Walter Zinzen over het confederalisme van Bart De Wever: ‘Het falen van de Belgische staat is ook de schuld van N-VA’

Walter Zinzen is oud-journalist bij de openbare omroep VRT. De Wever heeft een punt, betoogt hij, ‘België functioneert niet meer zoals het hoort. Maar dat is niet de schuld van de Walen.’

Vier weverkens zouden ter botermarkt gaan
En de boter die was er zo diere
Zij hadden geen duit haast meer in hunne tas
En ze kochten een pond sa vieren

Dat waren nog eens tijden! De armoede was groot, solidariteit was de oplossing. Het oude volkslied wordt op Vlaams-nationale bijeenkomsten nog steeds geestdriftig gezongen. Hoe anders is het gesteld met De Wever van vandaag. Hij zit met zijn partij op een ‘tas’ geld van bijna 11 miljoen, waarmee heel wat meer dan een pond boter betaald kan worden. Onroerend goed, bijvoorbeeld. Dit fortuin is afkomstig van belastinggeld, hem toegestopt door de Belgische staat. Dit betekent dat ook Waalse medeburgers hun duit hebben bijgedragen. Een mooi staaltje van federale solidariteit met het hedendaagse Weverken. Maar ondank is ’s werelds loon.

De N-VA-voorzitter is dat Waalse belastinggeld beu. Hij wil er vanaf. Hij wil het confederalisme invoeren, wat wil zeggen: nog meer bevoegdheden splitsen dan nu al het geval is. Geen Waalse cent meer naar Vlaamse bodem! Kan het niet op legale wijze, dan maar op extralegale. Met die Walen kun je nu eenmaal geen afspraken meer maken, zeggen Bart De Wever en zijn partijgenoten. Je zou dan ook verwachten dat ze om te beginnen de Waalse duiten zouden terugstorten. Maar nee, ze houden ze toch liever in ‘hunne tas’.

Separatisme

Die eis tot confederalisme is vreemd. In de partijstatuten van de N-VA staat in artikel 1 nog altijd: “In haar streven naar een beter bestuur en meer democratie kiest de Nieuw-Vlaamse Alliantie logischerwijs voor de onafhankelijke republiek Vlaanderen, lidstaat van een democratische Europese Unie.” Separatisme dus, geen confederalisme. Probleem met separatisme: daar win je geen verkiezingen mee. Dat beseffen ze bij de N-VA maar al te wel. Daarom dan maar confederalisme, waarover in de statuten dan weer geen woord te lezen valt. Dat maakt het nog vreemder.

Uit onderzoek blijkt dat ook daarvoor ‘geen draagvlak’ bestaat, zoals politici dat zo graag formuleren. En het allervreemdst is dat een historicus tegen de historische trend in gaat die juist verenigt in plaats van splitst. Garibaldi en Bismarck hebben respectievelijk Italië en Duitsland geschapen door de talloze vorstendommen, graafschappen en baronieën samen te voegen tot één enkele natiestaat. In Frankrijk was die eenmaking al veel eerder gebeurd.

Na twee wereldoorlogen vonden de natiestaten een vereniging op een hoger niveau nodig: vandaag heet dat de Europese Unie en unie is een ander woord voor vereniging.

Deze trend tot verenigen is, bij mijn weten, in Europa maar één keer in zijn tegendeel verkeerd: in Joegoslavië, maar dan wel in een orgie van geweld en bloedvergieten. Tja, heel wat Schotten en Catalanen streven naar onafhankelijkheid, maar ondertussen blijven ze gewoon bij het Verenigd Koninkrijk en het Spaanse moederland.

Maar zelfs als het huidige Vlaanderen onafhankelijk en lid wordt van de EU, zal het daar opnieuw de Walen tegenkomen. Van een royale, zeg maar exuberante, partijfinanciering zal dan geen sprake meer zijn. Maar misschien blijft die wel in een confederatie?

Schuld van de Walen

Hoe dan ook, De Wever heeft een punt: België functioneert niet meer zoals het hoort. Maar dat is niet de schuld van de Walen. Dat komt omdat de opeenvolgende staatshervormingen, grotendeels tot stand gekomen onder Vlaamse druk, België onbestuurbaar hebben gemaakt door de chaotische verdeling van de bevoegdheden. De voormalige Belgische unitaire politieke partijen zijn uiteengevallen volgens communautaire grenzen, waardoor we nu een regering van zeven partijen hebben: twee liberale, twee socialistische, twee groene en één christen-democratische. Maar allemaal lijden ze, samen met de oppositiepartijen, aan de ziekte van de particratie.

Het is deze particratie die het vinden van de eertijds geroemde Belgische compromissen onmogelijk maakt. Want landsbelang moet telkens en telkens opnieuw wijken voor partijbelang. En de N-VA blaast in die valse symfonie duchtig haar partijtje mee. Het falen van de Belgische staat is mede de schuld van de N-VA zelf. Haar ministers in de Vlaamse regering boycotten waar ze kunnen de federale regering. Ze hebben van het samenwerkingsfederalisme een vechtfederalisme gemaakt. Het maakt ons land de risee op alle bijeenkomsten van de Europese Raad van Ministers waar we weer eens moeten zeggen: we hebben geen standpunt. Dat Vlaanderen dat gemeenschappelijk standpunt tegenhoudt, weten maar verzwijgen we, uit eerlijke schaamte. Maar als er eenmaal confederalisme is, gaat het confederale België dan wel uit één mond spreken?

Ach, al die Vlaamsgezinden die zo vrolijk het oude Vlaamse liedje meezingen, zouden beter een voorbeeld nemen aan de weverkens van toen:

En als zij dat boterken hadden gekocht
Zij hadden er vier platelen
Zij spraken dat vrouwken zo vriendelijk aan:
Sa vrouwken en wil het ons delen