Er wordt geschud aan het begrip oudjes

Dissidentie mag ook. Onder die vlag vaart Hugo Camps op donderdag.

Vanaf het moment dat men is gaan filosoferen over leeftijdscategorieën in het coronadebat is oud niet meer oud. We hebben kloekoud, stokoud, mooi oud en afgeschreven oud. Een ingewikkelde oefening, volgens sommige artsen onvermijdelijk omdat de ic-bedden beperkt zijn. Uiteraard worden die leeftijdscategorieën straks doorgetrokken tot pretparken, busreizen en dagmenu’s. De economie staat niet stil.

Het was een Nederlandse arts die de vraag op scherp stelde: kunnen we nog ic-bedden blijven reserveren voor oudjes die van voren niet meer weten of ze van achteren nog in leven zijn? Zijn mompelend advies was: neen.

We komen uit de coronacrisis met meerdere leeftijdgrenzen. De administratieve follow-up volgt later wel. Er wordt geschud aan het begrip oudjes. De oud-voetballeider Roland Duchâtelet wil de massa weer gauw naar voetbalstadions halen. Het is een kwestie van overleven. Oudjes geen bezwaar, maar tot de leeftijd van zestig. Wie ouder is, komt er niet meer in.

We hebben het nu over voetbal, maar mogen ouderen dan zestig straks nog in een cultuurtempel. In een jazzkroeg, in een literair café? Misschien is meneertje wel incontinent en draagt mevrouwtje een vals gebit? Alles kan erbij gesleurd worden om te voorzien in de nodige ic-bedden. Blijft nog wel het personeelsprobleempje van gebrekkig opgeleiden.

Voorlopig houdt de politiek zich ver van deze ethische discussies, maar er is geen ontkomen aan. Ooit komt de dag dat er in ziekenhuizen opruimingsoperaties worden gestart om voldoende bedden over te houden voor pandemiepatiënten. Het is een gruwelijk vooruitzicht.

Het jongleren met oudjes maakt de vraag naar euthanasie alleen maar dwingender. Het appel op de vrije keuze in het sterven wordt dan helemaal een laatste uitkomst. De bureaucratisering van het leven is alleen maar te harden als de vrije wil ook nog een kans krijgt. Als ethische vragen door de filosofen worden gesteld en niet door schepenen met bouwkramp. Het bevreemdende is dat de rechtstreeks betrokkenen geen voorbehouden stem hebben. Over democratische lichtzinnigheid gesproken.

Ik ken ze wel, de dorpswijzen die op een maandagochtend verzuchten: “De mensen worden te oud.” Of nog: “We zijn met te veel en we leven te lang.” De achterliggende gedachte is: duw ze in varkensstallen en ruim ze op.

Eens de tweede golf van Covid-19 achter de rug is, moeten ethici zich aan tafel zetten om door corona geopende vragen tot een antwoord te brengen. Makkelijk zal dat niet zijn, want ook het leven van een honderdjarige is autonoom. Maar mensen van goede wil moeten een eind kunnen komen. In het besef dat het leven niet alleen numerieke kanten heeft. In ethische lenigheden staan we meestal ons mannetje wel.

De oudere van zestig die niet meer een stadion binnenkomt, heeft duizend-en-een achterpoortjes om toch zijn idolen te kunnen zien spelen. Zolang de toekomst niet definitief aan handen van virologen wordt uitgeleverd is er hoop.