Al meer dan een jaar laat de regering asielzoekers op straat slapen. Waar zitten PS en Ecolo met hun talent voor moreel theater?

Bart Eeckhout is hoofdcommentator.

“Ik zweer getrouwheid aan de koning en gehoorzaamheid aan de grondwet en de wetten van het Belgische volk.” Het is het allereerste wat een minister of staatssecretaris in dit land verkondigt. Dat een lid van de regering de wet naleeft, zou dan ook het allerminste minimum mogen zijn. Toch is de Belgische staat inmiddels al meer dan duizend keer veroordeeld voor de niet-naleving van de asielwetgeving. Een deurwaarder klopte al aan bij het kabinet van bevoegd staatssecretaris Nicole De Moor (cd&v) om de inboedel te taxeren. Maar gelukkig staan alle meubelstukken voorlopig nog op hun plaats, nuanceert de staatssecretaris.

Eigenlijk valt hier niets te nuanceren. De vele veroordelingen zijn niet het gevolg van een of andere linkse ‘juristocratie’ die via de rechtbank de grenzen wil openzetten. Dit gaat enkel om handhaving van kristalheldere wetgeving, niet om een betwistbare interpretatie.

Al zowat een jaar lang intussen slaagt dit land er niet in honderden kandidaat-asielzoekers het wettelijk gegarandeerde onderdak te bieden. Mensen slapen op straat, nog altijd. In het morsige kraakpand in de Brusselse Paleizenstraat bleken uiteindelijk vele honderden officiële asielzoekers bij elkaar te hokken, te midden van extreem geweld, vuilnis en onnoemelijke ziektes. Nog altijd heeft de federale regering al die mensen weinig meer te bieden dan politici die eensluidend zeggen dat de situatie “onaanvaardbaar” is.

De stortvloed aan veroordelingen zijn zelfs geen blamage meer, ze zijn een bewijs van onvermogen. De politieke verantwoordelijkheid is groot. Natuurlijk ligt die in eerste instantie op de schouders van de staatssecretaris voor Asiel en Migratie, Nicole De Moor. De staatssecretaris zegt te doen wat ze kan, en dat zal onderhand wel kloppen. Maar de reactie is te laat gekomen en de strategie om bij wijze van ontradingseffect niet te gul opvang te voorzien slaat in het eigen gezicht.

Het ligt ook niet alleen aan mevrouw De Moor. Deze crisis had allang een chefsache moeten zijn, een zaak van de premier en de regeringstop. Maar zelfs duizend gerechtelijke veroordelingen zetten de coalitie niet aan tot enige urgentie. Waar zitten PS en Ecolo met hun talent voor moreel theater? Ook zij laten de staatssecretaris bungelen. De indruk zou maar eens moeten ontstaan dat iemand dakloze asielzoekers een helpende hand reikt.

Want ook bij het bredere publiek blijft de verontwaardiging beperkt. Het kartonnen bed op een brug in Brussel ligt ver van ‘ons’ bed. Bij velen is de indruk ontstaan dat het verschaffen van het wettelijk voorziene onderdak gelijkstaat aan het faciliteren van open grenzen. Maar het gaat niet om gutmensch-compassie, het gaat om respect voor de wet.

Dat wegkijken is het gevolg van een beleid dat in de praktijk al jarenlang verschuift van ‘streng maar rechtvaardig’ naar ‘onmenselijk’. Politici zeggen nu het draagvlak te missen. Ze hebben het zelf kapotgeslagen, zoals de burgemeester van Brussel dat liet doen met de tentjes voor daklozen. Gelukkig voor burgemeester Close (PS) is zijn grote zorg van de baan: discotheek Fuse mag weer open.