Deze regeringen zijn niet in staat het algemene belang te dienen. Dat is verontrustender dan de besmettingscijfers

Bart Eeckhout is hoofdredacteur van De Morgen.

Het hoefde niet eens zo moeilijk te zijn. In de ziekenhuizen is opnieuw de kaap van 500 opgenomen coronapatiënten gerond. Nog maar vier dagen geleden overschreden we de 400. Ook dat werd toen al een zorgwekkende drempel genoemd.

Kies gerust de parameter die je wil. Aantal besmettingen: stijgt snel. Aantal ziekenhuisopnames per dag: stijgt snel. Aantal opnames op intensieve zorg: begint te stijgen. Aantal overlijdens: eerste stijging meldt zich.

Draai het of keer het zoals je wil, maar we zitten weer met een besmettingsprobleem. Dat probleem zal alleen maar toenemen, zoals ook de situatie in Nederland toont. En zonder ingrijpen zal het oncontroleerbaar worden. Dat weten we, dat zijn de feiten.

De Nationale Veiligheidsraad had zich tot die feiten kunnen beperken. Een motiverende boodschap: het gaat niet goed met de cijfers, dus laten we ons allen aan de regels houden, loop er de kantjes niet af, speel niet met de gezondheid van jezelf en van anderen, dwing het land niet opnieuw in een lockdown als noodgreep.

Die eenvoudige maar essentiële boodschap verzoop evenwel in een alweer onheldere poging tot verheldering van de spelregels. Vereenvoudiging kan nobel zijn, maar in dit geval worden uitzonderingen op de regels vervangen door nieuwe uitzonderingen op nieuwe, soepelere regels. Ditmaal bijvoorbeeld in het voordeel van de evenementensector, die uiteraard geheel toevallig haar eigen vertegenwoordiger had gekregen in het adviserende Celeval-comité.

Veiligheidsregels versoepelen op een moment dat het Covid-19-virus weer zijn lelijke kop opsteekt: België moet een unicum zijn in de hele wereld. Hopelijk stuurt de Wereldgezondheidsorganisatie inspecteurs om dit unieke experiment met ons aller gezondheid te volgen. We worden Zweedser dan de Zweden zelf, maar dan wel in een land met een bevolkingsdichtheid en ruimtelijke ordening die een epidemie alle kansen biedt. Dit is spelen met mensenlevens.

In principe is het, vanuit sociaal-psychologisch perspectief helemaal geen kwaad idee om de burger effectief mee betrokkenheid en verantwoordelijkheid te geven over de corona-aanpak. Een codesysteem lag klaar om de regels inzichtelijk te houden over de langere termijn, zodat niet langer bij alle verwachte pieken en dalen in de besmettingscijfers vanaf een wit blad vertrokken dient te worden. Het systeem is weer in de lade verdwenen. Regeringsleiders zijn te bang dat juist hun regio of stad weleens de donkerste kleur zou kunnen krijgen. Dus mag iedereen het nu maar bekijken voor zichzelf: good night and good luck, Belgium.

De consequentie daarvan is behoorlijk verpletterend. Deze regeringen – meervoud – zijn niet langer in staat het algemene belang te dienen. Dat is een vaststelling die nog verontrustender is dan de stijgende besmettingscijfers zelf.