▶ Beste Christian Van Thillo, media moeten onrecht onthullen, ook in het eigen universum

Beste Christian Van Thillo

Toen ik de bevoegde instanties liet weten dat ik u een brief zou schrijven, verwachtte ik een nerveus kuchje en de voorzichtige vraag om toch maar iemand anders te kiezen. Gek genoeg gebeurde precies het tegendeel. Mijn voornemen werd tot in de hoogste kringen bij de krant omhelsd en verwelkomd. Ik voelde dankbaarheid die grensde aan geestdrift. Er werd mij prompt een bonus in het vooruitzicht gesteld – mogelijk zelfs een Bongobon voor de Sinksenfoor. Die aansporing bracht mij in de war, maar nu snap ik het.

Ten eerste is daar de geopolitieke context. Bij al die ellendige oorlog is het wel zo prettig om de lezer ook een frisse toets te bieden. Het portret van een stralende, charismatische leider met krachtige kaaklijn en klaterende lach is een lichtpunt dat wij Vlaanderen vandaag niet mogen onthouden. Wij kennen u allang als één brok levenslust en dynamiek, als de Koen Wauters van de mediamagnaten. Wie u de hand heeft geschud, hoeft die dag niet meer naar de fitness. Die foto’s overal in het bedrijfsgebouw waarop u met ontblote torso te paard de Kalmthoutse Heide oversteekt, zijn er misschien nét een beetje over. En dat u gasten ontvangt aan een ovalen tafel van 8 meter lang, vinden wij ook gek – al was het tijdens de pandemie wel handig. Maar conform artikel 3 quater van mijn arbeidsovereenkomst kan ik bevestigen dat u een geliefde leider bent.

Boshut

De tweede en belangrijkste reden waarom de krant het goed vindt dat ik u schrijf, is van een zwaarder kaliber: de zaak-Smeets. Iemand moet het daar wel eens over hebben. De feiten zijn bekend: in 2016 werd uitgeefdirecteur Jaak Smeets door u ontslagen wegens grensoverschrijdend gedrag. Dat laatste werd er toen niet bij verteld, het stond tevens in geen enkele krant, maar kwam laatst aan het licht in een Nederlandse podcast. U werkte daaraan mee, trouwens, in alle openheid, met alle gepaste, levensechte emoties van dien. Terzijde, daar zit wel een VTM-format in: Als de leider lijdt, een programma waarin CEO’s worden opgesloten in een boshut, tot Eric Goens komt binnengestapt en de betrokkenen beseffen dat ze maar beter alvast in tranen uitbarsten.

Maar terzake. Smeets, dus. Iedereen, ik incluis, wist waarom hij moest gaan. Hoe komt het dan dat geen van uw media dat nieuws brachten – niet Het Laatste Nieuws, niet De Morgen, niet Humo, niet Dag Allemaal? Had u dat verboden? Of lijden uw hoofdredacties aan het voor deze contreien zo kenmerkende knechtencomplex? De Vlaming staat toch altijd met de rechterhand in de aanslag, voor het geval hij zijn klak moet afnemen omdat de baron te paard voorbij komt gesjokt. Was het dat?

Verzuim

Nee, dat was het niet. Het lag aan iets anders, want de stilte over het gedrag van Smeets was grensoverschrijdend: ook onze Nederlandse zusterkranten, die wat baldadiger zijn, schreven het niet. Zelfs de concurrentie zweeg, wat raar is. Dat men interne wandaden verzwijgt, welja, dat is erg. Maar waarom zouden rivalen, die ook alles wisten, zwijgen? Dat ruikt naar schuldig verzuim. Tenminste, áls de kwestie van dien aard was dat full disclosure zich opdrong.

Ik heb, mijnheer Van Thillo, een week diep nagedacht over dit dilemma. Ik heb een paar anciens in het vak, een mediaconsultant en een moraalfilosoof geraadpleegd – noteert u even dat ik dat deed terwijl ik recupdagen aan het opnemen was? De conclusie is helder: u hebt die zaak goed aangepakt. Smeets misdroeg zich. Daar werd kordaat een einde aan gesteld. Strafrecht was niet aan de orde. En dus hoefde hij niet aan het spit geregen. Hij is met pensioen en werkt alleen nog met kranten als hij aardappelen schilt.

Media moeten onrecht onthullen. Maar wij zijn geen schandpaal voor individuen. Vaak is de bloeddorst ongepast. Wel moeten structurele fouten aan het licht worden gebracht. Graag voortaan ook de fouten in het eigen universum. Dat moet beter.

Telefoontjes

Nog twee puntjes van kritiek. Eén: de lof in het persbericht over het ontslag had zuiniger gekund. Twee: de machocultuur moet eruit. Het waren niet alleen vrouwen die werden geïntimideerd. Toen Wouter Verschelden hier hoofdredacteur was, klonk de gespierde feedback van Smeets aan de telefoon naar het schijnt zo luid dat velen zich afvragen of Verschelden nog trommelvliezen heeft. Maar goed, dat vroegen velen zich ook af over Karel De Gucht, toen die nog boze telefoontjes kreeg van Guy Verhofstadt. Politiek en media: het zijn tankers die nog een bocht moeten maken. Ook qua #MeToo.

Meer weten? Ik neem graag plaats aan uw ovalen tafel! Zelf heb ik altijd gewerkt voor rechtschapen lieden, maar mijn netwerk reikt tot in alle mediahoekjes. Ik ken de hoofdredacteur die vrouwelijke medewerkers zo vunzig bejegende dat een collega hem moest terechtwijzen. Ik ken de commentator die graag jonge journalistes vastgrabbelde. Ik ken de hoofdredacteur die zich in de lift bij een collega niet kon bedwingen. Enzovoorts, enzoverder.

En wees gerust, die lui werken niet voor u.

Met beleefde groeten

Joël De Ceulaer, senior writer