Als een politicus de wet niet wil naleven, geeft hij – of in dit geval: zij – er maar beter de brui aan

Ann De Boeck is journalist bij De Morgen.

Zes comfortabele sofa’s, een televisie van LG en een paar meubelen: al die spullen kunt u binnenkort voor een prijsje op de kop tikken. Het gaat om goederen die door een gerechtsdeurwaarder in beslag genomen zijn in de gebouwen van Fedasil, het federale agentschap voor de opvang van asielzoekers. En er hangen nog meer koopjes in de lucht, want ook de bevoegde staatssecretaris Nicole de Moor (cd&v) mag zich deze week op haar kabinet aan een bezoek van de deurwaarder verwachten.

Met de opbrengst van de openbare verkoop zal een deel van de dwangsommen worden betaald die de Belgische staat jaar na jaar blijft opstapelen. Al meer dan 7.000 keer werd ons land veroordeeld omdat het er niet in slaagt zijn eigen wetten na te leven. De Opvangwet uit 2007 stipuleert dat asielzoekers recht hebben op onderdak, eten, kledij en medische begeleiding. Ook internationale richtlijnen garanderen deze menswaardige behandeling.

Maar dus niet in België, waar asielzoekers al maanden op elkaar gepakt zitten in een kraakpand waar schurft en difterie rondgaan, waar voortdurend gevochten wordt en waar hulpverleners schrijnendere toestanden zien dan in een vluchtelingenkamp in Libië. Een land waar bevoegde politici eindeloze robbertjes uitvechten over wie voor welke vierkante centimeter verantwoordelijk is terwijl minderjarigen op straat slapen.

De verbeurdverklaring is een forse tegenvaller voor staatssecretaris De Moor, die zich zes maanden geleden nog sterk maakte dat ons land de dwangsommen nooit zou betalen. “De mensen betalen geen belastingen om die dan te zien verdwijnen in dwangsommen”, zei ze bij haar aantreden in het parlement. Daarmee schaarde ze zich achter de traditie van haar voorgangers, die de dwangsommen ook telkens schouderophalend hadden weggewuifd.

Die bestuurlijke arrogantie wordt nu afgestraft. Het is ongezien dat een rechtbank de spullen van een Belgische overheidsdienst verbeurd laat verklaren. Zie het als een wanhoopspoging van de rechterlijke macht om de blunderende uitvoerende macht tot de orde te roepen. In die zin is de symboliek ervan enorm, ook al zal de opbrengst van de verkoop slechts een fractie van de miljoenen euro’s aan niet-betaalde dwangsommen compenseren.

De botsing der machten roept herinneringen op aan de uithaal van Theo Francken (N-VA) naar de ‘wereldvreemde rechters’ in 2016. Die kwam er nadat het hof van beroep in Brussel de Belgische staat had verplicht om een visum af te geven aan een familie uit Aleppo. Het feit dat de toenmalige staatssecretaris voor Asiel en Migratie een uitvoerbaar arrest naast zich neerlegde, lokte toen veel protest uit - ook bij cd&v. Al haalde Francken zijn slag uiteindelijk wel thuis.

“Als een rechter wetten wil maken, moet hij op een lijst gaan staan”, zei N-VA-voorzitter Bart De Wever toen zijn partij onder vuur lag vanwege haar campagne tegen de ‘gouvernement des juges’. Die logica kunnen we ook omkeren. Als een politicus geen wetten wil naleven, geeft hij – of in dit geval: zij – er maar beter de brui aan.