De werkvloer is niet alleen steriel, alle leven verdwijnt eruit

Geachte rector, Geachte heer Sels,

Als onderzoeker aan onze universiteit ben ik sinds de lockdown steeds op kantoor blijven werken. Aangepast, dat zeker, maar voorts trachtte ik zo goed als mogelijk te blijven functioneren tijdens deze uitzonderingstoestand. Dat liep gesmeerd, tot u de nieuwe coronamaatregelen voor de werkvloer aankondigde. Het nieuwe normaal op de werkvloer van de KU Leuven vertaalt zich in een enorme toevloed aan regels en regeltjes. De meeste ervan zijn een uitvloeisel van uw acht pagina’s tellende document met richtlijnen. Sindsdien is komen werken vooral een bevreemdende ervaring.

Als ik niet bijzonder oplet, overtreed ik minstens tien regels per dag. Ik durf mijn eten al eens op te warmen in de microgolfoven. En ik eet niet altijd aan mijn bureau. ’s Middags durf ik al eens het buitenmeubilair te gebruiken. Ik gebruikte de flexdesk wanneer ik het zitten beu was. Ondanks de twee pagina’s instructies bij het handenwassen, duurt het bij mij niet altijd de vereiste dertig seconden. Ik mag daarbij niet vergeten steeds de waterkraan te gebruiken die mij werd toegewezen. En een collega die ik kruiste, wees mij op het gebruik van de trap: “Ah Yennef, jij mag deze trap niet gebruiken. Heb jij de bordjes niet gezien?”. Dat was niet als grap bedoeld, maar bittere ernst. Ik ben nochtans geen durfal. Ik probeer gewoon te werken.

Het mensbeeld dat doorschemert in deze enorme toevloed aan regels is angstwekkend. De ander is in de eerste plaats een potentieel gevaarlijk lichaam dat intrinsiek egoïstisch handelt. De werknemers moeten dus strak in het gareel worden gehouden. Collegialiteit staat onder druk. Dat we op die manier behandeld worden, doet me pijn en doet mijn inziens afbreuk aan het eeuwenoude bildungsgeloof waarop deze instelling gebouwd werd. Ik heb niet de indruk dat de KU Leuven iets aanvangt met de bevindingen van generaties sociaalwetenschappelijk onderzoek. Als econoom en socioloog weet u wellicht ook welk effect doorgedreven regeldwang heeft op mens en organisatie. Behandel me als een kind en ik zal me gedragen als een kind. Ik hoop alvast dat deze brief niet getuigt van kinderlijk gedrag. Elkaar beginnen aanspreken over het foutief gebruik van de trap is daar, mijn inziens, wel een begin van.

Dat we momenteel iedere anderhalve meter een pictogram in ons gezicht gedrukt krijgen, geeft inderdaad aan dat er niet wordt gerekend op het verantwoordelijkheidsgevoel en gezond verstand van de werknemers. En hoe absurd sommige regels ook lijken, ook de meest absurde worden aanvaard. We dwingen ze zelfs onder elkaar af.

Ik wil in geen geval de ernst van de situatie onderschatten, wel de aanpak ervan. Ik leef met het idee dat dit opbod in regels ook anderen moet storen. De huidige regels buiten de angst genadeloos uit. Het heeft evenwel een – om even een duur woord te gebruiken – antibiotisch neveneffect: de werkvloer is niet alleen steriel, alle leven is eruit.

Met vriendelijke groeten,

Yennef