OpinieBart Stouten
De paastijd was voor Bach een buitenkans om het beste van zichzelf te geven. Misschien voor u ook?
Bart Stouten is schrijver en producer-presentator bij Klara. Zijn nieuwe boek Bart Stouten over Proust en Beckett is zopas gepubliceerd.
Daar is Pasen weer. De lente wordt ingeleid. De klokken veranderen het struikgewas in een tovertuin. Ook midden in de corona-tijd. Dartel en speels doet de paashaas waarvoor hij geboren is: cadeautjes uitreiken met de symboliek van nieuw, puur, virusvrij leven.
De paashaas is zoals Sinterklaas of de Kerstman. Hij is een joviale versie van ware liefde die niet versaagt: heel even maakt hij de realiteit wat mooier dan een droom. Hij is een blijver, we zijn immers opgegroeid met de troostende verhalen van het christendom. De paashaas huppelt van ons verleden naar onze toekomst, van de covid-nachtmerrie naar de herwonnen vrijheid.
De christelijke feesten hebben voor mij door de jaren een wat overdrachtelijker aura gekregen. Ik schoei ze, zoals de meeste mensen, op eigen leest. Op Goede Vrijdag ventileer ik mijn verlatingsangst; op Pasen gloort de wedergeboorte van een oud ideaal; met Pinksteren mag ik als een dichter met een uitgestorte geest verwoorden wat niet te verwoorden is. Iedereen, ook de ongelovige, kan de christelijke feesten een persoonlijke betekenis schenken, en waarom niet. Iets van de essentie blijft bewaard, we zetten als moderne mens de essenties graag naar eigen hand.
Pasen is voor mij een bloemencorso. Alle bloemen van morgen wachten in de zaadjes van vandaag. Wilde bloemen proberen te groeien en te bloeien op plekken waar niemand het verwacht had. Stevige wind welkom, om àlle zaadjes een kans te geven. Pasen is wedergeboren natuur, bloemen waar je ze niet verwacht. En dat mag gul klinken, zelfs wat spilziek. Pasen markeert immers het einde van een periode van matiging, het vroegere vasten.
Jawel, Pasen is exuberante vreugde. Ze komt naar je toe waar je het niet vermoedt. Zoals in deze gedachte: je verwerft nieuwe macht en kracht door te leren beminnen wat je ooit geleerd of verondersteld werd te haten. Vooral daarom is Pasen voor mij ook een tijd van omarmen wat ik tot hiertoe genegeerd had, afgeschreven, weggezet als gênant of niet welkom. Echt geluk is een grillig wezen, dat niet opdaagt wanneer je het verwacht en toch ook weer wél wanneer niets in je de komst ervan verbeid had.
Ja, ik schrijf mijn leven, ik componeer het. Mijn grote voorbeeld is Bach. De paastijd was voor Bach een buitenkans om het beste van zichzelf te geven. Bach bewerkstelligt in zijn Mattheuspassie de zo cruciale betrokkenheid van het volk via een toonzetting van de populaire poëzie van een postbeambte en versjes-smid, Picander, die in zijn gedichten zeer verfijnde verlichtingsidealen weerspiegelt.
Schrijf Pasen als een partituurtje, lieve lezer. Laat Pasen zingen. Wie weet kan het feest met wat goed verlichte poëzie in uw hart ook in dit akelige covid-jaar toch nog een bijzondere ervaring worden.