‘Toen Ivana die rol in ‘Thuis’ kreeg, dacht ik: wow, she made it!

De oudste is 19, is actrice en filmmaker, studeert aan het conservatorium in Antwerpen en vertolkt in Thuis de rol van Silke. De jongste is 15, studeert Latijn-Wetenschappen en zingt vooral operamuziek. Ivana Noa en Emma Kristin Batchvarov, zussen.

IVANA NOA

“Toen de vraag kwam om dit interview te doen, dacht ik meteen aan mijn zus. We zijn heel close en hebben veel gemeenschappelijke interesses. Ik doel dan vooral op het creatieve, de drang om dingen te maken.

“Emma zette onlangs haar eerste stapjes in het theater, maar eigenlijk is ze vooral met muziek bezig. Meer specifiek: met opera. Ik ga naar al haar optredens kijken, en ze speelt ook regelmatig mee in mijn eigen projecten. Toen ik mijn eerste kortfilm maakte, was ik negen; het was een aaneenschakeling van gedichtjes die gingen over mijn leven en mijn vroegere ik. En wie beter om de jongere versie van mezelf te vertolken dan mijn eigen zus, die toch behoorlijk op mij lijkt? (lacht)

“Emma en ik schelen drieënhalf jaar en komen uit een hele kleine familie. Onze ouders hebben geen neven of nichten, en waren allebei enig kind. Ze kwamen twintig jaar geleden van Bulgarije naar hier, als expats voor hun werk. Wanneer vriendinnen zeiden dat ze naar een familiefeest moesten, vond ik dat vroeger ook altijd heel vreemd. Wij hebben dat nooit gedaan: onze hele familie zat elke avond samen rond de eettafel.

“Onze ouders zijn niet actief in de kunstwereld; ze zijn ingenieur. Maar mijn zus en ik zijn met hen van jongs af aan wel veel naar het theater en concerten geweest. Ze vonden het belangrijk dat we een uitgebreide culturele bagage hadden. Ook in wat we wilden studeren kregen we veel vrijheid: in het middelbaar volgde ik Grieks-Latijn - niet onder druk van mijn ouders, maar omdat dat me echt interesseerde - en Emma is vooral geboeid door chemie en fysica. Nu heb ik net mijn eerste jaar aan het conservatorium in Antwerpen achter de rug, en volgt mijn zus na haar schooluren les aan het Jong Conservatorium.

“Wij hebben absoluut niet moeten vechten om de creatieve weg in te slaan, onze ouders hebben ons daar altijd volledig in gesteund. Ik denk dat dat zich nog het meest laat tonen in hoe ze altijd met ons hebben rondgereden om ons naar repetities en audities te voeren.

“Het is ook door mijn ouders dat ik de theatermicrobe te pakken heb gekregen. Ik herinner me nog levendig hoe ze me op mijn negende meenamen naar de theatervoorstelling De meeuw van Tsjechov. Een stuk waarvoor je eigenlijk ouder dan zestien moest zijn, maar waar ze me stiekem hadden binnengesmokkeld. Die uitvoering heeft een diepe indruk op me achtergelaten. Toen wist ik dat ik zelf ook op een podium wilde staan.

“In het gezin waar wij opgroeiden waren kunst, boeken en informatie heel aanwezig. De gesprekken aan de eettafel waren bij ons ook altijd enorm lang en intens. Actuele onderwerpen en politiek werden hier niet geweerd, maar we konden het eveneens hebben over de Romeinse keizers en de politieke verhoudingen binnen het Romeinse Rijk. (lacht) Mama’s eerste studie was kunstgeschiedenis, en papa heeft ook een grote interesse in de geschiedenis. Dat zorgde voor bruisende gesprekken, waarin mijn zus en ik telkens heel betrokken waren.”

EMMA KRISTIN

“Ivana en ik zijn elkaars grootste supporters. Als ik optreed, zit mijn zus altijd in het publiek, en ik ga op mijn beurt naar al haar theatervoorstellingen kijken. Veel van haar stukken heb ik zelfs meerdere keren gezien. Kritiek op elkaars werk geven we eigenlijk niet. Dat hoeft ook niet: ik vind wat Ivana doet gewoon écht elke keer goed. Ik heb altijd al erg naar mijn zus opgekeken. Dat ik nu voor het eerst zelf meespeel in een theaterstuk, la guerre des boutons, komt ook grotendeels door haar. Door mijn zus te zien spelen, dacht ik na een tijd: hé, dat ziet er eigenlijk wel leuk uit. Extra handig is dat ze me kan helpen met het overlopen van mijn teksten. (lacht)

“Ik studeer Latijn-Wetenschappen, maar na mijn schooluren ben ik vooral met muziek bezig. Al toen ik zes was wist ik dat ik daarin verder wilde gaan, en speelde ik mee in een vertolking van The Sound of Music. Die vastberadenheid hebben Ivana en ik allebei: toen mijn zus negen was, won ze bijvoorbeeld De Wondere Pluim, een poëziewedstrijd voor lagere scholen. We werden door onze ouders ook altijd serieus genomen in onze creatieve ambities.

“Sinds vorig jaar heeft Ivana een rol in Thuis te pakken. Bij mij drong dat besef pas écht door toen de afleveringen op televisie kwamen. Vriendinnen kwamen me plots vertellen dat ze mijn zus in Thuis hadden gezien, en Ivana werd op straat steeds vaker aangesproken door kijkers. Ik dacht: wow, she made it! (lacht) Toch denk ik dat ik Ivana nog steeds het liefst van al in het theater aan het werk zie. Dat is live en, zeker omdat ik sommige voorstellingen twee keer bekijk, ook elke keer anders.

“Ivana en ik hebben altijd een goede band gehad. Al hebben we, toen ik net begon te puberen, wel een periode wat vaker gekibbeld. Ik wilde plots even oud lijken als mijn zus, en begon haar kleding en gedragingen te kopiëren. Het heeft toch enkele jaren gekost om te ontdekken dat ik meer ben dan een identieke kopie van mijn zus. Want ondanks onze vele gelijkenissen, verschillen we ook op sommige vlakken. Ivana is altijd heel zeker van haar zaak, en vindt gemakkelijk de juiste woorden om uit te drukken hoe ze zich voelt. Ik denk toch wat langer na voor ik iets doe. Al ben ik ook heel extravert, net als zij.

“Ik vond het heel jammer toen Ivana vorig jaar op kot ging en ik alleen thuis bleef met mijn ouders. De dynamiek veranderde daardoor wel een beetje. Ivana was bij ons toch altijd verantwoordelijk voor de goede sfeer. Ze voerde aan tafel nieuwe gespreksonderwerpen aan en deed ons lachen. Maar ik miste ook iemand om mee te praten. Daarvoor ga je toch nét iets minder snel naar je ouders.

“Als ik haar nu zie, wat toch nog steeds twee keer per week is, vraag ik haar vooral vaak om advies. Over school, maar ook over jongens. (gniffelt) In dat opzicht zie ik ons nu meer als vriendinnen dan als zussen.”