Existentiële machteloosheid, een lucifer en een jerrycan benzine zijn een dodelijke combinatie

Mark Coenen is columnist.

Activisten die zich aan een doelpaal vastbinden of samen met een geëmotioneerd lid van de zogenaamde Wolfpack de eindstreep van een koers overschrijden, gehuld in een T-shirt dat aan duidelijkheid niets te wensen overlaat: het begint op te vallen. Op een bepaald moment is een postje op Facebook niet voldoende meer en gaat men over tot echte actie.

Zwijgen is geen optie, niets doen ook niet, maar men kan zich de vraag stellen of het iets uithaalt. Buiten een korte passage in wat fait-diversberichten op een verloren pagina van wat regionale pers en de hoon van de gemiddelde sportliefhebber dan.

Hun wanhoop is legitiem: ondanks de inspanningen en de zonnepanelen staan alle klimaatindicatoren nog steeds op rood en gaan we de komende honderd jaar letterlijk in het zweet onzes aanschijns doorbrengen: men schat dat we rond 2030 al vanaf januari eieren zullen kunnen bakken op de capot van onze wagens.

Je aan een paal vastklinken met een kabelbinder is klein bier in vergelijking met de acties van sommige andere medestanders. Op 22 april, niet toevallig de dag van de aarde, stak Wynn Allen Bruce, een boeddhistische klimaatactivist uit Colorado, zich uit protest tegen onze lamentabele behandeling van Moeder Aarde in brand. Existentiële machteloosheid, een lucifer en een jerrycan benzine zijn een dodelijke combinatie.

Hij trad daarmee in het spoor van illustere voorgangers: al tijdens de oorlog in Vietnam in 1968 staken monniken uit protest de lont aan zichzelf, met een onmiddellijke dood tot gevolg. Die beelden gingen in de tijd de wereld rond, de actie van Wynn Allen haalde hooguit wat fait-diversberichten op verloren pagina’s van wat internationale pers.

Zo cynisch zijn we wel geworden.

Ik moet bij zulke vreselijke berichten altijd denken aan Jan Palach. Hij was een Tsjecho-Slowaakse student die zichzelf op 16 januari 1969 in Praag in brand stak uit protest tegen de bezetting van Tsjecho-Slowakije door troepen van het Warschaupact als antwoord op de Praagse Lente. Dagenlang werd over zijn daad bericht, en zijn begrafenis werd een grote protestactie tegen het regime. Hij was de eerste van meer dan tien Tsjecho-Slowaken die zichzelf in brand staken.

Aan Operatie Donau, waarmee de USSR de orde in het opstandige land wilde herstellen, deden Polen, Hongarije, Bulgarije en de toenmalige DDR mee.

Jan Palach kreeg in Praag een plein dat naar hem werd vernoemd. In 2006 bood Poetin tijdens een bezoek aan Praag zijn excuses voor de invasie van 1968 aan.

Andere tijden: net wat u zegt.