‘Een wonderoplossing voor het lerarentekort is er niet’

Lerarentekort? Extra uren presteren?!

Beste minister Weyts,

Ik fronste de wenkbrauwen bij uw voorstel om leraren extra uren te laten presteren als onderdeel van de remedie tegen het lerarentekort.

In uitzonderlijke situaties en in nood kan een uitbreiding van de opdracht met enkele uurtjes soelaas brengen om een tijdelijke vacature op te vangen. Ik kon samen met de leerlingen meer dan eens leerkrachten bedanken toen ze bereid waren een tandje bij te steken om de afwezigheid van een vaste collega op te vangen. Dat is goed, collegiaal en de leerlingen hebben er voordeel bij.

Het uitbreiden van het aantal uren als structurele maatregel voor het lerarentekort? Dat is echter geen goed idee.

Leerkrachten die hun lessen grondig voorbereiden, hun vakkennis en didactische vaardigheden bijscholen, die zich engageren in hun vakgroep en binnen het schoolteam, die empathisch, geduldig en oplossingsgericht – in samenspraak met de ouders – iedere leerling verder willen helpen... Geloof me, die nemen er niet zomaar wat uurtjes voor lange tijd bij. Dat lukt ook niet als ze voor de aan hen toevertrouwde oogappels van de ouders kwaliteitsvol onderwijs willen bieden. Een voltijdse job is een voltijdse job. Ja, toch?

Wellicht zal u het niet zo bedoelen, maar spreekt uit dit idee ook geen misprijzen voor wie voltijds werkt? Wie wil werken, neemt er toch makkelijk enkele uurtjes bij...

In mijn lange onderwijsloopbaan waren het vaak de sterkste leerkrachten die erg voorzichtig waren bij – zij het tijdelijke – uitbreiding van uren. “Ik wil er ieder uur staan. Het is is meer dan louter die uurtjes geven, hé”, luidde het.

Hoe graag iedereen het ook wil, een wonderoplossing voor het lerarentekort is er niet. We draaien met z’n allen op voor gemaakte fouten. Dat toegeven is een eerste stap. Een plan op middellange termijn waarin deskundigheid gekoppeld wordt aan dito verloning en maatschappelijke waardering kan een leidraad zijn. Voeg daarbij een aantal van de 58 aanbevelingen van het door uw gevraagde advies van de commissie-Brinckman en tracht in overleg met de vakverenigingen te komen tot orde in de (brede) waaier van verlofstelsels en een écht plan kan gestalte krijgen.

De pandemie maakt het er niet eenvoudiger op. Een reden te meer om vooral vertrouwen en rust te brengen. Tracht politiek gehakketak over onder andere coronamaatregelen en snel-snel-remedies te vermijden. De werkers op het terrein worden er doodmoe van.

Geloof me, meneer de minister, bij de onderwijsmensen zijn heel veel mensen van goede wil. Net zoals bijvoorbeeld in de zorg, is hun job vaak een roeping. Laat ons die spirit alstublieft behouden.

Met vriendelijke, bezorgde groeten,

Danny Van Royen, oud-directeur College van Sint-Niklaas

Weet onze minister niet dat geld ook demotiverend kan zijn?

Zij-instromers krijgen geldelijke anciënniteit mee. Onze minister van Onderwijs, Ben Weyts, ziet het als een van de oplossingen voor het nijpende lerarentekort én om het aanzien van leerkrachten te verhogen. Wanneer je bijvoorbeeld wiskunde of Nederlands gaf vanaf 1 september 2020, kon je zo tot acht jaar anciënniteit meenemen wanneer je op dat ogenblik voor het eerst lesgaf in het onderwijs. Ik hoor hem nog op 1 september 2021 tijdens het VRT-journaal verkondigen dat dit wel 300 euro netto kon zijn. Belangrijke nuance: begon je als zij-instromer in het onderwijs bijvoorbeeld op 20 mei 2020, dan kreeg je geen anciënniteit mee. Blijkbaar is er geen probleem met uitvallende (beginnende en/of zij-instromende) leerkrachten…

Op 6 december 2021 verkondigt onze minister van Onderwijs dat zij-instromers tot wel tien jaar geldelijke anciënniteit kunnen meenemen. Dat geldt voor een groep specifieke zij-instromers die pas vanaf 1 januari 2022 starten met lesgeven. Wanneer hetzelfde scenario gevolgd wordt als voorheen, dan zal geen enkele zij-instromer die voor deze datum startte in het onderwijs een beroep kunnen doen op deze maatregel…

Ik ben ook een zij-instromer. Ik koos er op 34-jarige leeftijd voor, na meer dan twaalf jaar te werken in een privécontext, om de lerarenopleiding in avondonderwijs te volgen. Geld alleen zorgt er niet voor dat je leerkracht wil worden of blijven, een bepaalde drive wel. Ik geef al zeven jaar les. Ik krijg, ondanks de uitdagingen die corona met zich meebrengt, nog steeds energie wanneer ik het raderwerk achter de ogen van mijn leerlingen zie werken. Ik kan echter niet ontkennen dat het een bittere pil is te weten dat iemand die vandaag zij-instroomt met mijn profiel onmiddellijk meer zal verdienen dan ik met mijn zeven jaar fulltime-ervaring in het onderwijs. Ik begrijp dat het budgettair enorm zwaar weegt om alle zij-instromers tien jaar bij te geven. Zou het echter niet fair zijn om alle zij-instromers hun huidige anciënniteit te verhogen tot ze ook minstens tien jaar hebben? Beseft onze minister dat geld ook demotiverend kan zijn?

Geïnteresseerden doen er dus goed aan niet te snel te springen van privé naar onderwijs, aangezien Ben Weyts bij iedere maatregel de mee te nemen geldelijke anciënniteit verhoogt en dat deze anciënniteit niet meer aangepast wordt zodra je voor het onderwijs gekozen hebt. Wie wil nu springen, wetende dat je binnenkort misschien twintig jaar ervaring kan meenemen?

Sonny Van de Steene, leerkracht Nederlands