Ceci n’est pas une jaaroverzicht

De laatste veertien dagen van het jaar zijn altijd waanzinnig interessant. Er gebeurt niets omdat iedereen bezig is met de inventaris van het jaar op te maken en het jaar te boekstaven.

Het feest begint telkens op de derde dinsdag van december met de bekendmaking van het Woord van het Jaar. Ik volg deze verkiezing met grote interesse, omdat het de tijdsgeest van een jaar tracht samen te ballen in één nieuw woord. Sommige jaren waren seksjaren: ‘swaffelen’ in 2008, ‘tentsletje’ in 2010, ‘samsonseks’ in 2016. Andere jaren waren culinair: ‘frietchinees’ in 2012 en ‘kraamkost’ in 2015. Sommige jaren gebeurde er echt hoegenaamd niets belangwekkends en koos men voor ‘stoeproken’ (2011), ‘selfie’ (2013), ‘flitsmarathon’ (2014), ‘koesterkoffer’ (2017), ‘moordstrookje’ (2018), en ‘winkelhieren’ (2019). Na alle corona-ellende in 2020 was de keuze voor ‘knuffelcontact’ begrijpelijk, en volgde in 2021 de ‘knaldrang’. Dit jaar bleef de jury plakken bij ‘klimaatklever’.

De laatste week van het jaar kunnen we genieten van de jaaroverzichten. Op kerstdag presenteerde Freek Braeckman op VTM Uw film van het jaar, en gisteravond loodste Wim De Vilder ons op VRT kundig door de hoogtepunten van de laatste twaalf maanden. Jaaroverzichten zijn een televisiegenre op zich. Er wordt door de nieuwsredacties wekenlang met hart en ziel aan gewerkt, tegelijkertijd stiekem hopend dat er de laatste paar dagen niets wereldschokkends gebeurt waardoor men het magnum opus nog te elfder ure zou moeten omgooien. Deze vakmensen leggen een gans jaar kundig neer in 60 minuten op een bedje van duiding, en iedereen zou eigenlijk moeten kijken. Uw film van het jaar werd op VTM erg laat op de avond geprogrammeerd (om 21.40 uur) en werd door 290.000 mensen bekeken. VRT startte haar jaaroverzicht een uur vroeger, en haalt hogere kijkcijfers. Beide jaaroverzichten moeten het afleggen tegen het meer lichtvoetige jaaroverzicht Vrede op Aarde dat een miljoen kijkers trekt, alleen al voor Jan Peumans.

Het valt mij op hoe in deze jaaroverzichten steeds dezelfde bewoordingen worden gebruikt om het voorbije jaar te beschrijven: het is steevast een “woelig jaar” geweest, een “rollercoaster van gebeurtenissen en verrassingen”, een “emotionele achtbaan”. Telkens is het “een jaar van verdriet”, maar ook van “hoop en licht”, met “dramatische, grappige en ontroerende momenten”. En elk jaar blijkt een jaar “waarin we afscheid moesten nemen van enkele bekende mensen”. Uiteindelijk trekken alle jaaroverzichten op elkaar.

Deze eindejaarscolumn moet meer zijn dan een louter terugblikken op 2022. Iedereen kan immers het verleden voorspellen. Yogi Berra, de legendarische catcher-filosoof van de New York Yankees zei ooit: “It’s tough to make predictions, especially about the future.” Columnisten gaan een uitdaging nooit uit de weg, en hier zijn dan ook vijf voorspellingen, eigenlijk quasicertitudes, voor 2023:

• Op 18 januari 2023 zal de Doomsday Clock, een denkbeeldige klok die aangeeft hoe dicht we bij een fatale zelfdestructie van de mensheid zitten, door de Bulletin of the Atomic Scientists van 100 seconden naar 90 seconden voor middernacht worden verplaatst omwille van een stijging van het risico op het gebruik van atoomwapens en de dreiging van klimaatverandering. In 1991 stond de klok nog op 17 minuten voor middernacht.

• Op het Gala van de Gouden Schoen op 25 januari 2023 behaalt Hans Vanaken zijn derde Gouden Schoen. Tessa Wullaert evenaart het record van Paul Van Himst door oververdiend haar vierde Gouden Schoen te behalen. Het had eigenlijk al haar vijfde moeten zijn.

• Op 13 mei 2023 zal het Eurovisiesongfestival voor de tweede keer op rij gewonnen worden door Oekraïne met het liedje ‘Heart of Steel’ door het duo Tvorchi. Azerbeidzjan en Turkije geven elkaar 12 punten, en Cyprus geeft 12 punten aan Griekenland. Zoals elk jaar.

• De finale van de UEFA Champions League zal op 10 juni 2023 in Istanboel gewonnen worden door Manchester City. Haaland scoort na een assist van De Bruyne.

• Het Nobelprijscomité zal op 2 oktober 2023 bekendmaken dat de Nobelprijs voor geneeskunde zal toegekend worden aan Katalin Karikó (BioNTech) en Drew Weismann (Universiteit van Pennsylvania) voor de ontwikkeling van mRNA-vaccins.

Kijk morgen allemaal om 21.15 uur naar de vierde eindejaarsconference van Kamal Kharmach. Ik voorspel dat het allereerste stukje van de uitzending bijzonder grappig gaat zijn.