Dringend gevraagd: coronabeleid dat op lange termijn denkt, communiceert en handelt

De vierde Covidgolf is volop bezig. Golven gaan over, sowieso, en niemand weet goed waarom. In de Verenigde Staten zijn de curves op het einde van de zomer uiteindelijk overal neerwaarts gegaan, zelfs in staten waar nauwelijks maatregelen genomen werden.

Maar golven komen steevast terug, en we leren daar niets uit. We denken telkens collectief dat na de huidige golf alles wel beter zal gaan. Maatregelen worden ‘ad hoc’ genomen, komen steevast te laat, en gaan dan te ver. Als we nu niets méér visionair doen en niet méér op lange termijn denken en handelen, zal Covid in het voorjaar nog evenveel in het nieuws zijn als nu, en volgend najaar zal dat niet anders zijn.

Vaccinatie werkt best als iedereen gevaccineerd is. Om te beginnen moet vaccinatie laagdrempeliger zijn. Veel niet-gevaccineerden komen er gewoon niet aan toe met het huidige ingewikkelde systeem. In de VS kan iedereen, zelfs de toerist, gevaccineerd worden in een apotheek, zonder afspraak. Dat moet in Europa ook kunnen.

Uiteindelijk is verplichte vaccinatie voor volwassenen waarschijnlijk echter onvermijdelijk, gezien de kleine minderheid niet-gevaccineerden de helft van de intensieve bedden inneemt en zo de gezondheidszorg en de economie op de helling zet. Ze wakkeren ook de verspreiding van het virus aan. Het wettelijk kader is er: polio bij kinderen en hepatitis B in de zorgsector. Een Covid Safe Ticket (CST) enkel voor gevaccineerden is een andere manier om aan een de facto verplichting te komen. Verdwijnt Covid dan? Uiteraard niet, maar het wordt dan voor de meesten een banale infectie, en de kans dat de zwakkeren onder ons op intensieve zorgen komen, wordt veel kleiner.

Bovendien is het duidelijk dat de derde dosis nodig is, voor iedereen, en hoe sneller hoe beter. Die zal uiteindelijk ook verplicht worden, eventueel de facto via het CST. Twee dosissen bieden na enkele maanden onvoldoende bescherming. Wie weet welke bescherming nog overblijft na een jaar? In Israël heeft de derde dosis, die zeer snel begint te werken, de golf gebroken. De booster brengt minstens 90 procent bescherming. Dat maakt het één van de beste vaccins die er zijn. Of er ooit nog dosissen nodig zijn, weet niemand, maar een schema van drie prikken is niet ongewoon in de vaccinatiewereld.

Het is verder duidelijk dat scholen een motor van de pandemie zijn. Niemand is het met deze uitspraak nog oneens. Vaccinatie van kinderen houdt scholen open. Covid is bovendien niet altijd onschuldig voor kinderen. In de VS zijn sinds het begin van de pandemie 8.300 kinderen tussen 5 and 11 opgenomen en zijn er 172 gestorven. Long Covid is een complicatie die ook bij kinderen niet infrequent is. Kinderen drijven de viruscirculatie aan. Zelfs de weerkerende crisissfeer in de scholen is waarschijnlijk ook al bron van stress voor hen. Vaccinatie van kinderen tussen 5 en 11 is daarom goedgekeurd in de VS, en meer dan 3,6 miljoen kinderen zijn nu al gevaccineerd.

In New York heeft 43 procent van de kinderen al een eerste prik gekregen. Dit alles zonder noemenswaardige problemen. Studies zijn bezig bij nog jongere kinderen. We moeten vaccinatie van kinderen expliciet aanraden zo gauw het Europees geneesmiddelenagentschap het goedkeurt. We moeten ook nu al aannemen dat het gaat goedgekeurd worden, en vaccinatie op scholen op poten stellen. Uitstel legt het fundament voor de volgende golf.

Het meest gehoorde argument tegen vaccinatie van kinderen is dat we toch geen kinderen gaan vaccineren om ongevaccineerde volwassenen te beschermen, al vaccineren we eigenlijk kinderen om zowel kinderen zelf als gevaccineerde risicopatiënten te beschermen. Verplichte vaccinatie van alle volwassenen neemt dat argument weg. Het is bovendien niet uitgesloten dat vaccinatie tegen Covid ook ooit een verplichte kindervaccinatie wordt. Zover zijn we nog niet. De geesten moeten rijpen en het idee moet wennen, terwijl wereldwijd meer data vergaard worden over hoe nuttig dat is.

Ten laatste moeten we ook qua testbeleid vooruit denken. Het testen voor het Covid Safe Ticket (CST) is op dit moment zinloos en overbelast de eerste lijn. Een CST zou alleen maar voor gevaccineerden, en misschien nog voor recent genezen personen mogen gelden. Contact tracing met dergelijk hoge besmettingsgraad is ook zinloos. Merkwaardig is dat gepoold testen van speekselstalen op scholen en bedrijven alweer aan de kant geschoven wordt wegens ‘het duurt te lang om dat te organiseren’, en ‘het zal op deze golf geen effect hebben’. Dat is juist. We moeten dat echter nu organizeren om de volgende golven te helpen voorkomen. Dit testen werkt, net als contact tracing, namelijk het beste bij lage incidentie. Er is geen excuus om dat niet te doen.

We hebben een beleid nodig dat op lange termijn denkt, communiceert en handelt. Zoals we nu bezig zijn, zal dit nog jaren aanslepen, en wie kan daar nu voorstander van zijn?