De federale Vivaldi-regering krijgt een politiek probleem

Bart Eeckhout is hoofdredacteur van De Morgen.

Je ziet het in schouwburgen, cinema’s of op concerten. Zalen raken nog met moeite gevuld, afspraken worden geannuleerd, mensen dagen niet op. Er wordt nog gefeest, uiteraard, maar wel met de handrem op.

Dat heeft, uiteraard, alles te maken met de weer piekende golf van coronabesmettingen. Veel mensen blijven noodgedwongen thuis omdat ze besmet of ziek zijn of door een risicocontact in quarantaine gezet. Anderen haken preventief af, uit bezorgdheid of soms angst voor de massa, met risico op besmetting. Een goed deel van het land lijkt zich daarmee vanzelf klaar te maken voor een somber najaar van vermeerderde risico’s en verminderde sociale contacten.

Dat leidt bij velen waarschijnlijk tot onbegrip, frustratie of woede. Hoe zijn we hier nu toch weer terecht gekomen, mee aan kop in de ‘verkeerde’ Europese coronarangschikkingen? De vraag is niet onterecht. Toch lijkt er ook het besef te zijn dat, los van alle gemiste kansen in de voorbije maanden, de situatie vandaag is wat ze, welja, is. Hoe sneller we hier weer uit zijn, hoe beter, dat idee.

Het is niet helemaal duidelijk of de verzamelde regeringen van dit land dat besef al delen. Wat is de leidraad waarmee zij ons door deze vierde golf willen gidsen? Mogen we er gerust op zijn dat we hier binnen twee weken niet weer zitten, om de beperkingen in te voeren die nu zijn tegengehouden? Kunnen we vertrouwen op een plan waar elke lobbygroep eerst wat kantjes van afgebeten heeft?

De experten die de regering adviseren zijn de voorbije dagen weggezet als onmensen. En ja, enkele van hun voorstellen klinken vervelend. Neem de mondmaskerplicht voor jonge kinderen. Een zeer vervelend idee. Maar wie in het verleden aandrong op meer ventilatie of luchtzuivering in de klas was de zeurpiet. En nu zijn scholen besmettingsbroeihaarden. Er wordt nu alsnog werk gemaakt van betere luchtcontrole op school. Bon, het kan maar helpen tegen de vijfde of zesde golf, zeker?

Zo gaat het vaak. De covidpas is pas ingevoerd toen het te laat was. Nu pas neemt men ventilatie ernstig. Nu pas denkt men na over het herstarten van de vaccinatiecentra voor de veralgemeende boosterprikcampagne, die in andere landen al gestart is... Het zorgpersoneel kreeg al veel eerder beloftes over die derde prik, maar daar gebeurde te weinig mee. De woede in de zorg, waar personeel uitvalt door besmetting, is begrijpelijk.

Telkens weer blijkt: een goed coronabeleid vergt mentale flexilibiliteit om nieuwe inzichten en veranderende realiteiten snel op te nemen. Op procedureel overleg gebouwde welvaartstaten zoals de West-Europese blijken daar niet sterk in te zijn. België al helemaal niet.

Dat stelt de federale regering, die de leiding heeft in dit crisisbeheer, ook voor een politiek probleem. Een weldoordacht coronabeleid was wat deze coalitie het voorbije jaar bij elkaar hield. Die glans vervaagt.