De wereld waarin ik mezelf seksueel ontwikkelde leek eenvoudiger dan die van nu

Ivo Victoria is schrijver van Alles is oké. Hij woont en werkt in Amsterdam. Zijn column verschijnt tweewekelijks.

Sensoa heeft een onlinetest ontwikkeld om grensoverschrijdend seksueel gedrag te herkennen. Van de vijftien voorgeschotelde situaties had ik er acht goed. Typisch voor een heteroman van bijna vijftig, zal u zeggen, maar in mijn verdediging: vier van mijn ‘fouten’ betroffen een nuanceverschil. Ik zei ‘grensoverschrijdend’ waar Sensoa ‘ernstig grensoverschrijdend’ zei, en vice versa. Tevens werd ik een tikje weemoedig van deze test, en gek genoeg ook een tikje blij, vanwege de ontroerende diversiteit aan seksuele voorkeuren die erin wordt opgevoerd.

In de jaren 80 zat ik op een college (ik ga even in Ome Ivo-modus, sorry hoor) waarvan de directie onder druk van de ouders, de politie vroeg om flyerteams van vzw De Roze Driehoek te verwijderen. Die stonden weleens bij de schoolpoort, ter ondersteuning van jongens die in de kast zaten en daar niet uit durfden. Ik ben opgegroeid met heteroseksualiteit en monogamie. De rest was geen optie en dan druk ik het zacht uit. Deze strijd is uiteraard nog lang niet gestreden.

Toch kijk ik met lichte jaloezie naar de huidige generatie jongeren voor wie álle opties bespreekbaar lijken. Opties die ik zelf nooit overwoog omdat ik me onvoldoende bewust was van hun bestaan. Goed. Weemoed of jaloezie zijn niet het doel van de Sensoa-test. Drie situaties had ik flagrant ‘fout’. Twee jongens van 24 en 16 bevredigen elkaar met wederzijdse toestemming in een kleedhokje in het zwembad. Vind ik niet grensoverschrijdend. Sensoa wel. Onder meer vanwege het risico betrapt te worden. Jeetje. Wie ooit seks heeft gehad met de kans betrapt te worden, weet dat er weinig opwindender is. Als je dit als grensoverschrijdend normeert omdat betrapt worden negatieve gevolgen kan hebben (zoals shaming of zelfs geweld), doe je een toegeving aan de onverdraagzamen in onze samenleving en wijs je die twee jongens aan als ‘schuldig’.

Een vrouw stuurt een naaktselfie door naar een groep reisgenoten, op hun vraag. Prima, dacht ik. Fout. Toch denk ik dat die vrouw zelf de risico’s kan afwegen. Ome Ivo zegt wel: vrijwel niemand leert in zijn leven meer dan tien mensen kennen die volledig te vertrouwen zijn. Tot slot beoordeelde ik een overspelsituatie als ‘aanvaardbaar’ terwijl Sensoa ze grensoverschrijdend vindt. Het verband tussen deze gevallen is, denk ik, dat Sensoa er morele waarden in oplegt die lang niet iedereen deelt. Dat ligt anders wanneer het gaat over ongewenst betast worden, seks in ongelijke machtsverhoudingen of seksisme omdat over die principes vrijwel unanimiteit bestaat, zelfs onder mensen die ze met de voeten treden – de meeste seksisten vinden zichzelf niet seksistisch.

De wereld waarin ik mezelf seksueel ontwikkelde leek eenvoudiger dan die van nu, en beperkte mij in die ontwikkeling. De huidige, grotere vrijheid gaat gepaard met een grotere complexiteit. Dwingt ons harder na te denken over hoe we ons tot elkaar verhouden. Het is een complexiteit die ons mens zijn verrijkt. Iedere (aspirant) oude zak zoals ik die deze complexiteit en vrijheid in zijn jeugd niet heeft gekend, zou die vurig moeten verdedigen.