En intussen loopt iedereen maar wat te liegen

Op zijn berg in de Oostkantons schrijft Marnix Peeters over vrijheid, zijn vogels en zijn vrouw.

Twee dagen nadat hij was thuisgekomen na zijn week onvrijwillige vakantie in het woon-zorgcentrum, kwam mijn vader ten val. Hij werd gevonden door de verpleegster die hem dagelijks komt helpen om aan de dag te beginnen. In het ziekenhuis stelde men een gebroken heup vast.

Ofschoon de behandelende arts hem had verzekerd dat een terugkeer naar de eigen woning onwaarschijnlijk was, zelfs na revalidatie in een gespecialiseerde instelling, bleef mijn vader tegen wie het wilde horen, en tegen alle anderen ook, zeggen dat het allemaal zo erg niet was, dat dokters het altijd erger maken dan het is omdat ze dan meer aan u kunnen verdienen, en dat hij fit genoeg is om die revalidatie thuis zelf te doen.

Als op deze stellingen een twijfelend antwoord werd gegeven, begon hij over de droogte of herinnerde hij zich plots een lied uit zijn jeugd, dat hij met zijn krakende bariton aanhief. ‘Ik ken nog vele gedichten uit de lagere school’, zei hij vervolgens, er dan feilloos eentje opzeggend.

Ik beschreef vorige week al dat wij in onze familie een schitterende goocheltruc kennen: als men van een probleem wegkijkt, bestaat het wonderbaar niet. Deze truc bewijst mijn vader al bijna een eeuw lang uitstekende diensten, en hij ziet geen enkele reden om op zijn leeftijd nog allerlei nieuwe technieken te gaan uitproberen, zoals de dingen overzichtelijk op een rij zetten en er dan rustig met elkaar over praten.

Ik schreef ook al dat ik moeite heb om nog in dat dorpstoneel mee te spelen.

Ik voel dat ook aan mijn columns: naarmate ik ouder word, lukt het me steeds minder goed om ergens doekjes om te winden. Wat vooraan in mijn hoofd zit schrijf ik op, ik ga het niet eerst even diplomatisch of strategisch over iets anders hebben. Misschien is dat een gevolg van en uit onvrede met de daarnet beschreven familietraditie. Wat zou je toch je tijd zitten verdoen met doen alsof.

Mijn zus heeft daar minder problemen mee. ‘Ik doe het louter voor hem,’ zegt ze, ‘als hij zich aan een illusie kan laven, levert hem dat weer wat vrolijke dagen op.’ Dan sjok je toch, hoe vrolijk ook, van de ene teleurstelling naar de volgende ontgoocheling, is mijn bedenking dan. En intussen loopt iedereen maar wat te liegen, wat we zeven jaar lang ook tegen onze dementerende moeder hebben gedaan, en zij tegen ons, want ook zij was een fervent aanhangster van de pilatus-pasleer. Ik wijs dat soort gedrag nu intuïtief af, ik kan het eenvoudigweg niet meer hebben.

Hier in de Oostkantons zijn verzorgingshuizen schaars. Haast alle oude moedertjes en vadertjes wonen, en sterven ook vaak, in bij de kinderen. Veel mensen, meestal de vrouwen, schakelen rond hun vijftigste een paar versnellingen terug, of zelfs hun leven volledig uit, om de zorgtaak op te nemen. Dat lijkt heel schoon, maar het heeft ook schrijnende kanten. Mijn vrouw en ik raken er niet aan uit.