Beste Carl Devos, u moet meteen stoppen als politiek commentator

Elk weekend schrijft Joël De Ceulaer een licht satirisch getinte brief aan de (m/v/x) van de week. Hier kunt u die brief lezen of beluisteren.

Beste Carl Devos,

Benevens de lichamelijke variant, die in het leven van de modale sterveling zonder meer dominant is, bestaat er ook zoiets als een intellectueel orgasme – een geile gloed die zich van het brein meester maakt bij de verwerving van een nieuw inzicht, of als men opeens iets doorgrondt wat voorheen ondoorgrondelijk leek. De legende wil dat het Archimedes overkwam terwijl hij aan het baden was, Newton terwijl hij onder een appelboom zat en Einstein terwijl hij zich inbeeldde hoe het zou zijn om je met de snelheid van het licht te verplaatsen. Dat het gevoel niet beperkt blijft tot echte wetenschappers, maar ook in de politicologie voorkomt, konden we deze week lezen in een Knack-interview met u.

Mijn collega’s hadden u opgezocht in uw hoedanigheid van CEO van Ostend Science Park, een project van de UGent in samenwerking met allerlei bedrijven en overheden. Vijf jaar geleden had men u gevraagd of u iemand kende die geschikt was voor die job. Na lang piekeren bleek dat u echt niemand kon bedenken. De lat lag té hoog. Het was spijtig dat u het moest zeggen, maar deze complexe en zware taak kon maar aan één man worden toevertrouwd: Carl Devos. En zo geschiedde het dat u – met een haast bovenmenselijke zelfopoffering – professioneel verkaste van Gent naar Oostende. Alwaar u, zo besluit ik uit het interview, die fameuze cerebrale climax ervoer. Uw blik op de wereld werd danig opengetrokken. U kwam onder meer tot de vaststelling dat hoogopgeleide, succesvolle ondernemers het Vlaams Belang ook gunstig gezind kunnen zijn.

Toen ik dat las, begon ik lichtjes te trillen. Niet vanwege dat inzicht, maar omdat het voor u blijkbaar een verrassing was. U behoort dus tot de politieke watchers die ervan uitgaan dat VB-kiezers louter deplorables zijn, verliezers van de globalisering, stumperds die vaker de koelkast met Cara-pils vullen dan dat ze hun ondergoed verversen. Hemel, in welk sprookje hebt u de voorbije decennia vertoefd? Natúúrlijk zijn veel ondernemers het VB gunstig gezind. Als het fascisme de kop opsteekt, zijn zakenlieden er wel vaker als eersten bij om de laarzen in te vetten en de gepaste groet in te oefenen. Een politicoloog die daarvan schrikt, is toch zoiets als de neuroloog die ontdekt dat je van dementie een tikje vergeetachtig wordt.

Kleuters

Neem het niet persoonlijk, want ik vind u een sympathieke man met vele talenten, maar om nu te zeggen dat uw analyses mij al ooit een nieuw inzicht hebben verschaft, of iets lieten doorgronden wat voorheen ondoorgrondelijk leek? Helaas. Als ik u lees of elders een analyse hoor aanvatten, vallen mijn hersenen nogal snel in slaap – “Vanavond niet, Carl!” – omdat u nooit iets vertelt wat niet elke burger weet na snel de krantenkoppen te hebben gescand. Het is voorspelbaar. Saai. Braaf. Met altijd die focus op het spelletje, nooit op de kern van de zaak. U pakt nooit door, zet nooit het mes erin. Ja, u vergelijkt politici soms met kleuters, maar dat hoor je ook in de kroeg, vrees ik, daar heb je geen politicologen voor nodig. Sterker: van zulke oppervlakkige opmerkingen zouden u en andere analisten zich beter onthouden.

Nu goed, als het probleem daartoe beperkt bleef, zou ik niet de moeite doen om u hier te schrijven. Met deze brief, professor Devos, wil ik een baldadige mededeling doen die u mogelijk wat zal ontstemmen. Samengevat: u moet stoppen als politiek commentator. En wel onmiddellijk. Die rol is niet te combineren met die van CEO in Oostende, waarvoor u voortdurend moet onderhandelen met allerlei Vlaamse ministers. Ik legde u de vraag drie jaar geleden al voor in deze prachtkrant, die altijd wat vooroploopt, en de collega’s van Knack deden dat nu ook. Of uw twee petjes niet tot belangenconflicten leiden. Nee, vindt u. Toch wel, weet de eerlijke observator.

Hygiëne

U kent de mooie boutade over de werking van justitie: gerechtigheid moet niet alleen geschieden, mensen moeten ook kunnen zíén dat gerechtigheid geschiedt. Zo is dat ook met onafhankelijkheid, die essentieel is voor de commentator: onafhankelijk moet je niet alleen zijn, mensen moeten ook zíén dat je dat bent. Wie op regelmatige basis met ministers aan tafel moet, is schatplichtig, niet onafhankelijk – hoezeer hij of zij ook dénkt dat wel te kunnen zijn. Dat ligt niet aan u, dat zou in uw positie voor iedereen gelden. U kunt wel achtereenvolgens CEO en commentator zijn, maar niet tegelijk. Noem het een vorm van deontologische hygiëne.

U gelooft wel dat u zich nooit moet inhouden en niet aan zelfcensuur doet. Maar als kenner van uw werk durf ik dat stellig te betwisten. U bespreekt liefst de federale perikelen. Er zijn nogal wat Vlaamse ministers die opvallend vaak ontbreken in uw analyses. Nu is dat – akkoord – maar een indruk. Daarom dit voorstel: laat iemand maar eens een doctoraat over uw oeuvre maken. Misschien verschaft het resultaat Vlaanderen wel inzicht en een bijbehorend orgasme.

Zakelijke groet

Joël De Ceulaer, senior writer