Waarom verpakkingen niet altijd zo slecht zijn

Broccoli in een plastic jasje, frambozen die per 10 in een bakje liggen te pronken en vier witloofstronkjes die vrolijk gepakt en gezakt richting de kassa gaan: in de supermarkt is het soms moeilijk om (plastic) verpakkingen te vermijden. Toch is het niet per se zo dat die verpakking nooit duurzaam kan zijn. Het zorgt voor minder voedselverspilling, betere bescherming en een langere houdbaarheid. Bovendien kan plastic ook duurzaam zijn indien het correct gerecycleerd wordt.

Voor velen is de meest duurzame verpakking simpelweg: géén verpakking. Maar het is iets genuanceerder dan dat. Bepaalde producten zoals frambozen zijn te fragiel om in bulk te verkopen, en dat zou dan weer tot te veel verspilling leiden. De langere houdbaarheid en betere bescherming zijn net zo belangrijk. Sommige producten kan je veel langer bewaren als ze verpakt zijn. Witloof blijft bijvoorbeeld veel langer vers en mooi wit als ze verpakt is. Een onverpakte broccoli zou zijn roosjes al na één dag verliezen, waarna de consument ze niet meer wil. Die onverkoopbare overschotten zijn niet alleen een verliespost voor de supermarkt, maar ook voor het milieu. Voedselverspilling is een verdoken milieubelasting en -kost die nog vaak onder de radar blijft.

Verpakking vs. verspilling
Aardappelen, groenten en fruit die in de vuilnisbak belanden: dat is meer belastend voor het milieu dan de productie van bepaalde verpakkingen die de houdbaarheid verlengen. Waardoor het in vele gevallen dus beter is voor het milieu om deze producten tegen onze intuïtie in toch te verpakken. De redenering is simpel: hoe langer producten houdbaar blijven en hoe beter ze beschermd worden tegen beschadigingen, hoe minder voeding er weggegooid wordt.

Recycleren kan je leren
Maar minstens even belangrijk als het type verpakking, is de manier waarop je recycleert. Gooi verpakkingen niet zomaar bij het restafval of op de grond (!), maar kijk welk type verpakking je voor je hebt. Voor zowel plastic als papier en karton is een goed inzamel- en recyclagesysteem voorzien, waardoor die verpakkingen een tweede leven krijgen. En ook je buikgevoel is niet altijd juist. Als je kijkt naar de hele levensloop, van productie en transport tot wanneer ze als afval verwerkt worden, dan is een dun plastic zakje beter dan een papieren zak. De productie van papier en karton vergt veel water en energie. Omdat er doorgaans een kleinere hoeveelheid plastic nodig is om een product te verpakken, is er minder materiaal nodig, wat door het lagere gewicht ook tot minder uitstoot leidt tijdens het transport.

Duurzame materialen
Je kunt als consument heel wat doen, maar ook de sector doet haar duit in het (plastic of papieren) zakje. De AGF-sector in België wil verpakkingen zo duurzaam mogelijk maken en kijkt daarbij ook naar de toekomst. Voor de verpakkingen worden nu al zoveel mogelijk gerecycleerde, hernieuwbare en natuurlijke materialen gebruikt, of het nu papier of plastic is. Er wordt voortdurend gezocht naar nog duurzamere verpakkingsalternatieven, zoals bio-composteerbare stickers, volledig circulaire aardbeipunnets of composteerbare hoezen in plaats van traditionele plastic folies. Maar het mantra blijft: reduce, reuse & recycle! Koop bewust, vermijd voedselverspilling en recycleer je verpakkingen.

Meer weten over hoe de landbouwsector verduurzaamt? Met de campagne ‘Helden van onze velden’ zet VLAM alle duurzaamheidsinitiatieven van de Vlaamse aardappel-, groente- en fruitsector in de verf.

De journalisten van De Morgen zijn niet betrokken bij en niet verantwoordelijk voor de inhoud van dit artikel.