El Kaouakibi’s levensverhaal was een product dat opgeschaald moest worden naar allochtone jongeren

Mohamed Ouaamari is auteur van Groetjes uit Vlaanderen. Zijn column verschijnt tweewekelijks.

Net als alle andere stukken en nieuwsitems die het proces van Sihame El Kaouakibi maakten in de media afgelopen dagen, begint ook deze column met de ietwat sociaal verplichte, maar hypocriete disclaimer dat ze onschuldig is tot het tegendeel bewezen is. Want mathematisch kan het nog. Misschien zijn er wel juridisch en technisch correcte verklaringen voor alle onthullingen van afgelopen week. Maar één ding staat zeker vast, El Kaouakibi’s belangrijkste product, haar personal brand, is failliet verklaard. Wat de uitspraak ook zal zijn van de rechtbank, haar geloofwaardigheid en imago zijn onherstelbaar beschadigd.

Deze affaire toont hoe kwetsbaar maatschappelijke projecten zijn, waarvan het zwaartepunt samenvalt met het imago en netwerk van hun mediagenieke leiders. Hier en daar lees je dat de grootste verliezers de jongeren zijn die een rolmodel van haar sokkel zien vallen. Ik vind dat we dat niet moet overschatten. Jongeren kunnen best tegen een stootje. Idolen komen vaker in opspraak wanneer ze betrokken raken bij onfrisse praktijken. Rappers die hun partner mishandelen of voetballers die op feestjes betrapt worden met cocaïne, dat zijn nu eenmaal dingen die gebeuren. Buiten de jongeren die nauw betrokken zijn bij de werking van LGU, zie ik niet meteen jongeren een trauma overhouden aan deze affaire.

Het zijn vooral captains of industry, politici en mediamakers die met een kater zitten. Het zijn zij die door middel van prijzen, posities en subsidies El Kaouakibi in de orde van de rolmodellen sloegen. Zij zagen in haar het prototype van het maatschappijbeeld van de toekomst die zij voor ogen hadden. Het verhaal van El Kaouakibi was een klassiek start-upverhaal. Als klein meisje opgegroeid in een conservatief arbeidersgezin in Boom en die zich zonder zeuren, maar door hard werken (of lobbyen) strijdvaardig naar de top van de samenleving opwerkte als onderneemster. Haar levensverhaal was een product dat opgeschaald moest worden naar andere allochtone jongeren in heel Vlaanderen. Noem het The Flemish Dream. De start-up strandt nu in de pilootfase omdat het rolmodel struikelde en viel.

De titel van rolmodel is net zoals de verboden vrucht in het paradijs, de doos van Pandora of de ring van Sauron uit Lord of The Rings. Een vergiftigd geschenk. Ook ik krijg soms de vraag of ik mezelf als een rolmodel beschouw nu ik 47.644 woorden achter elkaar heb gezet, en heb laten drukken en verspreiden door een uitgever. Een lastige vraag. Er verschijnen jaarlijks duizenden boeken, maar omdat ik deel uitmaak van een minderheid, moet ik het juk dragen van rolmodel dat de samenleving moet veranderen. Ik zei een tijdje terug tijdens een digitaal panelgesprek over diversiteit en literatuur, dat ik soms denk: “Shit, ik mag het niet verknallen. Ik wil niet eindigen als mislukt diversiteitsproject.”

Afgelopen jaren werden rolmodellen te vaak gebruikt als beleidsinstrument om problemen als radicalisering, onderwijsachterstand of problemen op de arbeidsmarkt op te lossen. Vandaag zien we dat hoe groter het rolmodel, hoe groter de scherven zijn wanneer ze van de sokkel valt.