Breaking: ‘België neemt niet deel aan het WK 2022’

Het wereldnieuws is in de greep van de baldadige zet van een land: België zal niet deelnemen aan het wereldkampioenschap mannenvoetbal in Qatar. De Rode Duivels blijven thuis. De openbare, noch de private omroep zendt de wedstrijden uit. In cafés klinkt er geen supportersgejoel en ook binnenshuis is er geen voetbal te zien op de beeldschermen. Belgen weigeren medeplichtig te zijn aan het WK 2022: “Niet deelnemen is belangrijker dan winnen.”

Echt? Nog voor de eerste aftrap geldt het toernooi als de World Cup of Shame (Amnesty International). Een nieuwe stad met zeven stadions, een luchthaven en een honderdtal hotels werd opgetrokken op de fundamenten van mensenrechtenschendingen. Voorbeelden van exploitatie van werknemers, afkomstig uit India, Nepal, Bangladesh, Sri Lanka, Kenia en de Filipijnen, zijn legio: 18-urige werkdagen, onveilige werkomstandigheden in de schroeiende hitte, seksueel geweld en loonroof. Waarom dan blijven bij je werkgever? Om de schulden af te betalen aan het aanwervingsbureau waar je een ander loon en/of type werk werd beloofd. Of je kan niet weg, want je werkgever heeft je paspoort. Wie klaagt of protesteert, riskeert ontslag en arrestatie.

Wantoestanden

Verslaggeving over de wantoestanden leverde ook Britse en Noorse journalisten een nacht in de cel op. De intimidatie van de pers maakt het moeilijk om het onrecht in cijfers te gieten. Wie moeten we dan geloven: Qatar, dat drie werkgerelateerde sterfgevallen meldt, of journalisten, ngo’s en ambassades van de herkomstlanden, die duizenden doden tellen? Ook de verkondigde primeur van een CO₂-neutraal WK verdient een koeler onthaal dan een voetbalsupporter in de woestijn. De uitstoot van met airco uitgeruste stadions compenseert Qatar met de aankoop van koolstofkredieten, een bijzonder ironische aflaat voor een oliestaat.

De praktijken van moderne slavernij staan in schril contrast met de miljardenwinst die FIFA zal boeken met het WK. In 2010 werd dan ook maar weinig gehoor gegeven aan het verzet tegen een gastland waar queers en slachtoffers van verkrachting tot zeven jaar cel riskeren. De argumenten misten destijds toch dat tikkeltje lucratieve overtuigingskracht voor het Uitvoerend Comité van de FIFA waarvan ondertussen 11 van de 22 leden voor corruptie vervolgd zijn. Wat is het volgende, een WK in Rusland? Juist, in 2018 had de toenmalige gastheer de Krim al geannexeerd.

Het is helaas een utopie te denken dat iedereen te verontwaardigd zal zijn om dit WK. Martínez en de voetbalbond maakten duidelijk dat de Duivels gaan. De VRT zal alle matchen uitzenden vanuit de ingerichte sfeertribune in het Wintercircus in Gent, een gelegenheid die de burgemeester (ver)koopt als ‘stadsmarketing’. Gelukkig zijn er andere stemmen. Steden als Brussel, Londen, Parijs en Marseille tonen het WK niet op groot scherm. Wales kwalificeerde zich voor het eerst sinds 64 jaar, maar verschillende werknemers weigeren het team te volgen naar Qatar. Doorgewinterde voetbalcafés zenden het WK niet uit, niet evident in volle koopkrachtcrisis.

Kijken naar dit WK vereist oogkleppen. Of je nu een voetbalfan, sportnieuwsanker of een speler in het nationale elftal bent: als dit onrecht niet volstaat, waar ligt de grens dan wel? Hoeveel uitbuiting, corruptie en onderdrukking van hoeveel mensen kan de feestvreugde wel bederven? Een boycot maakt het onrecht niet ongedaan. Maar collectief nee zeggen tegen het WK is ja zeggen tegen de mogelijkheid en de noodzakelijkheid van een andere wereld.