Bij elke bladzijde groeide mijn verontwaardiging. Feminism is a moral duty!

Hilde Van Mieghem neemt de tijd voor een gloedvolle kijk achter de schermen van haar leven.

Nog een week en ik vertrek naar Zürich, waar ik ga meespelen én zingen in een moderne opera. Ik heb geen idee in welk avontuur ik me begeef, en beland in een wereld die ik niet ken. Ik voel me zoals Alice in Wonderland, even nieuwsgierig ook.

De bende artiesten waar ik deel van ga uitmaken komt uit alle mogelijke windstreken. Werken mee: een Zwitsers gay zangkoor, een danseres uit Libanon, een actrice uit Israël, één uit Duitsland, een Zuid-Afrikaanse zangeres, een Amerikaanse acteur, een Belgische zanger/acteur, de regisseur Benny Claessens, ook een Belg, en ik.

Het was me totaal onduidelijk wat het opzet is van de voorstelling, tot ik een paar dagen geleden uit eten ging met Benny en hij me overlaadde met allerlei materiaal. Met zakken vol boeken, films en een Spotify-playlist van muziek ter inspiratie voor de voorstelling trok ik huiswaarts.

Dagenlang verdiepte ik me erin, en in het bijzonder het boek De kruik van Pandora van Natalie Haynes sloeg bij mij in als een bom. Op de boekcover staat: ‘Haynes is een briljante classicus die voor het eerst een boek schreef met een feministische kijk op de Griekse mythologie.’

Waarom ben je feministe als je gaat onderzoeken hoe vrouwen als Medea – die speel ik – Medusa, Pandora, Klytaimnestra oorspronkelijk beschreven werden en wat hun karaktereigenschappen waren, vroeg ik me af. Feminisme heeft voor mij vaak een negatieve connotatie, geef ik toe, ik zie mezelf liever als humanist.

Maar bij elke bladzijde die ik las groeide mijn verontwaardiging. Medusa was niet altijd een monster geweest, de godin Athene veranderde haar lange haren in een nest slangen – een wapen – omdat ze door Poseidon verkracht werd. Helena van Troje was geen mannenverslindster, Pandora had geen enkel kwaad in de zin en de zelfs uitgesproken boosaardige Medea, Klytaimnestra en Phaedra waren veel genuanceerder dan ze op het eerste gezicht leken.

Vijfhonderd jaar voor Christus waren deze vrouwen bij Ovidius en Hesiodos halfgodinnen, dochters van vrouwen en goden of mannen en godinnen, begiftigd met positieve gaven die ingezet werden om van de wereld een beter oord te maken. Het waren vrouwen die mannen door alle tegenslagen heen hielpen.

Cherchez la femme!

Maar over de eeuwen heen, onder invloed van religie en de geldende zeden, werden ze door mannelijke schrijvers gereduceerd tot serpenten en monsters.

Optimism is a moral duty, schreef Karl Popper, maar we zijn er nog lang niet. Bij de research voor De drie duifkes, mijn romandebuut, viel ik van mijn stoel toen ik ontdekte welke weg wij vrouwen hebben afgelegd in deze misogyne wereld.

Grote dank godinnen, grootmoeders en moeders. Diepe buiging! Eén ding weet ik nu zeker: feminism is a moral duty.