijd. Ideale verhouding is de werktijd delen door drie. Dus 30 minuten werken is 10 minuten pauze.

- Niet stilzitten, maar actief studeren! De populairste leerstrategieën zoals overschrijven, herlezen, markeren zijn niet de meest effectieve. Beter voor de concentratie zijn productieve leerstrategieën waarbij je bijvoorbeeld iets nieuws creëert met de leerstof (mindmap, schema, flitskaarten).

- Werkmodus stimuleren. Bijvoorbeeld: geef je brein ruimte om leerstof te verwerken door in je pauze even naar buiten te gaan. Wanneer je lichaam actief is, is je brein ook actiever. Je kan ook bewegend leren: rondstappen in je kamer terwijl je je les opzegt, ritmisch klappen of stampen om woorden te memoriseren, uitbeelden wat je leert. Je levensstijl heeft uiteraard ook invloed op de concentratie: voldoende nachtrust, gezonde voeding, beweging zijn essentieel.

Kristel Vermeerbergen, leerkracht en studiecoach (40), Borgerhout