Als N-VA consequent is, hoeven de liberalen het niet meer in hun broek te doen

Joël De Ceulaer (@jdceulaer) is senior writer.

Moge het nieuwe jaar u, waarde lezer, veel moois en goeds brengen. Het weze ook onze politici gegund, al blijft het in 2023 de bedoeling dat op deze plek cynisme en hypocrisie aan de kaak worden gesteld. Laten we daar dus metéén maar mee beginnen.

Het cynisme over de mislukte Congo-commissie heeft ook onze columnist Mark Elchardus bereikt. Dat kon u dit weekend lezen. Hij vindt dat verontschuldigingen over het koloniale verleden, die er door het verzet van Open Vld en MR niet zullen komen, zouden impliceren dat alle Belgen verantwoordelijk zijn voor de wandaden. En hij vindt dat een “barbaarse” gedachte, die vooral leeft bij mensen die gemeenschapsdenken verwerpen. Dat is vreselijk cynisch, omdat het niet de gemeenschap is die excuses moet aanbieden, maar het instituut – of de instituten: koningshuis en Belgische staat. Níéts met gemeenschap te maken.

Ook bij de gemeenschapsdenkers van N-VA giert het cynisme door de gangen – men leze er de (re)tweets van de partij en van Kamerlid Tomas Roggeman en Vlaams Parlementslid Axel Ronse maar eens op na. Congo? Zo lang geleden, zeg! Allemaal de schuld van Leopold II, bovendien. Onzin, natuurlijk: in 1908 werd Congo een Belgische kolonie. De Belgische staat draagt de verantwoordelijkheid voor het daarna nog aangerichte leed. Daarvoor zijn excuses vanwege de Belgische staat vandaag op hun plaats. Dat zou getuigen van politieke moed, zoals collega Bart Eeckhout hier eerder al schreef.

Velen onder ons kampen allicht nog met wat hoofdpijn, maar laten we toch het geheugen eens opfrissen – om aan te tonen dat N-VA niet alleen cynisch is, maar ook selectief en dus hypocriet. In 2007 verontschuldigde de toenmalige socialist Patrick Janssens zich, in zijn hoedanigheid van Antwerps burgemeester, voor de medewerking die het stadsbestuur had verleend aan de nazibezetter. In tegenstelling tot Brussel had Antwerpen de politie tijdens de Tweede Wereldoorlog mee op razzia’s gestuurd. Voor die “zwarte bladzijde” in de geschiedenis van zijn stad wenste Janssens zich dus te verontschuldigen. Beter laat dan nooit. Het was een mooi en noodzakelijk gebaar.

Behalve voor Bart De Wever, toen al jarenlang N-VA-voorzitter. Hij vond het gratuit en te laat. Tot diepe ontzetting van de Joodse gemeenschap en van Open Vld, die toen bestuurde met Patrick Janssens. En nu komt dat opgefriste geheugen van pas: wat gebeurde er even later? Juist. De Wever verontschuldigde zich voor het feit dat hij de verontschuldigingen van Janssens bekritiseerd had. Een “historisch pardon” was op zijn plaats. In 2019 zei hij in De zevende dag dat zo’n pardon ook zou passen voor Congo – weliswaar ter hoogte van het staatshoofd. De koning dus. Zo is hij halfweg: als N-VA zich er nog toe kan brengen ook de Belgische staat tot actie aan te zetten, hoeven de liberalen het niet meer in hun broek te doen voor de oppositie. En kunnen ze flink zijn en alsnog tot excuses overgaan.

Een tip voor het lijstje goede voornemens in de Wetstraat: een beetje consequent zijn.