De stad die zijn kleine middenstand in ere houdt, hoe mooi is dat? Lissabon heeft dat goed begrepen

Annelies De Rouck herontdekt haar vaderland.

Mijn vriendin Beverly zit in Brisbane, Australië, voor zes maanden. Haar vriend is filmproducent en begint daar deze maand een Hollywoodprent te draaien. Beverly en ik waren aan het Facetimen gisterenavond laat, zij in Brisbane en ik in Lissabon. “Alles is hier splinternieuw en stijlloos”, zei ze. Beverly woont in Bellport, na 30 jaar in New York. Ze is curatrice en heel gevoelig voor haar omgeving.

Dat Brisbane een shock ging zijn, had ik van ver zien aankomen. Al wekenlang zoekt ze tevergeefs naar een goeie kunstgalerie of een spatje grit. Ze maakt er het beste van en heeft zelf een halve galerie meegenomen in een koffer. Ze heeft werken van vier kunstenaars bij zich en loopt alle hotels in Brisbane af om te zien wie haar een tijdelijke ruimte ter beschikking kan stellen om ze tentoon te stellen. That’s my girl.

Ondertussen zit ik sinds oudejaar te overwinteren in een compleet andere omgeving: het historische Lissabon. Ik vertel Beverly over het houten trammetje dat voorbij mijn appartement rijdt. Geen toeristentram, maar een echte pendelaarstram waarmee ik de 5 kilometer van Ajuda naar centraal Lissabon elke dag afleg. Ze vraagt me of ik er een filmpje van heb.

Na ons gesprek stuur ik haar wat filmpjes van de tram en mijn wandelingen van de afgelopen dagen. Ze schrijft me meteen terug in superlatieven: “WTF!!!!!? That is enchantingly wonderful... Ahhh.... Everything here is new and shiny! I want to come NOW!” Er is trouwens gratis wifi op dat houten trammetje, voeg ik er nog aan toe, want Lissabon is oud en supermodern tegelijk. De stad heeft een beleid ontwikkeld om historische handelszaken te beschermen tegen de nieuwe golf van gentrification in de stad: Lojas Com História. Deze ­winkeltjes, vaak al meer dan 100 jaar actief op dezelfde locatie, krijgen bescherming tegen gulzige huisbazen en ontvangen steun bij het beheren en restaureren van hun materiaal en erfgoed.

De stad die zijn kleine middenstand in ere houdt, hoe mooi is dat? Lissabon heeft goed begrepen dat zijn charme in die oude zaakjes zit en als ze die teloor zouden laten gaan, zou ook een deel van de ziel van de stad verloren gaan.

Ondertussen stuurde Beverly mij ook foto’s uit het ogenschijnlijk zielloze Brisbane. Een glimmende stad die uit een game lijkt te komen. Spiegeltorens en rooftop swimming pools à gogo. Beverly is blij dat ze een stijlvol appartement heeft gevonden en geeft me een videotour. “Kijk naar die mooie leeslampjes en die piping rond de bekleding van het bed!” gilt ze. Haar hotelkamer bij aankomst had kitscherige gouden spiegels en Deens design is voor haar nu as sophisticated as it gets.

De natuur vlak bij Brisbane is adembenemend en haar verhaal over een logeerpartij in een boomhut op een eilandje voor de kust klinkt zo fantastisch, dat ik denk dat ze het wel redt, haar zes maanden in een cultural wasteland.