Bezos en co. vervingen een boodschap van vooruitgang door een van platte commercie

Mohamed Ouaamari is auteur van Groetjes uit Vlaanderen. Zijn column verschijnt tweewekelijks.

Waar is de tijd dat ruimtereizen tot de verbeelding sprak en niet beschouwd werd als lollig tijdverdrijf voor miljardairs? Ik was nog lang niet geboren toen Neil Armstrong en Buzz Aldrin op 20 juli 1969 een wandeling op de maan maakten. In gewichtloze toestand planten ze een vlaggetje, terwijl thuis oma en de rest van de wereld meekeek naar het historische moment. Met groepen mensen samengepropt in de woonkamer van dat ene familielid dat in bezit was van een televisie. Een naar moderne maatstaven piepklein scherm in een grote houten kist. Ruimtereizen spraken toen tot de verbeelding. De natie schaarde zich achter de vlag, de mogelijkheden waren eindeloos. Het vooruitgangsoptimisme leefde. That’s one small step for man, one giant leap for mankind.

Nu zitten we met megalomane miljardairs die onderling verwikkeld zitten in een race naar de commercialisering van de ruimtevaart. Jeff Bezos mocht afgelopen week samen met drie reisgenoten enkele schamele minuten gewichtloosheid ervaren aan de rand van de ruimte. De wereld keek mee, maar zijn trip werd onthaald op hoongelach.

Een virale tweet vat het goed samen: “My dad got to watch Amstrong walk on the moon. I get to watch the guy who killed bookstores ride a dick into space”.

Net zoals Amstrong had ook Jeff Bezos een memorabele catchphrase klaar staan. “I want to thank every Amazon employee, and every Amazon customer. Cause you guys paid for all this.”

Of hoe een boodschap voor vooruitgang wordt vervangen door die van platte commerce.

Er heerst een groot gevoel van onmacht bij mensen. Bedrijfsleiders als Jeff Bezos, Mark Zuckerberg en Elon Musk dagen steeds meer de democratische machten uit. Regeringen, parlementen en justitie lijken niet meer opgewassen tegen de giganten van deze wereld, bedrijven die steeds groter worden en zelfs naties overstijgen.

Mensen verliezen daardoor hun vertrouwen in hun vertegenwoordigers. Terwijl een instituut als de EU uitzoekt hoe ze giganten belastingen kunnen laten betalen, zijn Bezos en co waarschijnlijk al druk bezig met uit te dokteren hoe ze hun hoofdkwartier naar de maan kunnen verplaatsen, waar geen fiscale regels gelden. Ruimtevlucht als belastingvlucht.

Het populisme viert hoogtij omdat politieke leiders niet meer kunnen begeesteren. Terwijl bedrijfsleiders luidop dromen van het onmogelijke, zijn politici starre bureaucraten en boekhouders die ons om de oren slaan met suffe plannen, droge cijfers en flauwe woorden als draagvlak en betaalbaarheid. De problematieken rond de klimaatverandering en migratie zouden moeten zijn wat ruimtereizen waren in de jaren 60. Een uitdaging die we koste wat het kost gaan overwinnen, in plaats van ons te verliezen in het cynisme dat hier geen draagvlak voor bestaat.

Laat hiervoor de snelle ontwikkeling van meerdere goed werkende coronavaccins als inspiratie dienen. Dit was het ultieme bewijs dat wanneer iedereen (overheid, bedrijfswereld en academische wereld) samenwerkt en prioriteiten stelt, mirakels mogelijk zijn.