Alleen Electrabel lijkt nog machtiger te zijn dan de overheid

"De geest van de wet primeert op de letter." Zo stelde mijn rechtenprof destijds de eerste kandidatuur gerust. De geest is gerechtigheid, en niet het soort kunstgrepen waarvoor wij toen nog de term "Amerikaanse toestanden" bezigden. Toen las je nog niet zo vaak over kunstgrepen met procedurefouten of afgekochte rechtszaken.

Al kunnen we Amerikaanse toestanden intussen beginnen vervangen door "Belgische overheidstoestanden" als het over zelfbediening of het bedenkelijke gebruik van de wet gaat. Foefelen en "arrangeren" is des Belgen, maar we moeten niet al te ver zoeken van wie we het geleerd hebben. Het geknutsel met ongescheiden machten in de GAS-wetgeving, de parkeerretributiesoep van autonome parkeerbedrijven, de stad Antwerpen die destijds zonder blikken of blozen verklaarde standaard in beroep te gaan tegen elke zaak die ze verloor, zonder evaluatie van het vonnis. Zoals in de zaak van een vrijwillige gepensioneerde straatveger die beticht werd van sluikstorten toen men een papieren enveloppe in zijn restafvalzak vond.

Het gerommel aan de wet op de rechtsplegingsvergoeding die men stilletjes trachtte door te voeren. Wie een overheidsbeslissing aanvecht en gelijk krijgt van de rechter, krijgt geen vergoeding meer voor de gerechtskosten. Maar wie verliest moet de overheid wél nog steeds zo'n vergoeding betalen. Of het achterpoortje dat de regering probeert te hanteren nadat ze in het ongelijk gesteld werd door Europa in de Arco-soap. Oeverloos beroep aantekenen, puur om tijd te winnen. Men heeft er zelfs geen schroom meer voor. Het dossier was ook al "over de verkiezingen getild", zoals dat heet. Van "tillen: door bedrieglijke middelen benadelen, oplichten" (bron: Van Dale). Of het meervoud van duivenkot, u mag kiezen. Hoe geloofwaardig is een overheid die zichzelf in allerlei bochten wringt om haar eigen wetten te omzeilen?

Burgers worden verondersteld zich braaf aan de wet te houden. Die veronderstelling is niet nieuw, maar de controletechnieken zijn dat wel. Van robotflitspalen tot automatische nummerplaatherkenning, kruispuntdatabanken en het schenden van het digitale briefgeheim. De controle op burgers neemt steeds sneller, steeds waterdichter toe terwijl die op de overheid verslapt, juridisch moeilijker, of simpelweg duurder wordt gemaakt. Het evenwicht wordt steeds schever getrokken met een arrogante, haast Berlusconeske vanzelfsprekendheid die je enkel vindt bij hen die vinden dat zij boven de wetten staan omdat ze die zelf schrijven.

Alleen Electrabel lijkt nog machtiger te zijn dan de overheid. Na het jarenlange gesar met nucleaire rentes en het gejen door Johan heeft ze eindelijk een stok gevonden om mee terug te slaan: de brown-out! Een wel heel goed uitkomend elektriciteitstekort. Hier zitten we nu met onze spaarlampjes en stofzuigers op half vermogen, sidderend van angst. Wat ook de overheid goed zal uitkomen, wanneer na alle onheilstijdingen in deze komkommertijd zal blijken dat, dankzij haar sublieme voorzienigheid er straks toch geen brown-out komt. Ssst, bange burgertjes, het was maar een kwade droom.

Boer, waarvoor dient da wit poeier da ge uitstrooit?
- Ha, Urbanus, da's tegen d'olifanten.
Maar er zijn hier toch geen olifanten!
- Goe poeier hee, manneken...

Trouwens, nu we toch bezig zijn over een kernuitstap, kunnen we het misschien ineens even hebben over de beloofde kernwapenuitstap? Die oude koe die mijn goede vriend Ban Ki-moon nog eens uit de sloot trok? De belangrijkste reden voor de potentiële bestelling van Amerikaanse F35 gevechtsvliegtuigen is immers, naast lucratieve NAVO-deals met de Amerikanen, de capaciteit om kernwapens te droppen.

Kernwapens? Serieus? Komaan, dat is zooo vorige eeuw. Wat is het volgende? Een telefoon aan een draad? Wagens op fossiele brandstoffen? Solidariteit met de Walen?

De F35 is een jachtbommenwerper, gebouwd om onzichtbaar voor de vijandige radar van op een veilige afstand bommen te droppen of raketten af te vuren op militaire doelwitten. Het is hypermodern en tegelijk superachterhaald speelgoed uit de nineties, toen stealth nog hip was, en Saddam Hoessein en kolonel Khadaffi de slechteriken waren. Lang voor er koppen begonnen te rollen bij IS of Al Qaida.

Intussen is de wereld veranderd. Hedendaagse conflicten zijn geen natie-oorlogen meer maar guerrilla-acties van schimmige organisaties. Mannen met baarden en kalasjnikovs. En daar sturen we spotgoedkope drones op af, geen jachtbommenwerpers die tientallen miljoenen kosten per stuk in aankoop en onderhoud zoals de F35. Leuk speelgoed voor jongens in uniformen. Goede zaken voor mannen in pakken. Maar vooral: Goe poeier hee, manneken.