Dit is wat er gebeurt als je zo fors bespaart bij De Lijn: busje komt nooit

Per hoge uitzondering mag het wel een keer hier: een persoonlijke anekdote. Laatst stond ik op het perron alweer vruchteloos te wachten op de bus die me naar de redactie zou brengen. De eerste bus in de gewenste richting stopte halfweg, vér voor mijn eindbestemming – zonder opgaaf van reden. Volgens de app van De Lijn zou elke bus tot diep in de namiddag hetzelfde doen.

Een lichte paniek maakte zich van me meester. Taxi bestellen? Vergaderingen afzeggen en thuis werken? Ik belde een pendelende collega op de redactievloer: hij had geen probleem ondervonden. Twintig minuten tobben later bleek dat het de app was die in de knoop zat: daar kwam dan eindelijk de bus aan. Met flinke vertraging vatte ik de werkdag aan, opgelucht dat ik toch aangekomen was.

Dat is wat De Lijn met haar reizigers doet: op cruciale lijnen in en om de grote steden is de dienstverlening zo onbetrouwbaar en de stiptheid zo abominabel, dat klanten al blij zijn dat ze tenminste hun bestemming bereiken.

Historische diepte

Wanneer ik dit stukje tik, zit ik te tobben hoe vroeg ik precies naar de bushalte moet vertrekken om zeker te zijn dat ik mijn afspraak in de stad ga halen. Het is een stress die vele vaste busgebruikers zullen herkennen.

De tevredenheidscijfers van De Lijn koersen naar een historische diepte. Wie kan er verbaasd om zijn? In sneltempo verliest de vervoersmaatschappij haar nochtans slim opgebouwde krediet. Juist op de plekken met het grootste potentieel aan klanten – Antwerpen, Gent, de verstedelijkte Vlaamse ruit – is de service het zwakst. Enkel wie kwetsbaar staat en geen alternatief heeft, kiest noodgedwongen de bus.

Er valt wat voor te zeggen dat een deel van de ellende te verklaren valt door keuzes van vorige regeringen om de bus in te zetten als remedie tegen de ruimtelijke verrommeling. Basismobiliteit is een nobel principe, maar een bus garanderen in elke kapotverkavelde hoek van Vlaanderen is duur en inefficiënt gebleken.

Hoofdmissie

Minstens zo groot is evenwel de verantwoordelijkheid van het huidige beleid. Dit is wat er gebeurt als je zo fors bespaart op een werkingsbudget van een publieke dienstverlening. Snoeien om te groeien? Alvast voor de relatie tussen het Lijn-budget en de files op de weg schijnt dat gezegde op te gaan.

De Lijn heeft nochtans een interessant nieuw strategisch plan klaar liggen, dat de focus legt op de hoofdmissie: groepen pendelaars dagelijks vervoeren op grote assen. Te vrezen valt dat het in de huidige context een nieuwe besparingsronde wordt.

Deze Vlaamse regering moet maar eens kiezen: ofwel meent ze het met haar engagement voor een betere, gezondere mobiliteit, ofwel blijft ze De Lijn stiefmoederlijk behandelen. Beide opties samen zijn nog moeilijker te combineren dan een aansluitende bus en trein op een doordeweekse avond in Vlaanderen.