De stadstaat Vlaanderen is ook van u

Eerst enkele pijnlijke waarheden. In een stad wonen is niet voor iedereen weggelegd. Maar dat geldt ook voor een dorp. Een vaststelling die veel te vaak wordt geïnterpreteerd als een waardeoordeel, waarbij stad en dorp elkaar beschuldigen van minachting.

Nog een waarheid is dat de hoerastemming uit het buitenland over de burgemeesters en steden als politieke wereldspelers (Benjamin Barber en Kristin Ljungkvist) niet op onze steden van toepassing is. Maar dat heeft niks met grootte of bevolkingsaantallen te maken, maar alles met de onwil om een onafhankelijkheid af te dwingen.

Hoe nobel de mobiliteitsplannen van Gent ook mogen zijn, deze beslissing om voluit voor gezinsvriendelijk te gaan, was geen moeilijke om te maken. Aangezien de noden van andere betrokkenen, zoals studenten en toeristen, weinig verschillen met die van gezinnen met kinderen. Hoewel het gevaar er nu in bestaat dat het kindvriendelijk maken van een stad, met de aanleg van groen, fietspaden en scholen, huurprijzen doet stijgen en zij voor wie het allemaal bedoeld is, toch moeten wegtrekken. Wat natuurlijk op zich geen excuus is om niks te verbeteren. En hoe hoogdringend de maatregelen in Gent ook zijn, volgens burgemeester Termont in 'Studio de stad' waren ze pas mogelijk na dertig jaar hetzelfde bestuur.

Wat een volgende pijnlijke waarheid omhelst, dat een stad haar potentie vaak niet vervullen kan wegens een democratische aflossing van de wacht en de complexiteit van alle doelgroepen samen. Niet uit onwil maar uit onwetendheid gebruik ik niet Antwerpen, maar Brussel als voorbeeld.

Waar de woonnoden van de ene doelgroep zoals de aanwezigheid van de Europese instellingen lijnrecht staan tegenover de noden van die grote groep armen en werklozen. Net als de patstelling tussen de auto als vanzelfsprekendheid/noodzaak van de kleine middenstand en de wens of het recht om veilig te fietsen door jonge gezinnen. En wegens mijn lidmaatschap van die laatstgenoemde groep droom ik natuurlijk van nultolerantie voor dubbel parkeren en de installatie van een autotoeter die elektrische schokken uitdeelt bij fout gebruik.

Deze waarheden maken misschien elke stadsplanning moeilijk en moeizaam, maar niet onmogelijk. Het ware probleem zit in de politieke exploitatie van de eerstgenoemde minachting. Het vastgeroeste idee dat een stad onmogelijk de moeite waard kan zijn als ze niet dezelfde aspecten van een dorp, zijnde rust, ruimte en frisse lucht, kan aanbieden, dat een stad niet voldoet aan onze decennialange idee-fixe van eigen huisje met tuintje als beste pensioenplan. Dat een stad een probleem vormt en elke hulp ten koste gaat van de rest van het suburbane landschap. Dat een stad de plek is waar snelwegen ons naartoe leiden richting werk, maar niet wordt gezien als de bron waaruit deze wegen ontspringen en ons bevoorraden met informatie, beelden en ideeën.

En deze minachting zorgt ervoor dat elke poging van een stad om zich los te rukken van haar omgeving wordt gezien als een verraad en niet als vooruitgang, als elitaire grootheidswaanzin en niet als een zoektocht naar bondgenoten. Dus daarom deze geruststelling van deze stedeling, we voelen ons niet beter dan de rest, we zijn gewoon iets aan het uitproberen. En het kan grandioos mislukken, maar we moeten het echt proberen.

En wat als het lukt? Stel dat we de titel van Europese hoofdstad waarmaken? En stel dat we iets beters verzinnen dan nog een winkelcentrum in het niemandsland tussen stad en voorstad? Stel dat we schoonheid proberen in plaats van enkel betere doorstroom van auto's? Stel dat we stoppen met nostalgisch doen en de toekomst aanvaarden zoals ze werkelijk is, namelijk als iets spannends en voor het grijpen?

Stel u voor dat de stad ook van u is, want het is al zo. En al diegenen die iets anders beweren, liegen.