Els Maes: ‘Je speelde niet volgens de regels, Virgil Abloh, maar wie maakt die regels?’

In Hemelpost zeggen we vaarwel tegen hen die in 2021 zijn komen te gaan. Els Maes, De Morgen-journaliste, schrijft hier een brief aan Virgil Abloh, modeontwerper, dj, artdirector, ondernemer. Hij werd 41 en overleed op 28 november.

Een ‘Irish Goodbye’ heet dat: stiekem een feestje verlaten zonder afscheid te nemen, zodat vrienden even later verbouwereerd vaststellen: hoezo, die is al naar huis?

Zo ging het dus toen jouw familie op 28 november via Instagram aan je 6,5 miljoen volgers meedeelde dat je er niet meer was: hoezo je bent vertrokken? Toen pas mocht de wereld het weten, dat je twee jaar lang in alle stilte tegen een zeldzame agressieve kanker had gestreden. Geen idee hoe je dat hebt geflikt, want al die tijd heb je interviews gegeven, defilés georganiseerd en tientallen samenwerkingen op poten gezet. Je praatte vol passie over je ideeën en je toekomstplannen. Maar niet over je privé­leven en de strijd die je in alle stilte aan het leveren was.

Dat gebeurt dus, en we kunnen er maar beter af en toe nog eens aan herinnerd worden: een sterke kerel van één meter negentig als jij, een bom van energie die geen minuut kon stilzitten, een zoon, broer, echtgenoot en papa van twee, gaat zomaar dood twee maanden na zijn eenenveertigste verjaardag.

Moeten we nu gaan opsommen welke grenzen je hebt verlegd? Hoe je in Chicago opgroeide als kind van Ghanese immigranten, je eigen streetwear­merken uit de grond stampte, voor een loon van 500 euro per maand stage ging doen bij modehuis Fendi? Dat het een big deal was, toen jij het in 2018 zonder mode­opleiding schopte tot hoofd­ontwerper van de mannencollectie bij het Franse luxemerk Louis Vuitton?

Heb jij ooit Monopoly gespeeld, Virgil? Tijdens elk spelletje was er vroeger wel iemand die ­balorig een duw aan het bord gaf, waardoor alle huisjes, kaarten, pionnen en bankbiljetten de lucht in vlogen. Dat beeld zag ik voor me, toen je in alle in memoriams bejubeld werd vanwege je disruptieve kracht in de mode­wereld. Je had hard geknokt om a seat at the table te veroveren, om vervolgens die tafel een ferme stoot te geven zodat heilige huisjes omver­vielen en kaarten werden herschud. Dat maakte mensen pissed off – vooral zij die een hotel hadden veroverd in de duurste straten. Jij bedreigde hun macht, en speelde niet volgens de regels. Maar wie maakt de regels eigenlijk?

Mona Lisa

Deed het pijn, toen je grote held Raf Simons verklaarde dat hij je werk niet origineel vond? Je diende hem van antwoord met je volgende collectie, die je de titel ‘Nothing New’ meegaf. De uitnodiging was een afbeelding van de Mona Lisa, die je signeerde met ‘R Mutt’ – de naam waarmee Marcel Duchamp zijn urinoir in 1917 had ondertekend. Je wilde net originaliteit en auteurschap en authenticiteit in de modewereld bevragen, zei je. Je sprak over de 3 procent­regel: als je 3 procent van een ontwerp verandert, dan heb je iets nieuws gemaakt. Je printte Caravaggio op hoody’s, zette logo’s op traditionele Afrikaanse stoffen. Was dat stelen of sampelen? Een hommage of plagiaat? Is het oké voor jou als ik daar even geen oordeel over wil vellen?

Opgelet Virgil, hier komt de passage waarin ik moet benadrukken dat ik u ooit ontmoet heb. Zo gaat dat als je heengaat: plots heeft iedereen een selfie met jou om te sharen, en was je ieders beste vriend.

Ik mocht je in 2015 kort interviewen toen je in Brussel je merk Off-White kwam voorstellen. Ik pluk je laatste zin uit de tekst. Je had het over je jeugdmaatje Kanye West: “Wat we gemeen hebben, is onze passie en onze energie. We zijn altijd ­bezig. We did not live lying down.”

(Hemelpost, naar een idee van HP/De Tijd)