De moeder van Faiza (38) had het haar zo voorgedaan: een man is helemaal niet nodig om een gezinsleven op te bouwen. Tot het plots begon te wringen. Want waarom kiest zij nu voor een relatie met een getrouwde man? Voelt ze zich nog steeds het verwaarloosde kind, met een vader die er niet voor haar was?
“Ik zit met een dilemma waarvoor ik snel een oplossing hoop te vinden. Achtendertig jaar geleden werd ik geboren uit een huwelijk tussen een Nederlandse vrouw en een Marokkaanse man. Mijn vader ging hier als gastarbeider werken in een slachterij. Hij kwam uit een klein dorp zonder stromend water en elektriciteit; de overgang naar ons land viel hem zwaar en heeft hij eigenlijk nooit verwerkt. Mijn moeder werd al snel kostwinner, ze was een sterke vrouw die zich zag als toonbeeld van moderniteit. Zij werkte, haar man werd na verloop van tijd huisman.
“Soms was mijn vader maanden weg, dan ging hij naar zijn oude boerderij in Marokko, waar wij ook alle vakanties doorbrachten. Als we daar waren, kochten mijn tantes ‘oranje Fanta’, alleen voor ons. Hun eigen kinderen keken toe hoe wij die blikjes openden en dronken. Mijn niet-werkende vader kon bij vlagen erg boos worden en bestrafte ons als we met onze knieën te ver uit elkaar zaten. Mijn moeder regelde intussen alles; zij koos de scholen, zij zorgde voor mijn zus en mij. Ook alle andere vrouwelijke familieleden leefden onder dergelijke omstandigheden. Over mannen werd bij ons thuis altijd een beetje geringschattend gedaan. Maar met moderniteit had dat natuurlijk niet veel te maken. Bewust en onbewust gaf mijn moeder de boodschap door dat mannen helemaal niet nodig zijn voor een gezin.
“Dus toen ik zelf op mijn achttiende zwanger werd van een ex-vriendje, dacht ik ook: dat doe ik wel even. Ik was slordig geweest met anticonceptie, had het er een beetje op aan laten komen en hoewel ik stiekem droomde van een leven met een man en een gezin met kinderen, koos ik als vanzelf de weg van mijn moeder. Alsof niet-beschikbare mannen mijn natuurlijke lot waren, identificeerde ik me met heel mijn hart met de bommoeder uit Jan, Jans en de kinderen.
“Maar naarmate de zwangerschap vorderde, werd ik steeds verdrietiger. Verdriet om mijn vader die nooit zoveel om me had gegeven dat hij dagelijks bij me wilde zijn, en zich nu openlijk van me afwendde. Verdriet dat ik een kind verwachtte van een weliswaar heel vriendelijke jongen, maar niet een met wie ik een relatie had. Ik begreep dat ik me iets had laten wijsmaken, ik leefde niet volgens mijn eigen waarheid, maar volgens een geleende of geërfde waarheid. Hoe kon ik dit patroon doorbreken? Ik vroeg daarop de vader van mijn dochter bij de bevalling, ik vroeg hem een zo actief mogelijke rol te spelen in haar leven, ik gunde mijn dochter een vader die wel van haar hield. Dat laatste is gelukt: hij en ik zijn dan wel geen koppel, maar hij is heel belangrijk voor haar en houdt van haar. Maar wat betreft mijn liefde voor mannen bleef ik de afgelopen twintig jaar altijd kiezen voor mannen die niet beschikbaar waren, verslaafde mannen soms, emotioneel onstabiel. Mannen, kortom, die de theorie dat mannen overbodig zijn braaf bevestigden.
“Maar, en nu komt het, een paar jaar geleden leerde ik een heel leuke, zorgzame man kennen die het ook nog eens goed met mijn dochter kan vinden. We hebben het geweldig samen, er mankeert slechts één ding: hij is getrouwd. Hij heeft een open relatie, zijn vrouw is van mijn bestaan op de hoogte. We zien elkaar twee keer in de week, wat eigenlijk helemaal oké is: hij kent mijn vrienden, gaat mee naar feestjes, en toch klopt er iets niet. En vraag ik me steeds meer af: zet ik met hem niet toch weer de bekende lijn door? Past die getrouwde, trouwe leuke lieverd niet gewoon heel gladjes in het beeld van mannen dat me sinds mijn jeugd voor ogen is gehouden: dat je – als het erop aankomt – niet op mannen kunt rekenen.
“Je kan je natuurlijk afvragen hoe erg dat is. Waarom zou ik hem niet gewoon kunnen liefhebben, wetend dat geen enkele verhouding helemaal perfect is? Ik kan blijven dromen van een man die uitsluitend voor mij kiest, maar waarom niet blij zijn met de voordelen? Dat ik naast hem nog gewoon mijn eigen leven kan leiden, met mijn vrienden, met mijn dochter, zoals ik dat al die jaren gewend was. En ja, zo zie ik dat ook.
“Toch betrap ik me erop dat ik zo graag ‘gewoon’ zou willen zijn. Al toen ik heel klein was, verlangde ik naar een mama en een papa en vakanties naar Center Parcs in plaats van naar de woestenij. Niet dat ik mijn getrouwde man zou willen overhalen zijn vrouw te verlaten. Sterker, als hij morgen met zijn koffer voor de deur stond, zou ik hem niet vanzelfsprekend binnenlaten, en misschien zelfs mededogen voelen voor zijn vrouw. Nee, mijn verlangen zit dieper: betekent mijn keuze voor die getrouwde man dat ik me nog steeds het verwaarloosde kind van mijn vader voel? Mijn moeder zei laatst: ‘Ik gun je zo een man voor jezelf’. Ik was verbijsterd, want ik was er zo van overtuigd dat ik met mijn keuzes juist een grote loyaliteit aan haar toonde.
“Maar als ik eerlijk ben, gun ik ook mijn dochter een man voor zichzelf. Het idee heeft zich al heel lang geleden vastgezet: dat ik pas echt iets waard ben als ik in staat ben een geliefde voor langere tijd aan mij en mij alleen te binden. Dat ik pas echt volwassen ben, mijn eigen keuzes maak als ik een man vind die exclusief van mij is. Ik hou van mijn getrouwde man, elke dag nog wat meer zelfs. Maar ik zou voor het eerst in mijn leven het soort bevestiging willen dat zelfs mijn vader me niet heeft kunnen geven: ik wil uniek zijn voor de man van wie ik hou. Alleen dan kan ik ook van mezelf houden.”
