De verijdelde aanval op minister Van Quickenborne toont nogmaals dat de strijd tegen drugsmisdaad geen ‘Antwerps’ dossier is

Bart Eeckhout is hoofdcommentator.

Er gaat, ongewild, iets cartoonesks uit van het extreme geweld waarvan criminele drugsbendes zich graag bedienen. Boekt justitie vooruitgang in de strijd tegen de criminele netwerken? Dan proberen we gewoon de minister van Justitie te ontvoeren, klaar. Het is niet meteen een scenario voor een gesofisticeerde actiethriller.

Komisch is dat brutale machtsvertoon allang niet meer. Voor minister Van Quickenborne (Open Vld) en zijn gezin liep het ditmaal goed af, met dank aan de alerte veiligheidsdiensten. Toch zit er een escalatie in de provocaties en confrontaties, die doet vrezen dat het geweld op een dag wel zal overslaan van de onder- naar de bovenwereld. Zo ging het alvast in Nederland, waar een advocaat en een onderzoeksjournalist zonder veel omhaal en ook alweer zonder subtiele planning werden vermoord.

Dit is een ernstige situatie. De machtsstrijd die internationaal georganiseerde criminele netwerken met elkaar en met politie en gerecht uitvechten, dreigt een geweldspiraal te ontketenen waarvan we het einde nog niet gezien hebben. Daarom is het dringend tijd dat het gebruikelijke gekissebis vanuit de politiek achterwege blijft.

Het is zeker zo dat Antwerps burgemeester Bart De Wever (N-VA) al meermaals op de ernst van de situatie gewezen heeft. Hij heeft gelijk, punt. Dat hij het anderzijds niet kan laten om, als nationaal oppositieleider, dit complexe probleem in te zetten in zijn strijd tegen de federale regering is flauw en contraproductief. Omgekeerd houdt de politieke concurrentie nu maar beter op met de Schadenfreude over een ‘war on drugs’ die voorlopig niet de gewenste kant op gaat. De verijdelde aanval op minister Van Quickenborne toont nogmaals dat dit geen ‘Antwerps’ dossier is.

De strijd tegen georganiseerde (drugs)misdaad is een strijd die voor een overheid eigenlijk niet te winnen valt. Dat wil niet zeggen dat je de handen in de lucht moet gooien en niet moet proberen om criminaliteit en geweld niet minstens beheersbaar te houden. In de strijd tegen het internationale drugsmilieu valt er nog wel wat efficiëntiewinst te boeken.

Zo kan je vast en zeker boeiend babbelen over het nut of onnut van de legalisering of depenalisering van cannabis. Maar het is een raadsel wat dat bijdraagt in de concrete strijd tegen de internationale massadoorvoer van cocaïne naar en vanuit de Antwerpse haven. Nu is het verloren energie.

Dan lijken de suggesties die de gezaghebbende criminoloog Cyrille Fijnaut vorige week in deze krant deed heel wat nuttiger. Fijnaut stelde bitter vast dat Belgische en Nederlandse veiligheidsdiensten te weinig gestructureerd samenwerken. Nog altijd blijkt er geen gemeenschappelijk politie- en douanecentrum op de grens werkzaam te zijn. Ook de oprichting van een gemeenschappelijk speurdersteam loopt lastig.

Nationale territoriumdrift lijkt het nog altijd te halen op koelbloedige krachtenbundeling. Zo regisseer je je eigen onmacht. De criminele bendes hebben er alleszins geen moeite mee om zich internationaal te organiseren.