Donderdag 08/06/2023

De gedachte

Franse beelden boerkiniverbod roepen dwingende vraag op: vanaf wanneer is vergelijken met jaren dertig oké?

Bart Eeckhout. Beeld Wouter Van Vooren
Bart Eeckhout.Beeld Wouter Van Vooren

Bart Eeckhout is commentator bij De Morgen.

Bart Eeckhout

Het zijn verbijsterende beelden. Een vrouw ligt op het strand van Nice aan de Franse Méditerranée in kledij die het grootste deel van haar lichaam bedekt: een legging, een hemd, een hoofddoek voor het haar. Vier politie-agenten komen rond haar staan. De vrouw heeft de keus: ophoepelen en boete betalen, of haar lichaam meer ontbloten. De vrouw, duidelijk geïntimideerd door de politiemacht, kiest de laatste optie.

De beelden roepen één dwingende vraag op. Vanaf wanneer is het toegestaan om een vergelijking te maken met de xenofobe vervolging van andersdenkenden en andersgelovigen in de jaren dertig?

Het Franse persbureau AFP maakt melding van meerdere gelijkaardige gevallen, waarbij vrouwen, niet eens in boerkini of hidjaab, van hun strandhanddoek worden gelicht - overigens naar verluidt onder aanmoedigend "ga naar huis"-gejoel van omstaanders. Volgens de pv's worden de vrouwen beboet omdat ze kledij dragen die "de goede moraal en het secularisme niet respecteren".

Het is het soort fascistoïde ambtelijke taal die je associeert met de zedenpolitie die in Saoedi-Arabië haar zweepslagen rechtvaardigt. Niet dus. Niet Saoedi-Arabië, niet Iran. Het is in het terecht alom beminde, vrije, hedonistische Zuid-Frankrijk dat de politie vrouwen vandaag dwingt om zich te kleden - en in dit geval te ontkleden - volgens wat de "goede moraal" oplegt.

De beelden zijn een pijnlijke illustratie van alles wat problematisch is aan het zogenaamde boerkiniverbod. Ten eerste draagt de vrouw in kwestie niet eens een boerkini. Het verbod laat de Staat - de politie - toe om willekeurig individuele burgers te intimideren van wie de kledij ongeschikt wordt geacht. In de praktijk leidt het tot een vernederende vorm van etnische profiling waarmee moslima's gestigmatiseerd en gecriminaliseerd worden. Willen we echt terug naar de duistere tijd waarin dat soort xenofobe praktijken als 'bestuur' golden?

Deze angstaanjagende beelden zouden tot bezinning moeten aanzetten, ook in ons land bij de N-VA die eveneens een boerkiniverbod propageert. Neen, de boerkini is niet bepaald een triomf van gelijkwaardigheid en emancipatie. De cruciale kwestie is: hoe beschermen wij de dierbare burgerrechten en vrijheden het best? Door de vrije keuze over hoe je je in de publieke ruimte begeeft in te perken? Of door een kledingstuk toe te staan dat buiten de consensus valt?

De beelden uit Nice bewijzen dat de verdediging van de seculiere staat slechts een voorwendsel is bij het boerkiniverbod. Het werkelijke doel is moslims pesten, uit een gevoel van revanchisme.

Op 14 juli is Nice het schouwtoneel geworden van een weerzinwekkende terreuraanslag. Het is menselijk en begrijpelijk dat bij velen tot ver buiten de stad een schok van angst en woede heeft teweeggebracht. Maar van een overheid verwacht je juist dan dat ze optreedt als stabiliserende factor die robuust de door de terreur geviseerde rechten en vrijheden garandeert. Niet dat ze blind de roep om vergelding naholt en de maatschappelijke verdeeldheid aanwakkert.

Het allerdomste aan het boerkiniverbod is wel de ineffectiviteit en contraproductiviteit ervan. Uit cijfers blijkt dat alle aandacht ertoe leidt dat de boerkini nu juist meer verkocht wordt. Dat kon je voorspellen. Zo ging het ook toen er op sommige plekken een hoofddoekenverbod kwam.

Het verbod bevrijdt geen enkele vrouw, het beschermt geen enkele burger tegen terreurdreiging. Het mikt op de verkeerde doelgroep, want het treft niet eens de werkelijk riskante kern van geradicaliseerden. Het stoot mensen af en blaast bruggen op met noodzakelijke potentiële bondgenoten in de moslimgemeenschap. Het boerkiniverbod is winst op alle fronten voor de orthodoxen en de islam-haatzaaiers: zij hoeven de armen maar te openen voor wie zich uitgesloten en uitgejouwd voelt. Zeg niet dat we u niet gewaarschuwd hebben.

Nu belangrijker dan ooit: steun kwaliteitsjournalistiek.

Neem een abonnement op De Morgen


Op alle artikelen, foto's en video's op demorgen.be rust auteursrecht. Deeplinken kan, maar dan zonder dat onze content in een nieuw frame op uw website verschijnt. Graag enkel de titel van onze website en de titel van het artikel vermelden in de link. Indien u teksten, foto's of video's op een andere manier wenst over te nemen, mail dan naar info@demorgen.be.
DPG Media nv – Mediaplein 1, 2018 Antwerpen – RPR Antwerpen nr. 0432.306.234