Een coronapas zal vaccinweigeraars vooral meer wegduwen naar de rand van de maatschappij

Cathy Galle is journalist voor deze krant.

Onze vaccinatiecampagne komt stilaan in de eindfase. Vaccinatiecentra bekijken wanneer ze de deuren kunnen sluiten, want het grote werk zit er voor hen bijna op. Al zal dat niet overal het geval zijn. In sommige Brusselse gemeenten zullen de centra wellicht nog wat langer openblijven. Omdat het vaccineren er, zoals bekend, niet al te best vlot.

We zouden ons de vraag kunnen stellen waarom we als maatschappij moeite blijven doen om mensen aan te sporen zich te laten prikken. Het is een vraag die Catherine Moureaux (PS), burgemeester van Sint-Jans-Molenbeek, naar eigen zeggen ook vaak krijgt. In haar gemeente liet amper 35 procent van de inwoners zich al vaccineren. Ondanks alle inspanningen die de gemeente zich getroost. In Molenbeek kan je zelfs gevaccineerd worden terwijl je op de wekelijkse markt tomaten en courgettes koopt. Je zou voor minder als burgemeester ontmoedigd raken.

Sommige landen doen geen moeite meer om mensen te overtuigen. Ze proberen vaccinweigeraars te dwingen, door hen met een coronapas rond de oren te slaan. Wie niet gevaccineerd is, mag dan een boel zaken niet die een gevaccineerde wél mag. Zoals op café of restaurant gaan.

Ook bij ons merk je een switch in het denken. Wie zich niet laat vaccineren, krijgt steeds vaker de schuld van het feit dat er nog altijd coronaregels zijn en sectoren op slot blijven. Het brengt ons bij een van de moeilijkste ethische vragen in de gezondheidszorg: in welke mate ben je individueel verantwoordelijk voor je gezondheid? Daar is al heel wat inkt over gevloeid. Denk maar aan de af en toe weer fel oplaaiende discussie of de maatschappij moet blijven betalen voor de behandeling van longkanker bij zware rokers. Het deelt de maatschappij doorgaans in twee kampen in: zij die vinden dat die mensen het zelf gezocht hebben, en zij die vinden dat er bij gezondheid ook omgevingsfactoren meespelen. In welk milieu je terechtkomt, heb je namelijk niet in de hand.

In Brussel lijken die omgevingsfactoren wel degelijk een rol te spelen. Daar zien onderzoekers een sterke link tussen inkomen en opleidingsniveau enerzijds en de bereidheid om zich te laten vaccineren anderzijds. Brusselse weigeraars zijn voor een groot deel mensen die niet, heel slecht of verkeerd geïnformeerd zijn. Mensen vooral bij wie je niet het gewenste effect krijgt als je ze onder druk zet of een coronapas invoert. Het zal hen vooral nog meer wegduwen naar de rand van de maatschappij.

Ook al klinkt de vraag om een coronapas vanuit verschillende economische sectoren steeds luider, toch houden onze regeringen de boot voorlopig af. Dat is een goede zaak. We kunnen deze groep niet achterlaten. We moeten hen blijven proberen te overtuigen. Niet alleen voor hen, maar ook voor onszelf. Hele buurten vol niet-gevaccineerden waar het virus nog altijd vrij kan circuleren, kunnen we namelijk missen als kiespijn.