Wat kun je eten om minder last van hooikoorts te krijgen?

Het hooikoortsseizoen staat weer op pieken: de eerste grassen staan in bloei, wat voor velen hooikoortsklachten oplevert. Een hooikoortspatiënt kreeg een tip dat yoghurt eten zijn klachten zou verminderen. Klopt dat, vraagt hij zich af, en wat kan hij nog meer eten om zijn jeukende ogen en niesbuien te verhelpen?

“Er zijn een paar wetenschappelijke studies waarin voeding zowel een gunstig als ongunstig effect heeft op hooikoortsklachten,” weet allergiediëtist en onderzoeker Berber Vlieg, “maar er is lang niet voldoende bewijs.” Zij deed vanuit de ziekenhuizen OLVG in Amsterdam en Rijnstate in Arnhem met een internationale werkgroep onderzoek naar de relatie tussen voeding en allergieën. Volgens Vlieg zijn er aanwijzingen dat goede voeding effectief kan zijn bij de behandeling van allergische ziekten, zoals hooikoorts.

“Hooikoorts is een soort overdreven reactie van het immuunsysteem op pollen. Je immuunsysteem houdt je weerstand op peil en is niet alleen een bescherming tegen infectieziektes. Wat mensen minder goed weten is dat een goed werkend immuunsysteem ook beschermend werkt tegen chronische ziekten. Verreweg de meeste immuuncellen komen voor in de darmen. Bij verkeerd samengestelde voeding kunnen er chronische lichte ontstekingen ontstaan – zonder dat er sprake is van een infectie – die nadelig zijn voor de werking van het immuunsysteem.”

Kern van waarheid

Er zit wel een kern van waarheid in de heilzame eigenschappen van yoghurt, aldus Vlieg. “We kunnen met de huidige kennis niet zeggen dat yoghurt hooikoorts vermindert of voorkomt, maar yoghurt heeft wel een gunstig effect op het immuunsysteem. Yoghurt of kefir op basis van rauwe melk is mogelijk nog beter. Yoghurt is een gefermenteerd product, net zoals kaas, zuurkool en olijven. In gefermenteerde producten zitten levende bacteriën. Ze zijn gezond omdat ze je darmflora diverser maken.” Mensen met hooikoorts kunnen soms niet tegen bepaalde verse fruitsoorten, stelt ze, maar uit onderzoek van het UMC Groningen kwam bijvoorbeeld naar voren dat yoghurt kan worden gebruikt bij het tolereren van verse appel bij hooikoorts. Zo konden hooikoortspatiënten wel appel eten als de appel in een bakje yoghurt zat.

Wel denkt Vlieg dat je om hooikoorts te verminderen meer moet doen dan alleen yoghurt eten: “Het is niet een kwestie van één voedingsmiddel, je zal je hele voedingspatroon gezonder moeten maken.” Ze werkte voor haar onderzoek een immuunondersteunend voedingspatroon uit om hopelijk te kunnen bewijzen dat allergische klachten verminderen. Dit publiceerde ze onlangs in het wetenschappelijke tijdschrift Allergy.

Haar advies is om voor 60 procent plantaardige producten te eten zoals verse groenten en fruit. “Eet hierbij zo puur en onbewerkt mogelijk.” Daarnaast eet je ook volop volkoren granen zoals havermout, zilvervliesrijst en volkoren desembrood, (zoete) aardappelen, peulvruchten, kruiden/specerijen en thee. “Eet ook dagelijks gefermenteerde voedingsmiddelen als volvette kaas, yoghurt, kefir, zuurkool en olijven en gebruik ook omega 3-vetzuren uit vette vis, walnoten, koolzaadolie en lijnzaadolie, maar wees matig met vet en vlees.”

Eet geen sterk bewerkt voedsel zoals pakjes en zakjes met sterk bewerkte ingrediënten, snacks, bewerkt en vet vlees en wit brood. Deze voeding zou een ontstekingsbevorderend effect hebben vanwege de samenstelling en de hoge verhitting, waardoor het immuunsysteem verkeerde (alarm)signalen krijgt. Zo hadden hooikoortspatiënten in een Zuid-Amerikaanse studie meer klachten als zij meer junkfood aten, en minder klachten wanneer zij meer vers fruit en groenten aten.