ZNA Psychiatrisch Ziekenhuis Stuivenberg, Antwerpen
Bijna nergens ter wereld belanden zoveel psychiatrische patiënten in een ziekenhuisbed. De Morgen onderzocht meer dan 100 psychiatrische instellingen. Hoe worden patiënten daar geholpen? Worden ze beter van zo'n opname? Zijn ze zelf tevreden over de behandeling die ze kregen? Wat loopt goed, wat gaat fout? Het rapport van ZNA Psychiatrisch Ziekenhuis Stuivenberg, Antwerpen
Rapport van ZNA Psychiatrisch Ziekenhuis Stuivenberg
- Jaar: 2012
- Maand: februari
- Aantal bedden: 243
-
Specialisaties: Ja
Het ziekenhuis voorziet in ambulante behandeling, dagopname en residentiële behandeling voor psychotische, neurotische en verslavingsproblematiek. Voor dringende hulpverlening is er een psychiatrische spoedgevallendienst EPSI. - Forensisch aanbod: Nee
-
Aanbod voor kinderen: Ja
Er zijn 18 K-bedden voor kinderen van 12 tot 18 jaar met een psychiatrische problematiek: autisme, psychose en aanverwante stoornissen. -
Wachttijd: ?
Wachttijden worden zoveel mogelijk vermeden. Een patiënt bij wie geen dringende opname noodzakelijk is en die op de wachtlijst komt, wordt gevraagd zelf contact op te nemen met het ziekenhuis voor een opnamedatum. - Gemiddelde ligduur: Gemiddelde ligduur voor een acute psychiatrie is lang: 48,63 dagen. De opnameduur op de afdeling kinder- en jeugdpsychiatrie is gemiddeld een 6-tal maanden.
-
Uitsluiting: Ja
Er is een in principe laagdrempelige toegang, door de aanwezigheid van EPSI. Er zijn geen exclusiecriteria voor EPSI en PZ specialiseert zich in psychose en verslavingszorg. Er is geen zwarte lijst. Er zijn wel exclusiecriteria voor een residentieel verblijf op de afdeling kinder- en jeugdpsychiatrie, waaronder een duidelijke mentale handicap (IQ<65), een primaire middelenproblematiek, een cluster B-persoonlijkheidsstoornis of primair disruptieve stoornis, jongeren met op de voorgrond staande antisociale persoonlijkheidsstoornis in ontwikkeling.
Legende
- Geen opmerkingen
- Tekortkomingen
- Non-conformiteiten
- Onduidelijk / Niet onderzocht
ZORG
Behandeling
Wetenschappelijke aanpak
Het ziekenhuis volgt zijn eigen “richtlijnen”. Deze werden opgesteld in het kader van zijn rol als opleidingscentrum en voor een deel vastgelegd in het medisch reglement. De informatie die door de verschillende afdelingen verstrekt wordt over de psychotherapeutische modellen waarmee zij werken is nog te algemeen en toont dat er progressieruimte is. Bovendien is de informatie niet steeds in overeenstemming met de richtlijnen.
Electro Convulsie Therapie (ECT)
Patiënten worden meestal doorverwezen naar UPC KUL Kortenberg, uitzonderlijk naar KLINA Brasschaat of UZ Gent.
Euthanasie bij psychisch lijden?
In 2010 werd een ‘Euthanasieprotocol uitgewerkt.
Medicatie
Voorschrijfgedrag
Medicatiebedeling
De medicatie klaarzetten is een taak van de nachtdienst. Niet elke nacht is een verpleegkundige aanwezig op alle afdelingen zodat het klaarzetten van de medicatie in het gedrang komt. Het huidige medicatiegebeuren is achterhaald, geeft veel kans op medicatiefouten en de grote stock op de afdeling is onmogelijk op een correcte manier op te volgen en kan misbruiken in de hand werken.
Personeel
Probleem met bestaffing?
Bij nazicht van het uurrooster van de afdeling Z2 (depressie en verslaving) van de maand februari 2012 wordt vastgesteld dat de nachtdienst niet altijd wordt waargenomen door een verpleegkundige. Dit geldt ook voor de maand maart 2012.
Sterke punten
Voor de psychosewerking is de globale visie goed gedocumenteerd. Om te voorkomen dat de noodzakelijke coherentie wordt gemist door een gebrek aan theoretische achtergrond worden de problemen die zich kunnen stellen en de wijze van benaderen voor 4 pathologiegroepen uitgeschreven, m.n. voor mensen met een angst- of depressieve stoornis, mensen met een verslavingsdrang, mensen met een psychose, mensen met borderline persoonlijkheidsstoornissen. De tijdelijke overbrenging van de afdeling De Feniks naar een andere locatie, hetgeen organisatorisch een hele opgave moet geweest zijn, is blijkbaar goed voorbereid en laat de afdeling toe om haar activiteiten op een behoorlijke wijze verder uit te voeren.
PATIËNT
Wordt het effect gemeten van de behandelingen?
Welk effect hadden de behandelingen?
Geen informatie
Peilen naar patiëntentevredenheid
Indien men rekening houdt met het feit dat het grootste deel van de enquêtes wordt ingevuld op de EPSI afdeling (na een kortdurend verblijf) is de vaststelling dat de return op een aantal behandeleenheden toch wel laag ligt en het ziekenhuis er dus niet goed in slaagt om de tevredenheid van minstens een groep patiënten behoorlijk op te volgen. De vraag of de ZNA enquête inhoudelijk beter geschikt kan gemaakt worden voor de patiënten van het PZ was in 2007 al aan de orde en blijkt in 2012 niet afdoende te zijn beantwoord.
Patiëntenrechten respecteren
Er ontbreekt een klachtenprocedure die nauwkeurig uitgeschreven en vertaald is in een overzichtelijke en gebruiksvriendelijke flowchart. Het reglement m.b.t. de ombudsfunctie is niet ter beschikking van patiënten, medewerkers en ieder ander belangstellende. In de algemene infobrochure van het ziekenhuis komt de ombudsfunctie nauwelijks aan bod. De bekendmaking van de externe ombudsfunctie in het ziekenhuis verdient meer aandacht.
Betrekken patiënt
Betrekken van familie
Tenzij op uitdrukkelijk verzoek van de patiënt om de familie niet te betrekken wordt de familie beschouwd als een belangrijke partner in het ganse behandelingsproces.
ISOLATIE EN DWANG
Algemeen
Aantal isolaties en fixaties
Aantal afzonderingen: ongeveer 150 < 24 u en 250 > 24 u op de volwassenenafdelingen. Op de kinder- en jeugdafdeling is er een majeure shift op te merken tussen 2009 en 2010: kortdurende afzonderingen (<24 u) van 274 naar 38, langdurige afzonderingen van 18 naar 137 - dit heeft te maken met één patiënt.
Aantal agressie-incidenten
Het Comité PatiëntVeiligheid volgt al de meldingen op en formuleert aanbevelingen naar het directiecomité. In 2010 waren er 234 aanmeldingen.
Infrastructuur
Afzonderingskamers
Een afzonderingskamer werd bezocht op afdeling X1. De kamer is voorzien van een sas met lavabo en toilet. In de kamer is een bed verankerd in de vloer, voorzien van scheurvrijlinnen en 5-puntsfixatie. Het bed is niet voorzien van een oproepsysteem wat het voor de patiënt, gefixeerd op bed, onmogelijk maakt om een oproep te richten aan het personeel.
Beleid
Beoordeling isolatie- en fixatiebeleid
De isolatieprocedure dient verder uitgewerkt en aangepast te worden. Dit zijn enkele aandachtspunten: het gebruik van fixatiemateriaal en fixatietechnieken, ment dient de verschillende vormen van toezicht (bij de patiënt in de kamer, via het raam of de camera) te beschrijven met hun respectievelijke doelstellingen, er ontbreken richtlijnen voor evaluatie (frequentie, betrokken personen). Minstens op de afdelingen waar op regelmatige basis fixatie en isolatie wordt toegepast dienen de nodige vormingsmomenten voorzien te worden, liefst met een verplicht karakter.
Sterke punten
Op het niveau van ZNA is een draaiboek rond agressie, waar het Crisisontwikkelingsmodel deel van uit maakt. Het PZ maakt hier ook gebruik van. Op elke afdeling is een coach agressie-verpleegkundige, die op regelmatige basis aansluit bij opleidingen en de materie levend houdt op de afdeling. Er lopen twee benchmarkprojecten die een bijdrage moeten leveren tot de kwaliteit van zorg. De somatische opvolging van de patiënten is goed geregeld.
SUÏCIDE
Aantal zelfdodingen
Aantal suïcide(pogingen) is beperkt: 1 in 2009: 1, 2 in 2010.
Beoordeling suïcidepreventiebeleid
Het ziekenhuis beschikt niet over een volledig uitgeschreven beleid omtrent suïcidepreventie. Aangezien het een opleidingscentrum is wordt er verwacht dat hier dringend werk van gemaakt wordt.
Sterke punten
Geen
INFRASTRUCTUUR
Comfort
Vanaf 2010 is een vernieuwing gestart in het ziekenhuis, die zich manifesteert in o.a. de renovatie van de gebouwen. Bij de rondgang werd vastgesteld dat de afdeling gedateerd is en de infrastructuur verouderd. Men doet toch inspanningen om d e afdeling gezellig te houden. Pluspunt is dan weer de beveiligde tuin. Architectonisch voldoet de afdeling niet meer inzake kwaliteit en patiëntveiligheid. Het consultatiedeel heeft ook zijn beperkingen o.a. een gebrek aan gespreksruimtes, te weinig berging.
Privacy
Er is geen bezoekersruimte, slechte geluidsisolatie en weinig mogelijkheid tot privacy.
Het volledige inspectieverslag vindt u hier.
De Morgen maakte per instelling een rapport. Onze werkwijze vindt u hier.
Reactie ziekenhuis
Het inspectieverslag dateert van 2012. De tekortkomingen en non- conformiteiten alsook de aanbevelingen werden in tussentijd geremedieerd. Uitgerekend 2012 was het sleuteljaar van veranderingen op alle vlakken. Het beddenhuis met een capaciteit van 150 bedden werd volledig gerenoveerd met een ongeziene kwaliteitsverbetering voor de patiënten op architectonisch vlak. Er zijn nu enkel nog maar eenpersoonskamers, voorzien van eigen douche en WC. De moderne afwerking heeft een positief effect op het herstelproces. De patiënten ervaren het nieuwe verblijf als rustgevend. De architectuur is afgestemd op een vernieuwde werking (herstelgerichte zorg). Inhoudelijk werd er effectief werk gemaakt van het formuleren en implementeren van een heldere visie en een duidelijke missie. Alle trajecten (verslavingszorg, psychosezorg, acute zorg en langdurende zorg) werden betrokken bij dit verhaal, gestoeld op herstelgerichte zorg, vermaatschappelijking en de-stigmatisering. Graag merken we enkele belangrijke veranderingen op sinds 2012. De procedure rond medicatiebedeling werd aangepast en opnieuw onder de aandacht van alle medewerkers gebracht. Het klaarzetten van medicatie gebeurt door de nachtverpleegkundige. In het kader van ons accrediteringstraject (JCI) wordt elke afdeling minstens een maal per jaar onderworpen aan een audit in dit verband. De klachtenprocedure en patiëntenrechten worden duidelijk meegedeeld bij opname bij opname. Via een patiëntenraad werd een extra kanaal opgezet waarlangs de stem van de patiënt tot bij de directie kan komen. Familie wordt waar mogelijk betrokken bij het herstelproces. Dit maakt deel uit van de ontwikkelingen binnen het proces naar herstelgerichte zorg. Patiëntgerichte zorg is volgens ons niet verenigbaar met dwanginterventies. Het aantal “gesloten” bedden werd daarom teruggebracht van 60 naar 20. De kleine gesloten unit (IPZO of intensieve psychiatrische zorg) staat in voor de zorg van mensen onder “gedwongen opname” en de uitzonderlijk geagiteerde patiënten. Alle afzonderingskamers werden volledig vernieuwd en voldoen aan de meest actuele standaarden. De visie met betrekking tot afzondering en fixatie is duidelijk en gedragen door de directie en de medewerkers van de afdelingen. De procedure om, waar dit absoluut onvermijdelijk is, toch dwang toe te passen is uitgewerkt en beschikbaar op het kwaliteitsportaal (intranet) van ZNA.Deze online productie kwam mee tot stand met de hulp van Sien Wevers, Elisa Schanzer, Jolien Roobrouck, Lieven Miguel Kandolo, Mari Goossen, Goele Vandenberghe, Dylan Meert en Emily Van Campenhout.
