Broodautomaten, bakens voor nachtbrakers en allerhande schorriemorrie

Als paddenstoelen rijzen ze uit de grond! Merchtem wordt overspoeld!", aldus Eddie De Block. Niet door vluchtelingen en illegalen dit keer. De noodkreet van Maggies broer, burgervader van Merchtem, ging over... broodautomaten.

Broodje aap denkt u? Hoopt u? Helaas. Vergeet 'In de gloria' of 'De ideale wereld', de mooiste satire wordt dezer dagen geschreven door dragers van publieke ambten.

Nu de luidruchtige cafés aangepakt zijn en de skaters en spelende kinderen van straat verbannen - 'Kinderen moeten niet gaan voetballen wanneer duivenmelkers met hun duiven bezig zijn' - richt de sheriff van Merchtem zijn adelaarsblik op de nieuwe outlaws in town: de vermaledijde broodautomaten.

Die blijken aantrekkingspolen van overlast. Bakens voor nachtbrakers en allerhande schorremorrie. Speakeasy's voor zware bloemgebruikers. Zulks inbeelden vraagt de nodige fantasie. En het is moeilijk om daarbij een lach te onderdrukken.

Merchtem - door zus Maggie als antwoord op het verwijt dat we 18-jarige Afghaanse jongeren terugstuurden naar oorlogsgebied nog omschreven met de woorden: 'Ja maar ik zeg u, hier moet u 's avonds ook niet overal rondlopen hoor' - is vandaag het slachtoffer van een nieuwe gistende gesel.

Een getuige getuigt: "Vroeger was het hier nog een nette buurt, maar sinds de komst van die broodautomaten is het bergaf gegaan. Rondtrekkende Roemeense broodroverbendes controleren de toevoer. De huizenprijzen kelderen. Junks peuzelen aan het sesamzaad. En de kruimels leiden onze duiven af van het rechte pad. Hier in de bosjes liggen de gebruikte broodzakken gewoon op straat! Er spelen hier wel kinderen hè, mijnheer. Allez, wanneer er niet geduifmelkt wordt, natuurlijk."

Nimmer heb ik zelf, in de bruinste momenten van mijn studententijd, nadat den haan reeds driemaal gekraaid had en het laatste glas reeds driemaal besteld was, ter aanmoediging mijner vrienden de strijdkreet door de ochtend laten schallen: 'Komaan kameraden, naar de broodautomaat!' Noch heb ik van alle maten die sporadisch al eens een toeter geestesverruimend kruid durven opsteken, er ooit één in zijn roes horen mompelen: 'Gaaast... Ik ga een brood kopen!' Frieten, kebab, chinees: ja. Brood? Nooit.

Doch, volgens Eddie zijn deze robotdealers van het gedesemde deeg aanzuigpunten van criminelen, hoeren en hangjongeren. Ze hinderen zelfs het verkeer. "'s Nachts wordt er hier constant gestopt voor een brood." Getoeterd ook wellicht. Merchtem dreigt door die glazen straatjes van broodautomaten te verworden tot de Chaussée d'Boulanger van Brussel. Straks moeten we de straten nog autovrij maken en een gedoogzone invoeren, net als in Antwerpen. Het bakkerskwartier.

Hoe kunnen we dit voorkomen? Moeten we de klanten van broodautomaten bestraffen (het Scandinavische model), de automaten of eerder hun plaatsers? Veel automaten zijn immers zelf het slachtoffer van schimmige automatenhandelaars. Naar hier gelokt met valse beloften van peperkoek. Nu moeten ze werken in weer en wind, bij nacht en ontij. En wat als er straks een black-out dreigt? Wie denkt er aan hen wanneer hun bleke TL-lampen beginnen te flikkeren?

Het is geen nieuw probleem waar Merchtem mee worstelt. Brood is er nu eenmaal altijd geweest. Het is het oudste voedsel ter wereld. Zelfs in de Bijbel wordt er melding van gemaakt, en niet zo'n klein beetje. Al die raambakkerij simpelweg verbieden, lijkt dus een onhaalbare kaart. Studies tonen aan wat er dan gebeurt: een ondergronds circuit van Oostblokbakkers en Duitse superbakkerijen net over de grens. En als die automaten er niet meer zijn, kun je dan nog wel veilig over straat met een smoske kaas? Of loop je het gevaar dat zo'n broodjunk dat uit je handen grist? Dan is Merchtem nog verder van huis dan het al is. Nee, regularisatie lijkt de beste weg. Maar regularisatie is een moeilijk woord, voor eender welke De Block.

Ook Eddie zag daar geen brood in. Slechts één automaat per gehucht zal er nog getolereerd worden. Meer vergunningen zal het college van burgemeester en schepenen niet uitschrijven. De andere automaten zullen onverbiddelijk teruggestuurd worden naar hun plaats van herkomst.

Tot hier, en niet verder! Het is nog maar de vraag of de plaatselijke middenstand zich de kaas van het brood zal laten eten. De barricades zijn opgeworpen, de loopgraven uitgediept. Maar de broodjes nog lang niet gebakken.