De overheid verplicht haar burgers om digitaal geletterd te zijn. Maar wat met degenen die uitgesloten worden?

Digitaal geletterd of uitgesloten van de maatschappij?

Mijn poetshulp is twee weken niet gekomen. Ze lag ziek te bed met corona. We hebben haar gemist. Vandaag is ze gelukkig terug. Ze wil morgen graag haar dochter in het buitenland gaan bezoeken met de Flixbus. Daarvoor heeft ze een herstelcertificaat nodig. Of ik dat even voor haar in orde kan brengen? Want ze is een krak in poetsen, maar digitaal niet erg vaardig. Ze vertrouwt me haar e-ID toe maar weet haar pincode niet. Ze heeft die opgeschreven, maar dat papiertje ligt thuis. Geen probleem, denk ik. Dan bel ik wel even naar de coronalijn. Aan de hand van haar rijksregisternummer ziet een vriendelijke dame aan de andere kant van de lijn haar herstelcertificaat op het scherm. Kan ze dat even doormailen, alstublieft? Neen, dat gaat niet. Herstelcertificaten kunnen alleen digitaal opgevraagd worden. Daarvoor heb je dus digitale vaardigheden nodig. Ze kunnen ook niet met de post verstuurd worden! Kan ze me dan misschien haar vaccinatiecertificaat doormailen? Neen, dat kan ze wel met de post opsturen, maar e-mailen kan niet. Het systeem laat dat niet toe. Computer says no! De overheid verplicht haar burgers om digitaal geletterd te zijn, maar het systeem dat ze zelf hebben opgezet kan zelf de meest banale manier van digitaal verzenden, via e-mail, niet aan! Kan het nog gekker?

Als mijn poetshulp de volgende weken of maanden nog wil deelnemen aan het sociale leven – een koffie gaan drinken, een concert meepikken, een trip naar het buitenland boeken – dan zal ze dus haar vertrouwen volledig in mijn handen moeten leggen. Ik, een vrouw die ze één jaar geleden van haar noch pluim kende, ga immers met haar e-ID en pincode inloggen in haar naam op burgerprofiel.be en/of mijngezondheid.belgie.be, waar ik behalve coronacertificaten nog heel wat andere vertrouwelijke documenten kan opvragen.

“Kan ze dan niet Itsme gebruiken?”, hoor ik de slimme mannen en vrouwen van de overheid al zeggen. Neen, want nadat ik vier weken geleden anderhalf uur geprobeerd heb om Itsme op haar mobiel te zetten, heb ik het opgegeven. Itsme is superhandig als het eenmaal geïnstalleerd is, maar een nachtmerrie om het geïnstalleerd te krijgen. Je hebt daar trouwens een e-mailadres voor nodig. Heb ik al gezegd dat mijn poetshulp een krak is in poetsen, maar digitaal niet erg vaardig?

Kan ze dan geen cursus digitale vaardigheden gaan volgen? Neen, dat kan ze niet, want ze werkt van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat in andermans huizen en wil, wanneer ze dan eindelijk thuiskomt, wel iets anders doen dan cursussen volgen.

Zoals mijn poetshulp zijn er in België duizenden mensen. Ik vind het verwerpelijk en stuitend dat grote groepen mensen op deze manier uitgesloten worden van deelname aan de maatschappij. Wat gaat de overheid hieraan doen? Niet in de toekomst, maar vandaag? Wie durft me hierop een antwoord te geven?

Isabelle Ceuppens, Rotselaar

Vlaamse huiver voor onafhankelijkheid

De liberale – en verondersteld vrijheidslievende – minister Bart Somers heeft de pijnlijke opdracht om als een trouwe soldaat in de Vlaamse regering tegen zijn eigen mening in de ideologische directieven van N-VA ten uitvoer te brengen: het nekken van het door radicaal-rechts in Vlaanderen verafschuwde Unia, het interfederaal centrum voor gelijke kansen.

Unia, dat in 1993 in het leven geroepen werd om onder andere klachten over racisme en discriminatie te behandelen en burgergelijkheid te promoten, is internationaal erkend omwille van zijn politieke onafhankelijkheid. Dat is de garantie voor objectiviteit en doelmatigheid.

Maar dat is meteen ook waar voor Vlaams Belang en N-VA het schoentje knelt: Unia vaart een eigen onafhankelijke koers, en de politiek heeft er geen macht over. Ook legde Unia in zijn werking de vinger al te vaak op de plekken waar het pijn doet, met name dat Vlaanderen pover scoort op het vlak van racisme en burgergelijkheid, en de discriminatieproblematiek liefst onder het tapijt ziet verdwijnen.

De strijd tegen Unia begon enkele jaren geleden met toenmalig N-VA-minister voor Gelijke Kansen Liesbeth Homans, voor wie Unia een vervelende angel in de voet was. Haar beleid faalde dan ook schromelijk maar dat mocht niet geweten zijn. Weg dus met die lastige criticasters uit de hoek van de gelijke kansen.

Rancune zit diep ingebakken bij de N-VA. Unia werd onder hun druk voorwerp van de regeringsonderhandeling bij de vorming van de huidige Vlaamse regering. Het voorgestelde alternatief is nu het Vlaams Mensenrechteninstituut, een bij voorbaat gepolitiseerd instrument waarvan de onafhankelijkheid en efficiëntie nog zullen moeten blijken. Ongeveer elke in de materie bevoegde instantie gaf hieromtrent negatief advies. Maar Somers zet door.

Frank Van den Eeckhout