De terughoudendheid om door te pakken tegen Rusland is begrijpelijk, ondanks Boetsja. Op één voorwaarde

Bart Eeckhout is hoofdcommentator.

De nieuwe, vijfde ronde sancties van de Europese Unie tegen het Russische regime is niet van dien aard om veel enthousiasme op te wekken. Een verbod op de import van steenkool, een strengere houding tegen Russische banken en een verdere beperking van de handel... om de Russische beer te doen stoppen met klauwen zal ook dat niet volstaan.

Had dit niet wat meer mogen zijn? Wie nog maar een glimp heeft opgevangen van de met levenloze lichamen van burgers bezaaide straten van Boetsja en andere Oekraïense steden kan moeilijk anders dan een hardere aanpak bepleiten. Toch blijven de Europese leiders behoedzaam manoeuvreren, uit vrees sancties te treffen die de eigen bevolking harder raken dan de Russische.

De terughoudendheid om door te pakken is begrijpelijk, ondanks de gruwel van Boetsja. Of toch: een beetje begrijpelijk, en op één voorwaarde. Dat de tijd gebruikt wordt om Rusland definitief te isoleren en economisch te verlammen. Wat de horror van Boetsja ook leert, is dat het bloeddorstige imperialisme van de autocraat Vladimir Poetin niet gestild zal zijn na de inname van wat gebied aan de Oekraïense oostkust. Moskou is en blijft uit op de totale onderwerping van Oekraïne, alle diplomatieke meel in de mond over ‘neutraliteit’ ten spijt.

Geen capitulatie-frame

Het is daarom van essentieel belang dat Europa met klem bevestigt dat het niet in dat capitulatie-frame zal stappen en Oekraïne er ook niet in zal dwingen. Van vrede kan pas sprake zijn als Oekraïne de soevereiniteit over zijn grondgebied terugkrijgt en weer onafhankelijk het land kan proberen herop te bouwen. Over een ‘regimewissel’ spreken is blijkbaar niet netjes, maar feit blijft dat het voor Oekraïne moeilijk wordt weer veilig voort te gaan met samenleven zolang Vladimir Poetin in het Kremlin zit.

Dat alles betekent dat van een snelle oplossing geen sprake kan zijn. Als de oorlog in Oekraïne een uitputtingsslag wordt, heeft Rusland de geschiedenis en de macht van het getal aan zijn zijde. Maar tijd kan ook in het voordeel spelen van de verdedigers van de Oekraïense soevereiniteit.

Zes maanden tijd

Nu de lente aanbreekt, hebben de Europese landen zes maanden de tijd om een andere leverancier van gas en olie te vinden en om een andere omgang met fossiele brandstof tout court te vinden. Dat is niet onmogelijk. De tijd kan ook gebruikt worden om, met meer aandrang, grote handelspartners als China en India weg te lokken uit de invloedssfeer van Moskou. Ook dat is niet onmogelijk, als we hen met voldoende kracht duidelijk maken dat het economisch niet zo slim is om het lot te verbinden aan de zekere verliezer in Rusland. En de tijd kan ook gebruikt worden om Oekraïne nog intenser te helpen en te bevoorraden met alle materieel dat het nodig heeft om zichzelf te verdedigen.

Alleen als de komende maanden effectief gebruikt worden om Rusland economisch en militair nog meer te isoleren en te verlammen, is het te verantwoorden in afwachting halfzachte sancties te blijven afkondigen. Dat vergt een plan en een routekaart. De Europese bevolking heeft het recht ook die te kennen, als geruststelling.