Er is één plek waar de emancipatie stokt: thuis

Lotte Beckers is journalist voor De Morgen.

“Winnen de jongens, dan gaan alle mannen in de zaal naar huis met een werkbank. Winnen de meisjes, dan krijgen zij dit mee naar huis: een dieetkookpot!” Uitgelaten gejoel in de zaal. Walter Grootaers die roept: ze kunnen het gebruiken!

Op VRT NU kan u tegenwoordig een aflevering van Het swingpaleis herbekijken. Een relict uit een andere tijd, waarbij je niet anders kan dan besluiten dat we de afgelopen 25 jaar toch wel enorme stappen hebben gezet. Of kan u zich vandaag nog een niet-satirische show voorstellen waarin met zoveel enthousiasme stereotypen in het rond worden gestrooid? 

Helaas. 

De emancipatie van de vrouw heeft ontegensprekelijk forse stappen vooruitgezet: vrouwen studeren en werken meer dan ooit, en reclamecampagnes schotelen ons tegenwoordig ook klussende vrouwen en kokende mannen voor. Maar er is één plek waar die emancipatie stokt: thuis. 

Onderzoek toont keer op keer aan dat vrouwen thuis nog steeds het merendeel van de was, de plas en de kinderzorg op zich nemen, zo berichtte deze krant dit weekend. Als mannen de handen uit de mouwen steken, dan gaat dat vaker over klussen die makkelijk in te plannen en enigszins ontspannend zijn en waar ze al eens een compliment voor vangen, zoals de tuin onderhouden of uitgebreid koken op zondag. Vrouwen daarentegen haasten zich te pletter om hun kinderen op tijd op te halen, te voeden, en in bad en in bed te krijgen. En niemand die applaudisseert omdat er alweer een kookwas is gedraaid. 

Genoeg mannen nochtans die tijdens het schrijven van deze reeks vroegen ‘of dat nu echt nog zo’n ding is’, die huishoudelijke kloof. Het beste antwoord op die vraag bleek steeds: vraag het eens aan de vrouw naast u. 

De prijs die vrouwen betalen voor de zogenaamde dubbele shift – het werk dat op hen wacht als ze thuiskomen van hun betaalde job – ligt hoog: van oververmoeide, gestresseerde vrouwen tot gemiste carrièrekansen en ongelukkige relaties omdat vrouwen zich niet altijd gewaardeerd voelen door hun partner. 

Hoe het beter kan? Het is allerminst gemakkelijk om, tegen hardnekkige rolpatronen in, in te grijpen in de huishoudelijke organisatie van gezinnen. Maatregelen om de werk-privébalans te verlichten zijn er vooral op gericht om vrouwen méér te laten werken, vanuit de foutieve veronderstelling dat mannen dan automatisch thuis meer werk overnemen. 

Uitgerekend de lockdown leek daar een voorzichtig antwoord te bieden: zet de mannen meer thuis, en ze draaien (bijna) als vanzelf mee in het huishouden. De regering-De Croo verdubbelde alvast het geboorteverlof voor mannen naar twintig dagen, de periode waarin de eerste gezinspatronen ontstaan. Een goede eerste stap naar een meer gelijkwaardige taakverdeling, op voorwaarde dat mannen die dagen ook opnemen én bedrijfsculturen meer openstaan voor mannen die even tijd willen nemen voor hun gezin. Vandaag neemt ruim een kwart van de mannen die dagen niet eens (volledig) op. Hopelijk is dat binnen 25 jaar een even groot anachronisme als Het swingpaleis vandaag.