‘Gelooft iemand nog dat de federale meerderheid in staat is tot hervormingen?’

Dag lezer,

In het collectieve geheugen heeft 24 februari 2022 nog niet de historische weerklank van 11 september 2001. Op die 24ste februari van dit jaar vielen de legers van Vladimir Poetin buurland Oekraïne binnen, en zagen heden en toekomst er ook in de rest van Europa plots helemaal anders uit.

Ook wie terugblikt op het jaar van de binnenlandse politiek kan onmogelijk om die breuklijn heen. Prille hoop op krachtig economisch en maatschappelijk herstel na corona werd brutaal weer de kop ingedrukt. Sinds die februaridag torst vooral de federale regering het loodzware etiket van crisiskabinet.

Toch is die breuk minder radicaal dan ze nu lijkt en door politici wordt voorgesteld. De energiecrisis liet zich al voelen voor de invasie in Oekraïne. Een energieconflict met Rusland was ook perfect voorspelbaar, schrijft econome Helen Thompson in haar pijnlijk visionaire boek ‘Disorder’. “Het idee dat de energierelatie tussen Europa en Rusland de vrede op het continent zou bevorderen was naïef”, vertelde ze aan Jeroen Van Horenbeek.

En eerlijk is eerlijk: ook de Belgische regeringen en partijen hadden Poetin niet nodig om hun kruisweg van wanhoop en interne conflicten af te leggen. In een nog altijd actueel essay uit het begin van het jaar schetst Joël De Ceulaer de complexe politieke situatie die we nu kennen, met radicale partijen die slapend rijk schijnen te worden.

“Dit is de regering die niemand wilde”, stellen ook politicologen Carl Devos en Dave Sinardet. Interne strubbelingen, vaak maar niet alleen met de Franstalige voorzitters Georges-Louis Bouchez (MR) en Paul Magnette (PS) in beeld, snijden de regering De Croo de adem af. Van dat wankelend beleid is de deerniswekkende staat van de begroting een symbool geworden, mede door het voortetterende ontslag van staatssecretaris Eva De Bleeker.

Wanhoop giert door de Wetstraat, om de beeldspraak van VRT-collega Ivan De Vadder nog maar eens te gebruiken. Met positie- en personeelswissels proberen de middenpartijen de neergang te keren, maar ook N-VA-voorzitter Bart De Wever zoekt met zijn strijd tegen woke en voor confederalisme naar een nieuwe adem. Alleen Vooruit lijkt zich onder de populaire Conner Rousseau wat minder zorgen te moeten maken voor het radicaliserende onbehagen van vele kiezers.

Ter verdediging van Vivaldi: eenvoudig is het ook niet. Deze tijden vragen eigenlijk van de groenen om hun uitstap uit kernenergie op te geven, van liberalen en christen-democraten om niet te nauw op de centen te letten en van socialisten om te hervormen in de sociale zekerheid. En dat zonder deugdelijk regeerakkoord en met radicale partijen die in de nek hijgen.

Voor die hervormingen is er in principe nog anderhalf jaar tijd. Maar gelooft iemand nog dat de federale meerderheid daartoe in staat is? Misschien brengt het kerstreces raad.

Ik wens u alvast prettige feesten. Volgende week kijken we hier terug op het jaar van de Vlaamse regering en de Europese Unie.