De waarheid van een familie zit altijd onder de aardappelen

Jeroen Maris is journalist.

“In veel gezinnen praten ze liever over aardappelen, waspoeder en benzineprijzen dan over verdriet”, zegt Jakub Malecki, een Poolse schrijver, in de krant. Hij heeft gelijk, natuurlijk heeft hij gelijk. Op even dagen betreur ik dat nerveuze zwijgen, op oneven dagen geloof ik dat het net de schraag is onder het gezin. Hoe dan ook: de waarheid van een familie zit altijd onder de aardappelen, het waspoeder en de benzineprijzen.

De man in het ziekenhuisbed is 65, maar ik vind dat hij jonger oogt. Neen, dat moet ik preciezer formuleren: ik vind dat hij er 65 uitziet, maar dat hij jonger dan vroeger oogt. Toen onttrokken de borstelige haren en de boze baard veel aan het zicht. Nu is alles dunner en grijzer en vriendelijker geworden. Daardoor valt er meer te kijken.

Hij praat me bij over zijn medisch bulletin, en daarna hebben we het over onze aardappelen, waspoeder en benzineprijzen: het voetbal. Ik oefen een kennerstoontje, maar mijn glimmende inzichten heb ik van anderen. Ik ben een ekster, ik steel voor ik praat.

Hij zet zich aan het avondeten. Vier boterhammen, vier plakken kaas, een leeg te schudden zakje hagelslag, twee mandarijnen. Hij eet als een gulzige prins, warmt zich aan de oploskoffie, en zegt vergenoegd dat het smaakt. Het is een zonevreemde tevredenheid, bedenk ik me, ze wijkt af van het protocol: over ziekenhuiseten hoor je mismoedig te doen. En meteen weet ik ook wat me zo raakt in deze man, waarom ik van hem hou: de ironie heeft hem nooit bereikt.

Dan zegt hij dat tussen gisteren en vandaag de aardkorst in tweeën gescheurd is. “Ik was blij met mijn leven achter de schutting. In m’n eentje, thuis, zonder rumoer: het zat me prima. Maar nu zal de angst bij me komen wonen.”

Ik zal nooit meer met hem alleen zijn: voortaan is het mijn vader, de hartaanval en ik.