Binnen 30 jaar kijken de Canadezen terug op die goeie, ouwe tijd toen het hitterecord op 50 graden lag

Hier staan we dan. De klimaatwetenschappers. Met onze mond vol tanden. Want we hebben u wel gewaarschuwd, dat de één graad globale opwarming waar we ondertussen aan zitten de lading aan klimaatextremen niet dekt. Dat we ten alle koste onder de twee graden opwarming, de doelstelling van het klimaatakkoord van Parijs, moeten blijven. Dat we in realiteit op minstens drie graden afstevenen. Maar dat het 50 graden Celsius zou worden, in Canada, in 2021, dat hadden we niet voorspeld. De snelheid en de alomtegenwoordigheid waarmee de aarde opwarmt, is beangstigend, ook voor ons wetenschappers.

Het meest beangstigende vind ik niet alleen de onomkeerbaarheid van die opwarming – de hitte is hier om te blijven – maar ook dat dit nog maar het begin is. Door onze immer stijgende CO₂-uitstoot zullen zulke hitte-records in de nabije toekomst schering en inslag worden. Binnen 30 jaar zullen de Canadezen terugkijken op die goeie, ouwe tijd van 2021, toen het hitterecord nog maar op 50 graden lag.

Een beetje zoals wij Belgen nu bijna met weemoed terugblikken op de hittegolf van 2003, die toen weliswaar beslag legde op gans West-Europa, maar nu verbleekt in vergelijking met wat we de voorbije jaren hebben doorstaan. Was de warmste dagtemperatuur in Ukkel in 2003 nog 33,5 graden Celsius, dan was die in 2019 met 39,7 Celsius al minstens zes graden warmer. Of neem het aantal tropische nachten, wanneer het kwik niet onder 20 graden zakt. De zomer van 2003 telde voor het eerst sinds het begin van de metingen vier tropische nachten, maar sinds 2018 telt elke zomer in België minstens vier tropische nachten en in 2019 zelfs zes. Vier of zes tropische nachten lijkt misschien niet veel, eerder iets voor een song van Murray Head (‘One Night in Bangkok’) dan om je zorgen over te maken, maar laat je niet misleiden.

Laat je ook niet misleiden door de mediabeelden van smeltende ijsjes en kinderen die in fonteinen spelen. In tegenstelling tot orkanen, overstromingen en bosbranden, is het moeilijk om de sluipende, venijnige impact van hitte in beeld te brengen. Maar van alle klimaatextremen zijn hittegolven de dodelijkste. Hitte is een stille killer. Het treft ouderen en kinderen met dehydratatie en hitteberoertes in oververhitte en ondergeventileerde woningen. Thuis.

De hittegolf van 2003 heeft meer dan 70.000 mensenlevens op haar geweten. De recente hittegolf in Canada eiste tot nog toe zo’n 500 levens, maar het is nog te vroeg om de volledige dodentol te kennen. Maar dankzij wetenschappelijke attributiestudies is het niet te vroeg om nu al zo goed als zeker te zijn dat onze CO₂-uitstoot deze hittegolf nog heter, nog intenser, en dus nog dodelijker heeft gemaakt.