Beste Sarah Melis, u bent niet de angelieke jonkvrouw die u maandag op tv leek

Elk weekend schrijft Joël De Ceulaer een licht satirisch getinte brief aan de (m/v/x) van de week. Hierkunt u die brief lezen of beluisteren.

Beste Sarah Melis

U hebt de befaamde oneliner van Andy Warhol – dat iedereen ooit vijftien minuten lang beroemd zou zijn – wel heel erg letterlijk in de praktijk gebracht. Maandagavond kwam u ongeveer exact zolang aan het woord in De afspraak, waar men u had uitgenodigd als drijvende kracht achter de coronabetoging van zondag, en sindsdien bent u volledig van de radar verdwenen. Het blijft voorlopig bij fifteen minutes of fame.

Ik schrijf u deze brief niet om u te bespotten of te kleineren of wat dan ook. Integendeel, toen ik begon te kijken, greep de fascinatie mij onmiddellijk bij de kraag. U bent nog jong en was wat overdonderd, maar straalde tegelijk iets angelieks uit, iets verhevens, dat mij deed denken aan de Mona Lisa, of aan Bernadette Soubirous, het eenvoudige meisje dat in Lourdes verschillende keren de maagd Maria mocht aanschouwen. Veel scheelde dat bij u overigens niet, want recht tegenover u aan tafel zat Rik Torfs, de man die bij de VRT een eigen studio met kitchenette heeft, zodat hij op elk gewenst moment, bij elk thema, kan worden opgetrommeld voor enige duiding. Torfs is het talkshowequivalent van dat reservepaar grijze sokken in de kleerkast of het extra blik tonijn in de voorraadkelder: komt vaak van pas, en past bij alles. Maar ik wijk af.

Gepamper

Men had Torfs uitgenodigd omdat hij vindt dat we de deelnemers aan die betoging niet ‘dom’ mogen vinden of noemen. Daar schieten we niets mee op, we moeten in gesprek blijven. En hij heeft gelijk. Het probleem is dat die houding nogal eens wil uitmonden in gepamper. Torfs zou nog het liefste elke zogenaamde deplorable, die zich door De Elite geminacht voelt, onderdak bieden en elke avond een stukje uit zijn oeuvre voorlezen – met een warm kopje bouillonsoep erbij. Maar is dat respect? Ik vind van niet.

Ik ga er bijvoorbeeld helemaal niet van uit dat u dom bent, mevrouw Melis. Daarom acht ik u in staat om waarheid en fatsoen te onderscheiden van complotdenken en fascisme. Ik schrijf u deze brief in de hoop dat ik u, in uw hoedanigheid van volwassen en verlicht burger, kan helpen om uzelf te bevrijden uit de twee fuiken waar u ingezwommen bent. Er is sprake van een dubbele dwaling.

Ten eerste was die betoging zondag helemaal niet zo ‘divers’ als u en zelfs journalisten ons willen doen geloven. Navraag bij verschillende interne bronnen en kenners leert mij dat zowat 80 procent van die betoging regelrecht antivax was. Die coronapas en die vrijheid en die maatregelen, dat was windowdressing. Als je deze vaccins niet vertrouwt en weigert te nemen, dan beantwoord je aan de definitie van antivax. Er zijn influencers die twijfel zaaien en zelfs jongeren beïnvloeden, en misschien hebt u zich daar ook wat door laten inpakken. Door Willem Engel, die zo ongeveer náást u stond terwijl u zondag aan het speechen was, Josje Huisman of Alain Grootaers. En als ik iets wil leren over de olijvenbusiness in Spanje, het oeuvre van K3 of de beste manier om een groovy foxtrot uit de beentjes te schudden – ja, dan bel ik Grootaers, Huisman of Engel. Maar als ik iets wil weten over het virus of het vaccin, bel ik Johan Neyts of Pierre Van Damme – die op hun beurt onkundig zijn qua groententeelt, kinderpop en danskunst.

Vlaams Belang

De tweede dwaling, mevrouw Melis, kwam de laatste dagen aan het licht. U bent niet de angelieke jonkvrouw die u maandag leek – al loog u wel glashard toen Phara de Aguirre u vroeg waarom u twee ministers ‘mislukte tirannen’ had genoemd: had u niet gedaan, zei u, terwijl uw speech met dat citaat vlot circuleert op sociale media. U hebt duidelijk banden met Dries Van Langenhove, die mee vooropliep zondag. Ik ken hem een beetje, want ik heb hem ooit geïnterviewd – elke loopbaan moet een paar minpuntjes hebben – en toen deed hij zich nog voor als een heilig boontje dat alleen maar omaatjes de straat over wilde helpen. Sinds hij als een held werd binnengehaald bij Vlaams Belang, weten we dat zijn discours stinkt naar fascisme. Het liefste zou hij een geslaagde tiran worden.

Dertig jaar na Zwarte Zondag, we herdachten het deze week, geldt ook wat de VB-kiezer betreft nog altijd de Torfs-doctrine: niet ‘dom’ noemen, niet minachten, maar pamperen. De VB-kiezer is, ook voor andere partijen, al dertig jaar de maat van alle dingen. Terwijl ook dat ongepast is. Men moet mensen ernstig nemen, en zeggen dat ze zich vergissen. Als de legendarische socialist Jef Sleeckx racistische praat hoorde in het café, sprong hij op de toog en begon hij de kameraden manieren in te peperen. Dat deed hij niet omdat hij zijn kroegmaten minachtte, maar omdat hij hen respecteerde. Torfs zou een tournée générale geven met bijbehorende schouderklopjes.

Kritiek is een blijk van respect. U organiseerde een betoging en kwam op tv. U hebt iets in uw mars. Doe er iets mee. Laat u vaccineren als dat nog niet gebeurde. En delete Van Langenhove uit uw contacten. Om het met de complotdenkers te zeggen: word wakker!

Ik wens u daarbij
sterkte en moed

Joël De Ceulaer, senior writer