Gaan we ons dan echt zot laten maken door de politieke paniekzaaiers?

Een jongeman grapt op Twitter wat over en weer over een netwerkavond van een studentenvereniging waar hij die avond aanwezig is. Tot hij op de schouders wordt getikt. Snelle Respons Team politie Antwerpen. Of meneer even mee kan komen? Uit voorzorg wordt de hele bijeenkomst stilgelegd. De jongen wordt 'at gunpoint' opgepakt en diezelfde nacht ondervraagd als terreurverdachte. Detail: de jongeman heet Mohamed. Zijn ironische tweet ging erover wat er zou gebeuren als hij 'Allah u Akbar' zou roepen. Zijn eigen antwoord zette de alarmbellen in werking: "Morgen in het nieuws: 25 doden en 93 gewonden door massahysterie."

Er zit een wrang, visionair kantje aan deze twittergrap. De slachtoffers, zo voorspelt de grap, vallen niet door een terreuraanslag, wel door 'massahysterie'. De vraag is gewettigd hoever we nog van zulke doldwaze massahysterie verwijderd zijn, als een speciaal interventieteam van de politie komt uitgerukt voor tweetberichten waarvan iedereen die er langer dan tien seconden over nadenkt ziet dat ze ironisch bedoeld zijn.

Dat Twitter een uiterst geschikt medium is om misverstanden te creëren, woorden uit de context te verdraaien en relativerende grappen verkeerd te begrijpen, is geen nieuws. Maar uit de ervaring van Mohamed Ouaamari in Antwerpen vallen veel pijnlijker lessen te trekken. Draai en keer dit 'misverstand' zoals je wil, dit is een racistisch incident, en we moeten dat ook zo durven benoemen.

Racisme is niet enkel de ideologisch verwerpelijke overtuiging dat anderen minderwaardig zijn vanwege hun vreemde herkomst. Racisme is vaak veel banaler, en daarom juist vuiler. Racisme gaat niet enkel over het Zeventigpuntenplan van een extreemrechtse partij. Racisme gaat over een samenleving waar een jongen die Bart heet blijkbaar meer recht op ironie heeft dan een jongen die Mohamed heet.

We moeten Mohamed Ouaamari dankbaar zijn. Zijn wedervaren is een goede praktijktest die het latente racisme in onze samenleving blootlegt.

Het gaat er niet om dat 'de politie', 'het stadsbestuur' of 'de Antwerpenaar/Vlaming' racistisch zijn. Het gaat er wel om dat we allemaal samen een klimaat van angst hebben gecreëerd waarin de associatie tussen een religie of zelfs enkel een voornaam en terreur spontaan gemaakt wordt. Een klimaat waarin geen punt gemaakt wordt van illegale wapenverzamelingen of het online plaatsen van plannen van militaire sites, maar waar de interventiepolitie komt aangesneld voor een ijverige twitteraar. Een klimaat waar met opzichtig vertoon van repressie een illusie van beveiliging wordt gecreëerd die uiteindelijk alleen tot meer angst en wantrouwen leidt.

Mohamed Ouaamari noopt ons tot een dwingende vraag: gaan we ons dan echt zot laten maken door de politieke paniekzaaiers?