Banken zoeken alternatieve inkomstenbron door senioren onterecht kosten aan te rekenen voor cash

Cash afhalen van je bankrekening wordt blijkbaar een hele lijdensweg, zoals blijkt uit een Canvas-reportage (20 december). Dat zoiets op verzet stoot bij senioren is begrijpelijk.

Het is waar dat steeds meer betalingen digitaal verlopen, maar deze evolutie hebben de banken eigenlijk deels zelf gecreëerd doordat ze hun kantoren (en automaten) sluiten. Cashgeld zal steeds nog nodig zijn. Het is mij al meermaals overkomen dat een digitaal betaalsysteem niet werkte of dat de pin zogezegd beschadigd was of de verbinding plat lag en daar stond ik dan. In bepaalde landen moet je als tafelschuimer de afwas doen, in andere landen beland je in de gevangenis.

Het oude systeem waarbij de banken het geld zelf verdeelden was natuurlijk ook niet optimaal. In het ene dorp had je wel vijf automaten, in het andere geen enkele. Het is een algemeen probleem in economie dat verkopers opschuiven naar het rendabele midden om zo klanten afkomstig uit het gebied bediend door hun concurrenten af te snoepen. Het klassieke voorbeeld is dat van de ijsverkopers op het strand, maar dit geldt evenzeer voor tankstations, bankkantoren, politieke partijen (wat hun standpunten betreft) en wellicht binnenkort ook voor laadpalen.

Als alle banken de verdeling van cash uitbesteden aan eenzelfde externe partner (Batopin), ontstaan schaalvoordelen en reduceren ze hun kosten. Aan de klanten beloven ze dan dat het nieuwe systeem voor een betere spreiding van de automaten zal zorgen. Theoretisch is dat inderdaad mogelijk, maar in de praktijk is dat lang (nog) niet het geval.

Heeft men door de bestaande automaten weg te nemen voordat de nieuwe er overal waren, dan niet de kar voor het paard gespannen? Of vormt dit eerder een symptoom van een dieper onderliggend fenomeen, namelijk dat banken louter op winstbejag uit zijn? Cash geld verdelen lijkt mij voor banken toch nog wel een kernactiviteit te zijn, die men niet zomaar ondoordacht kan uitbesteden.

Digidwang

Ook als we kijken naar hoe banken thans omgaan met senioren (via zogenaamde digidwang), krijg ik de indruk dat winstbejag het hoofdmotief van deze operatie vormt. Senioren worden gedwongen om digitaal te gaan bankieren, zo niet moeten ze vijf euro per maand extra betalen om de rekeninguittreksels met de post te ontvangen. Ook voor gebruik van de Batopin-automaten zal de klant extra moeten betalen.

Banken raden hun klanten dan aan om hun bankzaken in handen te geven van hun kinderen of andere erfgenamen (die aan thuisbankieren doen), maar zo verplichten ze senioren om hun privacy en bankgeheim op te geven en veroorzaken ze zelfs ruzie tussen erfgenamen. Zelfs medisch gestaafde functiebeperkingen (zoals slechtziende zijn) worden door banken zoals KBC maar aanvaard na formele ingebrekestelling.

Als je dan vaststelt dat beide rekeninguittreksels finaal in één enveloppe zitten en je dus twee keer 2,5 euro per zending moet betalen, en ook dat het bij banken zoals KBC onmogelijk is om de rekeninguittreksels slechts om de drie maanden met de post te ontvangen (wat wel mogelijk is bij Deutsche Bank) krijg ik de indruk dat het de grootbanken helemaal niet te doen is om de echte intrinsieke kosten te reduceren, maar wel om, via onderlinge prijsafspraken (of kartelvorming) hun opbrengsten te maximaliseren. (Vermeende) Kosten voor de klant zijn namelijk opbrengsten voor de bank. Niet verwonderlijk dat de Mededingingsautoriteit een onderzoek is gestart.

In het verleden namen bankiers maar risico’s en zolang het goed gaat, strijken ze hun bonussen op, maar als het verkeerd afloopt, moet de overheid de bank redden, zo niet laten de bankiers de bank springen. Het is betreurenswaardig te moeten vaststellen dat banken die in het verleden door overheidssteun gered zijn moeten worden van het faillissement door hun op winstbejag gerichte speculaties, zich nu op geen enkele wijze nog schatplichtig voelen aan hun welwillende geldschieter. Iets terugdoen naar de maatschappij is blijkbaar te veel gevraagd.