Een koffietafel is een wezenlijk onderdeel van rouw en afscheid, zeg dat tegen de vegetatieve hongerlijers van politiek en virologie

Dissidentie mag ook. Onder die vlag vaart Hugo Camps op donderdag.

Acteur Stany Crets is beroofd van een koffietafel na het overlijden van zijn moeder. Het mag niet van de coronaflikken. Het is zo’n lineaire regel van de overheid waarin geen spatje gevoel zit. De letter van de wet gaat over de dood heen. Een huwelijk kun je uitstellen, een begrafenis niet. Een koffietafel is een wezenlijk onderdeel van rouw en afscheid, zeg dat tegen de vegetatieve hongerlijers van politiek en virologie.

Crets heeft zijn woede geuit in de kranten. Hij waarschuwt voor een emotionele dictatuur. De hardvochtigheid van de coronastrijders gaat hem te ver. Een koffietafel voor vrienden en familie is belangrijk bij de uitvaart van een dierbare. Al was het maar voor de gezamenlijke herinneringen. Het is de plaats voor een lach en een traan. Moeder leeft nog even.

De botte weigering van een nazit van de overlevenden om de aflijvige een laatste keer in geuren en kleuren aanwezig te laten zijn, illustreert de paniek en gevoelloosheid van een overheid. Een rouwend gezelschap begint niet aan een polonaise, danst de slow niet, draagt de kilte van de dood in zich. Maar de politiek en de virologen staan onvermurwbaar op een samenscholingsverbod. Niet vanuit resonantie, vanuit pure macht. Je ziet ze glunderen, de virologen.

De overheid vertrouwt de burgers niet. Ze gaat ervan uit dat ook een rouwplechtigheid zal uitlopen op ongewenste contacten. Juist dat gebrek aan vertrouwen is zo malicieus. Alsof veiligheid en burgerzin prerogatieven van de maan zijn. Mensen met verdriet nemen afstand, al was het maar uit gêne. Als je niet meer in relatieve gezamenlijkheid een dierbare kunt begraven, moet je roepen: “Stop de wereld, ik wil eraf.” Dan wordt de menselijke aanwezigheid zo banaal dat we beter parasiet waren gebleven.

Een koffietafel breekt voor even het verdriet na een teraardebestelling. Wie zijn eigenlijk de horken die ons dat verbieden? Hebben ze een mandaat? Een regering die geen onderscheid maakt tussen een huwelijk en een begrafenis is emotioneel niet in staat om het land te leiden. Dat is een gezelschap tinnen soldaten die de menselijke waardigheid nog moeten ontdekken.

Annie Girardot zei me eens: “Alleen verdriet is betrouwbaar.” Helemaal waar, maar dan moet je wel een regering hebben die verdriet toestaat. De Croo en de zijnen geven niet de indruk dat ze daartoe bereid zijn. Zij leven in een volmachtencultuur, met Frank Vandenbroucke als intellectuele versie van Caligula. De coronacrisis heeft voor een aanzienlijke democratische verdunning gezorgd.

Voor een vrouw van 85 is een copieuze koffietafel een kwestie van eer. Misschien heeft ze zelfs testamentair laten vastleggen dat er bij haar overlijden genereus moet worden uitgepakt met spijs en drank. Vrienden en familie mogen niet met honger naar huis gaan. Wat is daar mis mee, meneer De Croo? Frank Vandenbroucke is zo te zien een graseter, maar dat is niet de norm van beschaving. Daar moet wat lekkers bovenop komen, ter attentie van mama Crets, maar ook ter viering van het leven.