De ferventste verzamelaars willen geen babbeltje slaan, ze komen voor de buit

Auteur Lize Spit en haar Nederlandse collega Bregje Hofstede, allebei °1988, vertellen beurtelings over hun leven. Deze week: Lize Spit.

Op zondag kwamen we thuis van de tournee van de Boekenweek. Een tiendaagse waarin ik door het land reisde als gezicht van een campagne die mensen naar de boekhandel moest lokken met een geschenk, een novelle die ik geschreven had. Bij terugkomst was ons appartement bedolven onder een laagje wit stof door verbouwingswerken in de gang, alle kleuren leken bleker. Na tien dagen in met vlaggetjes versierde boekhandels oogde onze keuken leger dan ooit, en voor het eerst in dagen vormde zich geen rijtje aan de andere kant toen ik plaatsnam achter de tafel.

De eerlijke vinder, de novelle die de rijen lezers op de been bracht, vertelt het verhaal van Jimmy, een eenzame jongen die zijn vriendschap met een vluchteling op dezelfde fanatieke en zorgvuldige manier aanvat als zijn flippoverzameling. Jimmy brengt voor het eerst de nacht door bij het hechte gezin van tien Kosovaren, om gaandeweg te beseffen dat het gezin niet geïnteresseerd is in verzamelen, niet alleen omdat ze hun heimat zijn verloren, maar ook omdat ze elkaar hebben, omdat ze al een verzameling zijn.

Bij het bedenken van dit verhaal had ik er niet bij stilgestaan dat sommige mensen die tijdens de signeersessies aan mijn tafeltje zouden verschijnen van het type ‘Jimmy’ zouden zijn. Ze komen voor de traditie, verzamelen deze geschenken al decennialang. Je herkent ze van ver aan de fanatieke tred waarmee ze niet één geschenk aandragen maar een heel stapeltje, zowel de gewone als de Vlaamse als de Friese editie, meerdere exemplaren van elk, met voorin een klevertje met instructies, aanwijzingen als ‘NAAM + 18 maart 2023 + Groningen’, of: ‘enkel handtekenen a.u.b.’.

De ferventste verzamelaars willen geen babbeltje slaan, ze komen voor de buit, dicteren meteen de zin die genoteerd moet worden, een welbepaalde boodschap, en niet op het titelblad, maar voorin, op de witte bladzijde. Een dame spaarde alles wat met de Boekenweek te maken had, ze was blij met alles waar een boekenweekgeurtje aan hing, ze beheerde een museum van tweehonderd vierkante meter. In haar toewijding kon je twee Jimmy’s onderbrengen.

Verzamelaars zijn fascinerend. Ze hebben een doel. Een verzamelaar bezit in de eerste plaats dat streven zelf, in de tweede plaats pas de fysieke verzameling, want alleen dat eerste kan hem nooit ontnomen worden.

Niets zo erg als een voltooide verzameling zou je denken, maar daar tegenover staat die mysterieuze gedrevenheid van de sprokkelaar die het eindresultaat voor zich ziet en daar in een rechte lijn naartoe wil.

“Kun je er voor me in schrijven: jongste boekenweekauteur ooit, en daaronder je handtekening?” vroeg iemand.

“Maar dat klopt niet,” zei ik, “Arnon Grunberg was jonger.”

Er viel niets tegenin te brengen.