Beste Frederik Delaplace, ik wilde mijn tv met een bijl aan spaanders hakken

Beste Frederik Delaplace

Omdat u de VRT-baas bent en ik een van de zes miljoen levenslange aandeelhouders van onze openbare omroep, heb ik besloten om mijn eerste nieuwjaarsbrief aan u te richten. U zult mij willen vergeven dat hij de vorm heeft van een wat gulzig verlanglijstje – er zijn vier verlangens die ik koester jegens uw organisatie. Ik zal ze met u overlopen.

Voor mijn eerste verzoek neem ik u om te beginnen even mee naar afgelopen woensdag, toen ik tijdens het scrollen op de nieuwssites plots onwel werd. Ik kreeg het zo benauwd dat ik na enkele seconden bijna geen adem meer kon halen. Ik stuikte ter aarde neder, en als mijn vrouw niet zo koelbloedig was geweest om mij meteen naar de spoed te voeren, dan had ik hier misschien niet meer gezeten. U kunt zich wel voorstellen wat ik vreesde: Covid-19! Gelukkig bleek het een doordeweekse paniekaanval die met wat Xanax vlotjes onder controle werd gebracht. Het raadsel was alleen nog: vanwaar die paniek?

Bij thuiskomst klapte ik de laptop open en zag ik direct wat mij van streek had gebracht: het laatste stukje dat ik gelezen had, was de aankondiging van de viering 30 jaar Samson & Gert, die u zaterdag om 20.40 uur zult uitzenden op Eén. Dát had mij waarschijnlijk zo doen hyperventileren: het ijselijke besef dat de grootste televisiezender van Vlaanderen zijn volle prime time op een van de feestelijkste dagen van het jaar besteedt aan een – ik hoop dat ik u nu op uw beurt niet te erg doe schrikken – kinderprogramma! Ik weet niet of men u alles al fatsoenlijk heeft uitgelegd – u bent tenslotte pas in dienst – maar u hebt daar een Aparte Zender voor. Een man die met zijn hond praat, dat is Ketnet.

Pak en sneakers

Hetzelfde geldt ondertussen al lang voor F.C. De Kampioenen, waarover u een jubelende tweet verstuurde toen een Speciale Aflevering daarvan laatst een nieuw kijkcijferrecord had gevestigd. Ik sluit mij, om redenen die te talrijk zijn om op te sommen, aan bij mijn collega-columnist Mohamed Ouaamari, maar dan in mijn eigen woorden: het wordt tijd dat Vlaanderen beseft dat alle moedertapes van die snértcomedy in een baan om de aarde moeten worden geschoten. Of verbannen naar Ketnet. F.C. De Kampioenen is een – let op, hier ga ik weer – kinderprogramma! En een cultprogramma voor jongemannen in pak en sneakers, maar dat is een niche die we niet ernstig hoeven te nemen. Mijn eerste wens voor het nieuwe jaar, mijnheer Delaplace: behandel ons als volwassenen.

Mijn tweede wens heeft u al bereikt via de Vlaamse regering: let een beetje op de centen, alstublieft. Voor de miljoenen die u elk jaar moet afdokken aan een kok, een komiek en een quizmaster zou de VRT zoveel mooie dingen kunnen doen. Betere scenario’s voor uw series, bijvoorbeeld, zodat de pers niet meer nodeloos enthousiast hoeft te doen over een farce zoals Black-out, die qua geloofwaardigheid al van bij de eerste seconde een tikje funest was voor de krommingsgraad van onze tenen. Uw organisatie is tot sublieme dingen in staat, ook dat bewijst ze met enige regelmaat. Besteed uw middelen slim!

Jachthonden

Mijn derde wens sluit daarbij aan: versterk de nieuwsdienst, die de bestaansreden is van de openbare omroep. Wat u bespaart op de miljonairs, kunt u bijvoorbeeld besteden aan een team voor Stijn Vercruysse, een van de verslaggevers die precies dezelfde status en mogelijkheden als Rudi Vranckx verdient. Ook andere jachthonden moet u meer ruimte geven: aan talent op de werkvloer geen gebrek. De gesprekken die ik met VRT-collega’s had tijdens de coronacrisis leerden mij dat het probleem zich situeert op het niveau van de cheffen, die op de rem gaan staan als ze gas moeten geven. Ook de soms wat ongelijke behandeling van politici mag uw aandacht krijgen: iemand van Groen wordt nogal vaak geïnterviewd met de voorhamer; als iemand van N-VA een kritische vraag krijgt, wordt die weleens verpakt in nederige en oeverloze verontschuldigingen. Die vis moet genezen worden aan de kop. Mijn suggestie: herschik hoofdredactie en middenkader.

Tussentaal

Mijn laatste wens sluit aan bij de grote droom van Geert Bourgeois, wellicht de volgende voorzitter van uw raad van bestuur: laat uw mensen alstublieft Nederlands spreken! Ik was woensdag nog maar net bekomen van mijn angstaanval toen ik ’s avonds de neiging moest onderdrukken om mijn televisietoestel met een bijl aan spaanders te hakken. Dat kwam zo: ik had tijdens het zinneloze zappen per abuis een paar seconden gezien van Factcheckers en Vrede op aarde. En vraag me niet meer waarover het ging, want er bleef maar één ding hangen: de presentatoren in die programma’s spreken Tussentaal, met gij en ge en zennekik en wasda en heel de fokking santenboetiek. Niets mis met Tussentaal, hoor – maar toch niet op de openbare omroep! Sven De Leijer had Liesbeth Homans te gast, en in plaats van haar te vragen ‘Was u daar?’ vroeg hij ‘Waarde gij daar?’.

Werk aan de winkel, gelijkasdammezegge.

Ik wens u veel succes!

Joël De Ceulaer, senior writer