Dinsdag 30/05/2023

AchtergrondVerenigde Staten

Voor Donald Trump betekent vervolging ook een kans: hij zamelt alweer volop donaties in

Procureur Alvin Bragg komt toe aan de rechtbank in Manhattan.  Beeld Getty Images via AFP
Procureur Alvin Bragg komt toe aan de rechtbank in Manhattan.Beeld Getty Images via AFP

Elke andere presidentskandidaat die vervolgd zou worden, zou meteen mogen afhaken in de race. Maar niet Donald Trump. Mogelijk doet hij er nog zijn voordeel mee ook.

Thomas Rueb

Het is een T-shirt van zacht, wit katoen. 36 dollar. Gefabriceerd in de VS. ‘I stand with Trump’ staat erop, met de nu al iconische datum: 30 maart 2023. Uren nadat bekend werd dat Donald J. Trump strafrechtelijk zou worden vervolgd, als eerste ex-president in de Amerikaanse geschiedenis, verscheen op zijn site de eerste officiële merchandise.

Voor bijna elke andere politicus zou vervolging aankomen als een nekschot. Maar in de wereld van Donald Trump wordt dit nieuws anders ervaren: als een kans. Hij maakte vorige week zelf wereldkundig dat zijn arrestatie nabij was. Zijn tanende populariteitscijfers schoten omhoog. Nu een zogeheten grand jury donderdag vóór zijn vervolging stemde en zijn advocaten inmiddels met justitie onderhandelen over de voorwaarden van Trumps overgave, stuurt zijn campagneteam het ene na het andere donatieverzoek rond.

Ex-pornoster Stormy Daniels. Beeld REUTERS
Ex-pornoster Stormy Daniels.Beeld REUTERS

Trump wordt ervan verdacht uit zwijggeld te hebben betaald aan de pornoster Stormy Daniels – echte naam Stephanie Clifford – met wie hij seks zou hebben gehad. Zij dreigde met de affaire naar buiten te treden. Daarom deed hij in 2016, als presidentskandidaat, mogelijk een greep in de campagnekas.

Naar verwachting wordt Trump komende dinsdag voorgeleid. Clifford, inmiddels pornoster af, meldde op Twitter dat ze aan de champagne zat.

Koorddansen

De Verenigde Staten zijn deze week in onbekend vaarwater beland. De zaak vormt een juridische en politieke stresstest voor de Amerikaanse democratie. Trump is er alles aan gelegen om de vervolging, geleid door de New Yorkse procureur Alvin Bragg, in zijn voordeel te gebruiken en af te doen als politiek gemotiveerd.

“Een heksenjacht” van “radicaal links’, stuurde hij zijn achterban, “de vijand van de hardwerkende mannen en vrouwen dit land”. Daaronder verschenen de donatieknoppen, variërend van 24 tot 3.300 dollar – of ‘ander bedrag’.

De publieke reacties lopen parallel aan de breuklijn tussen de twee partijen. Republikeinse Congresleden betuigen Trump hun onaflatende steun. “Alvin Bragg heeft ons land onherstelbaar beschadigd”, reageerde Kevin McCarthy, voorzitter van het Huis van Afgevaardigden. “Hij heeft ons sacrale rechtssysteem bewapend tegen president Trump.”

Achter de schermen ligt de zaak ingewikkelder. Trump heeft in zijn partij vijanden genoeg, niet in de laatste plaats zijn presidentiële rivalen. In hoeverre zij politieke garen spinnen hangt af van hoe vernietigend de aanklacht tegen Trump daadwerkelijk blijkt, en of hij straks wordt veroordeeld. Tot die tijd moeten zij koorddansen om Trumps achterban niet tegen zich in het harnas te jagen.

Tandeloos

Mike Pence, de vicepresident onder Trump die nu zelf een kandidaatschap overweegt, is openlijk met Trump gebrouilleerd – maar niet met diens kiezers. Pence noemde de vervolging op CNN ‘een schande’. Maar, benadrukte hij, vooral omdat het deze zaak betreft, over iets relatief kleins als campagnefinanciering.

Republikeinse kandidaat Nikki Haley deelde een oude video waarin ze zei dat de zaak “meer draait om wraak dan gerechtigheid”, maar hield zich verder stil. Ron DeSantis is Trumps gevaarlijkste rivaal en gouverneur van diens thuisstaat Florida. “Ik weet niet wat er allemaal komt kijken bij het afbetalen van een pornoster”, sneerde hij vorige week. Toch noemt DeSantis Trumps vervolging nu “on-Amerikaans” en “politiek”. Florida zal volgens hem “niet zal meewerken met een uitleveringsverzoek” – een tandeloos dreigement, nu Trump dat zelf wel lijkt te doen.

Ongemak

Een nieuwe peiling van Fox News toont dat Trumps populariteit door de vervolging met sprongen stijgt. Hij is nu de favoriete kandidaat onder 54 procent van de Republikeinen, in februari was dat 43 procent. Volgens de Quinnipiac University ziet 93 procent van hen de vervolging als politiek gemotiveerd, evenals 62 procent van alle Amerikanen. Ook Democraten zijn ervan doordrongen: zij wegen hun woorden zorgvuldig.

Tv-ploegen maken zich klaar om te berichten over de vervolging. Beeld AP
Tv-ploegen maken zich klaar om te berichten over de vervolging.Beeld AP

Joe Biden zwijgt. Andere partijprominente bezigen neutrale taal. “Trump is onderworpen aan dezelfde wetten als elke Amerikaan”, zei Chuck Schumer, senaatsleider van de Democraten. “Ik moedig zowel Trumps critici als zijn medestanders aan het proces vreedzaam en wettig te laten voltrekken.”

Bij hen speelt ongemak mee dat het juist deze zaak is, die heeft geleid tot dit historische – en vanuit Democratisch oogpunt langgekoesterde – moment. Er lopen meer strafrechtelijke onderzoeken naar Trump: naar het achterhouden van clandestiene documenten, naar leugens over de omvang van zijn bezittingen. De sterkste zaak speelt volgens veel juristen in Georgia, waar Trump wordt verdacht van een poging de verkiezingsuitslag te beïnvloeden. Democraten zien hem het liefst veroordeeld voor zijn rol in de Capitoolbestorming van 6 januari 2021 – nog altijd een mogelijkheid.

Schoonouders

Dat juist deze oude kwestie rond Stormy Daniels als eerste tot vervolging leidt, kwam voor velen als een verrassing. Ook voor Trump. Hij kondigde zelf voortijdig zijn arrestatie aan, maar zijn juridische team ging er vanuit dat die beslissing nog weken of maanden op zich zou laten wachten, meldt The Washington Post.

Trump herpakte zich snel. Zijn website werd omgetoverd tot donatiehonk, het gloednieuwe T-shirt met de datum verscheen in de webshop. De oud-president liet zich zien aan het diner met vrouw Melania en zijn schoonouders, kalm, business as usual. Donald Trump weet donders goed: alles is campagne.

Een spandoek aan het justitiegebouw in Manhattan. Beeld ANP / EPA
Een spandoek aan het justitiegebouw in Manhattan.Beeld ANP / EPA

Nu belangrijker dan ooit: steun kwaliteitsjournalistiek.

Neem een abonnement op De Morgen


Op alle artikelen, foto's en video's op demorgen.be rust auteursrecht. Deeplinken kan, maar dan zonder dat onze content in een nieuw frame op uw website verschijnt. Graag enkel de titel van onze website en de titel van het artikel vermelden in de link. Indien u teksten, foto's of video's op een andere manier wenst over te nemen, mail dan naar info@demorgen.be.
DPG Media nv – Mediaplein 1, 2018 Antwerpen – RPR Antwerpen nr. 0432.306.234