OpinieJoost Vandecasteele
Een brug in troebel water: meegesleurd in een smerige cultuuroorlog die zijn eerste slachtoffers heeft geëist
Joost Vandecasteele is schrijver, scenarist en inwoner van Brussel
In Anderlecht tussen twee kloeke autobruggen ligt de bescheiden Pont Marchant. Wegens stabiliteitsproblemen is deze route over het kanaal negen jaar autovrij. Maar hoe vredig deze plek ook lijkt, nu wordt deze brug meegesleurd in een smerige cultuuroorlog die zijn eerste slachtoffers heeft geëist.
Bijna tien jaar wordt de Pierre Marchant-brug zoals zoveel in Brussel aan haar lot overgelaten en zien burgerinitiatieven zich genoodzaakt om het werk van de overheid uit te voeren. Zo heeft de vzw Pool is Cool haar gekozen als thuisbasis voor het openluchtzwembad Flow en heeft de groep Sur Le Pont de brug voorzien van tafels met schaakborden. Op een steenworp opende Brussels Beer Project zijn brouwerij en verrijzen woontorens die hun hoge verkoopprijzen verantwoorden wegens een ‘hoogwaardige groene ruimte’.
Toen kwam Good Move. Dit gewestelijke circulatieplan in 2020 goedgekeurd door de Brusselse regering, dus ook de PS, was een poging om de almacht van de auto te doen keren. Wat uitmondde in gewelddadige protesten die niet enkel door lokale politici werden goedgekeurd, maar ze deden zelfs mee. In Schaarbeek werd een politieke secretaris van de MR gefilmd hoe hij rondliep met een vernield verkeersbord. In Kuregem vergeleek een PS-mandataris de plannen met de Gazastrook, want blijkbaar is dat het grootste probleem voor de Palestijnen, dat Israël overal fietspaden aanlegt. En wanneer de Anderlechtse schepen van Mobiliteit wegens dreigementen politiebescherming nodig had, meldde de voorzitter van de Brusselse PvdA dat het haar verdiende loon was. Nadat meerdere gemeentes toegaven aan de saboteurs was de boodschap dan ook kristalhelder: ‘Wees agressief en er wordt geluisterd naar u.’
Nu heeft anti-Good Move haar zinnen gezet op het heropenen van de brug voor auto’s, een eis die een gemeenteraad bevreesd voor represailles dolgraag inwilligt. Ook al ligt er een gewestelijk plan op tafel voor een nieuwe autovrije brug. Om dit te dwarsbomen wordt het spel vuil gespeeld. Studies over hoe sluipverkeer zou toenemen, worden genegeerd en wanneer een bevraging bij de burger de gewestplannen verkiest, verbreekt de Anderlechtse burgemeester zijn belofte om naar het volk te luisteren. Volgens de lokale PS is het openstellen van de brug nodig om het historisch centrum van Anderlecht te bereiken, maar ze verzwijgt zedig de dure geplande ondergrondse parking die inkomsten moet genereren.
Maar als restant van de bitse Good Move-maanden wordt de brug betrokken in een opgeklopt conflict tussen gemeenschappen. Over hoe de ‘echte’ (lees Franstalige) inwoners hun vrijheid verliezen door ‘nieuwkomers’ (lees Nederlandstaligen). Over hoe hun manier van leven bedreigd wordt door dogmatici die niet naar rede luisteren. En wie niet wil luisteren, moet voelen. Want dit is het schandalige gevolg van lokale politici die geweld hebben toegelaten en verdoezeld. Zoveel agressie blijft niet bij verwijten en vernielingen. Dit weekend parkeerde een koppel, bij de politie gekend als anti-Good Move, hun auto bij de brug. Met een hamer vernielden ze de schaaktafels. Wanneer twee mensen van eind de 70 hen aanspraken, werden ook zij aangevallen.
En opnieuw neemt niemand zijn politieke verantwoordelijkheid. Om de leugen vol te houden dat de agressor zogezegd het slachtoffer is.